De Groningse klanken tijdens het slotakkoord van het VNG-congres

Want op het gebied van financiën en jeugdzorg werken de Groningse en Friese gemeenten samen. En ja: ‘Als we samen optrekken, dan is er echt iets aan de hand’, stelt wethouder Bert Nederveen van de gemeente Westerkwartier.

De Groningse en Friese gemeenten maken zich onder andere zorgen over de aanpassingen in het jeugdzorgstelsel. Volgens wethouder Manouska Molema (GroenLinks) van Groningen, die namens de gemeenten het woord voert, komen de gemeenten de aankomende jaren in de knel.

Al langere tijd vragen Groningse gemeenten om meer geld voor de jeugdzorgtaken, die zij sinds 2015 op hun bordje hebben gekregen. Binnenkort wordt de regeling aangepast, maar daar zijn de Groningse en Friese gemeenten niet tevreden mee.

Eerder vastgestelde voorwaarden zouden niet zijn meegenomen. Bovendien ziet Molema een toename van complexiteit, problematiek en het aantal kinderen dat beroep doet op jeugdhulp. ‘De lijn is bereikt’, zegt ze namens de gemeenten en eist extra geld en voorwaarden.

Het bestuur van de VNG vindt die eis niet verstandig. Ook andere gemeenten zien dat je dan terug moet naar de onderhandelingstafel, waar al sinds 2017 wordt gepraat. ‘Dat betekent minimaal een half jaar vertraging. De eerdere onderhandelingen waren heel zwaar en stevig. We verwachten geen enkele ruimte meer’, vult Cathalijne Dortmans van het VNG bestuur aan.

Het voorstel haalde het niet.

Nog altijd hangen er donkere wolken boven Ter Apel, waar het landelijke aanmeldcentrum voor asielzoekers is gevestigd. Men vreest daar een crisis, waarbij asielzoekers moeten buitenslapen. Ook wethouder Rutger Groot Wassink (GroenLinks) van Amsterdam ziet dat.

Het Rijk wijst naar gemeenten, omdat ze niet zouden meewerken. Het bestuur van de VNG wijst op hun beurt weer naar het Rijk die de benodigde (financiële) middelen niet beschikbaar stelt. Groot Wassink vindt dat gemeenten ‘het niet hebben laten liggen, maar wel tegen de grenzen aanlopen’.

Het Rijk heeft volgens de VNG te weinig voortvarendheid getoond in het oplossen van de problemen en aanpassen van het asielsysteem. Het voorstel is om een signaal af te geven aan Den Haag om snelheid in aanpassingen te krijgen zodat de asielcrisis kan worden bezworen.

Ook wil het bestuur een tijdelijke nationale crisisstructuur. Die moet, totdat de veelbesproken spreidingswet er is, regie voeren zodat alle opvangcapaciteit in het land goed benut kan worden. Bovendien moeten gemeenten voldoende geld krijgen zodat de opvang in een gemeente humaan kan. Een meerderheid van de gemeenten gaat hiermee akkoord.

En dan is er nog de tweestrijd tussen burgemeester Koen Schuiling van Groningen en Mark Boumans van Doetinchem. Wie van de twee wordt vice-voorzitter van de VNG? Even lijkt het erop dat die strijd niet gevoerd hoeft te worden.

Onder andere collega burgemeester Foort van Oosten van Nissewaard, stelt voor om beide kandidaten vice-voorzitter te maken. Volgens hem kun je daar profijt van hebben. ‘Daarmee kunnen we een nog sterker geluid in Den Haag neerzetten’, stelt hij.

Maar een kleine meerderheid ziet daar niks in, waardoor er alsnog gekozen moet worden tussen de twee burgemeester.

In een speech maakt Schuiling duidelijk dat het niet om de persoon gaat, maar om het algemeen belang. ‘We gaan gewoon stemmen. Wie het ook mag worden, het gaat om de vereniging’, aldus Schuiling. Uiteindelijk kiest een meerderheid voor de Doetinchemse burgemeester.

Overigens is de Groningse Sharon Dijksma, die in Hoogkerk opgroeide, vanaf woensdag voorzitter van de VNG.

Zij ziet dat met het huidige Rijksbeleid men afstevent op een volgende crisis: ‘Een fundamentele vertrouwensbreuk tussen overheden’, waarmee ze onder andere doelt op het gebrek aan middelen van het Rijk.

Haar oproep: ‘Minister-president bemoei je ermee. Kom praten. Voorkom deze crisis, want dit is gewoon chefsache’.