Poolonderzoeker Loonen terug naar Spitsbergen: 'Spannend wat je aantreft, klimaatverandering gaat heel hard'
Onderzoeker Maarten Loonen (63) van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) vertrekt zondag voor de 36ste keer naar eilandengroep Spitsbergen in de Noordelijke IJszee. 'Het is ieder jaar weer spannend wat je aantreft, klimaatverandering gaat daar heel hard', zegt hij.
En dat baart Loonen zorgen. 'Waar ik het meest moedeloos van word, is dat we uitstellen wat we moeten doen om te voorkomen dat onze kinderen en kleinkinderen de rekening krijgen', zegt hij.
'Wie gaat dat betalen?'
'Het lijkt letterlijk op het kabinet dat alle gasbaten uitgeeft en uiteindelijk geen geld heeft voor de Groningers. Wij pompen al die CO2 de lucht in en uiteindelijk staan onze kleinkinderen straks voor grote kosten om de zeespiegelstijging tegen te gaan en aanpassingen aan het extreme weer te doen. Wie gaat dat betalen?'
Wat onderzoekt Loonen?
Loonen richt zich in zijn onderzoek op brandganzen, maar kijkt verder dan die dieren alleen. 'We proberen het ecosysteem te snappen. Het gaat erom de complexiteit van de natuur te laten zien. Daarin speelt niet alleen de gans een rol, maar ook het voedsel. En hoe is de productie van het voedsel geregeld? Wat is bijvoorbeeld het effect van de toenemende bewolking op de grasgroei?'
We zijn opgegroeid in een wereld die eigenlijk helemaal niet veranderde, nu zitten we er middenin
'Vertellen over de consequenties'
Loonen blijft de komende weken op Spitsbergen. 'Ik zit daar in een prachtig klein dorpje, waar allemaal onderzoekers zijn. Daardoor hoor ik wel een hele hoop over de klimaatverandering. We zijn opgegroeid in een wereld die eigenlijk helemaal niet veranderde, nu zitten we er middenin. Een belangrijk deel van mijn werk is om die verschuivingen vast te leggen. En ook om erover te vertellen, omdat het consequenties zijn van klimaatverandering.'
Bekijk het gesprek met Maarten Loonen op TV Noord:
'Waar ik het meest moedeloos van word, is dat we uitstellen wat we moeten doen'
IJsberen aan de schijterij
Loonen neemt de ijsbeer als voorbeeld voor het veranderende ecosysteem, door smeltend poolijs. 'Het ijs is nu al 300 kilometer van Spitsbergen verwijderd. We zien ze nu 150 kilometer naar het noorden zwemmen en weer omdraaien. Zij hebben geen satellietbeelden om te weten waar het ijs is, dus draaien ze op een gegeven moment om. Ze jagen op ringelrobben, die zijn vet. Maar nu eten ze bij ons ganzeneieren. Ze raken hartstikke aan de schijterij van die eiwitten. Die diarree zie je overal liggen.'
'Studenten gaan uit hun dak'
Ondanks de zorgen die hij heeft, geniet Loonen ook van zijn verblijf op Spitsbergen. 'Het is nog steeds een jongensdroom om daar naartoe te gaan. Helemaal omdat ik studenten mag meenemen, die gaan helemaal uit hun dak en alles voor de eerste keer zien.'
