‘We moeten af van de stoom en idioterie en terug naar het gezonde boerenverstand’

Voorzitter Dirk Bruins van LTO Noord zat zelf ook aan de onderhandelingstafel dinsdagavond en vertrok dus ook. Bruins is er een dag later nog emotioneel van.

‘Het is ook zo ontzettend pijnlijk. We hebben acht maanden aan tafel gezeten. Alles eraan gedaan. En dan dit. Mensen denken misschien dat we helemaal geen akkoord willen. Maar ik ben zelf ook boer, ik wil af van die ellendige onzekerheid. Maar dat gaat niet zoals het kabinet het wil.'

Struikelblok is het gebrek aan vertrouwen en het gebrek aan intenties. ‘Johan Remkes zei vorig jaar al dat het vertrouwen tussen boer en overheid hersteld moet worden. Daar hebben we niets van gemerkt. Het kabinet komt niet met garanties maar met intenties. Zo van: wij gaan proberen dat… Stel je voor dat wij als boeren zeggen: wij gaan proberen dat. Daar moet je bij de overheid niet mee aankomen. Maar andersom dus wel.’

Bruins wil eerst alles even laten bezinken voor de vraag op tafel komt: Hoe nu verder? ‘Of we nu wel of niet weer met het kabinet in gesprek gaan, dat komt later wel.’

In de Groningse politiek leidt de drastische stap van Nederlands grootste boerenorganisatie al tot consequenties. Tenminste, als het aan de BoerBurgerBeweging (BBB) ligt. Vanmiddag (woensdag) staat in Provinciale Staten het NPLG (Nationaal Programma Landelijk Gebied) op de agenda. Dat is het plan dat de provincie Groningen naar het rijk moet sturen over de toekomst van de natuur en landbouw in Groningen.

Dat plan moet al heel snel naar Den Haag. Wat de BBB betreft wordt het NPLG aangepast of het gaat voorlopig in de ijskast. ‘Een van de pijlers van dat plan is het Landbouwakkoord. Als daar de grootste organisaties uit zijn gestapt, want het NJAK (jongerenorganisatie van de boeren) zit er ook niet meer bij, dan is er geen basis meer voor het landbouwakkoord en dus ook niet voor het NPLG’, meent BBB-Statenlid Eddie van Marum.

Van Marum begrijpt de stap van LTO en en NJAK. ‘Tot het laatst hebben ze geprobeerd er iets van te maken. Maar het kan niet zo zijn dat er van een kant alleen maar gevraagd wordt en dat er niks geboden wordt.’

Het BBB-Statenlid betreurt de gang van zaken wel. ‘Straks komt er misschien een opgelegd Landbouwakkoord met behulp van de kleine boerenorganisaties die nog over zijn, dat gaat natuurlijk niet werken. Het is een maffe zaak. Het gaat om een historische transitie, dan moet er toch draagvlak zijn. Er moet toch een manier zijn om een einde te maken aan die jaren van onzekerheid voor zo’n 2500 Groningse boeren.’

Het Groninger Landschap is zwaar teleurgesteld in de gang van zaken, zo valt te lezen op hun sociale media-kanalen. ‘Het is een slechte dag voor de landbouwer, de landbouw, voor natuur en landschap en voor het landelijk gebied.’

De Groninger beheerder van natuurgebieden, molens en historische gebouwen ziet dat het perspectief voor landbouw en natuur steeds verder uit beeld raakt. ‘De broodnodige natuurherstelmaatregelen dreigen vertraging op te lopen en dat is onverteerbaar. Dit vraagt om samenwerking tussen alle partijen en niet volgend jaar maar vandaag.’

Ate Kuipers uit Oldehove is melkveehouder en tevens architect van het Agro-Programma inzake Mijnbouwschade van de boeren. Kuipers is heel uitgesproken in zijn mening. ‘Ik vind het een wijs besluit van Sjaak van der Tak dat hij weggelopen is van de onderhandelingstafel. Hoe kun je akkoord gaan met een plan dat niet voorziet in garanties, maar op aannames? Ik zie een onbetrouwbaar zwalkend kabinet zonder kennis of visie.’

Kuipers vindt dat met het klappen van het akkoord er voor de boeren geen man overboord is. ‘De wereld staat niet in brand voor de boeren. In de provincies komt bijvoorbeeld gedwongen uitkoop er toch niet door omdat de BBB in de meeste provincies het voor het zeggen heeft.’

Volgens Kuipers kunnen boeren uiteindelijk toch niet gedwongen worden. ‘Boeren moeten eigenlijk een over-mijn-lijk-mentaliteit hebben, je kunt gerust wachten op onteigening, want dan ben je zo tien jaar verder. Als er toch dwang komt van overheidszijde wordt het echt oorlog.’

Toch ziet de melkveehouder uit Oldehove wel kansen dat het nog goedkomt. ‘In het Agro-programma voor de Mijnbouwschade hebben we gezien dat we het ook kunnen. We moeten af van de stoom en idioterie en terug naar het gezonde boerenverstand.’