Velema blij met doorbraak asielbeleid, 'maar had eerder gemoeten'
Burgemeester Jaap Velema van de gemeente Westerwolde, waar Ter Apel in ligt, is blij met het akkoord dat de EU-landen hebben bereikt over het opvangen, terugsturen en verdelen van asielzoekers over de Europese Unie. In aankomstlanden als Italië, Griekenland en Spanje komen grenscentra om te onderzoeken hoeveel kans een asielzoeker heeft op een verblijfsvergunning in Europa.
Velema: ‘We hebben erop aangedrongen, met de burgemeester van Emmen, heel nadrukkelijk onderscheid te maken tussen kansarme vluchtelingen en mensen uit andere landen. Zodat duidelijk is wie vlucht voor moeilijke omstandigheden en wie niet.’
Zo denkt staatssecretaris Eric van der Burg (Asielzaken) er ook over. Hij vindt het 'goed als we mensen snel duidelijkheid geven of ze in Europa kunnen blijven ja of nee. En het is goed voor het draagvlak dat we tegen mensen die nauwelijks kans maken, zeggen: we gaan snel kijken of jij die ene uitzondering bent. Anders moet je terug.'
Onderscheid
Velema pleit al langer voor een onderscheid tussen groepen asielzoekers. Binnenkort opent in Ter Apel een speciale opvang voor kansarme asielzoekers, de zogeheten proces beschikbaarheidslocatie. Die moet ervoor zorgen dat asielzoekers met weinig kans op een verblijfsvergunning, die vaak voor overlast zorgen, korter in Ter Apel blijven en minder vaak het dorp intrekken.
Nationaal kunnen we er al wel mee aan de slag, in de geest van die regeling
Stap verder
‘Het Europees beleid gaat nog een stap verder door mensen in detentie te nemen’, zegt Velema. ‘Dat vind ik best wel ingewikkeld, maar de richting is wel duidelijk. Het is hetzelfde basisprincipe, maar dit versterkt ons proces, al aan de buitengrenzen van Europa.’
De burgemeester legt uit dat dit soort EU-processen niet direct in gang gezet kunnen worden. Het Europees Parlement moet zich nog over het akkoord buigen. ‘Nationaal kunnen we er al wel mee aan de slag, in de geest van die regeling.’
Voor Ter Apel is er nu geen nood aan de man. ‘Het stroomt nog wel door. De instroom is nog relatief laag; dat hadden we hoger verwacht. Er verblijven nu tussen de 1700 en 1800 mensen in het azc. Maximaal mogen dat 2000 zijn. Er is nog wel een probleem bij de doorstroom van asielzoekers’, aldus Velema.
Andere optie
Volgens het akkoord moeten landen asielzoekers overnemen van aankomstlanden. Er ligt ook nog een andere optie: 20.000 euro betalen per asielzoeker. Die optie wil staatssecretaris Eric van der Burg (Asielzaken) openhouden. Het is volgens hem op dit moment niet aan de orde, maar hij wil met de Tweede Kamer bespreken of Nederland hier gebruik van zou willen maken.
Hij vindt het geen slecht concept, al zit er in zijn spreidingswet ook de mogelijkheid om tussen provincies zaken te ruilen. ‘Dat soort ruilmechanismes zijn wat mij betreft goede opties’, zegt hij tegen het ANP. ‘Als mensen maar opgevangen worden.’
'Had eerder gemoeten'
Ondanks dat Velema er blij mee is, komt deze besluitvorming volgens hem rijkelijk laat. ‘Dit had veel eerder gemoeten. Het feit dat wij al deze proef doen, geeft wel aan dat je dat onderscheid veel eerder had moeten maken. Maar alle landen moeten met elkaar in overeenstemming zijn, dat is een democratisch proces.’
Toch is dit ook zeker nog niet dé oplossing. ‘Er moeten nog veel kwalitatieve slagen gemaakt worden met het huisvesten van statushouders. Er is veel crisisopvang, maar dat moet worden omgebouwd naar reguliere noodopvang. Dat vraagt nog heel veel investering en verbetering van processen.’
