'De Halm is een van de laatste symbolen van de agrarische industrie, daar moeten we zuinig op zijn'

'Ik ben fan!', laat hij enthousiast weten. 'Ik was nog wel een beetje bang om te lezen dat het gebouw door de storm was ingestort, maar gelukkig was dat niet het geval.'

Daar zit wel de reden dat de eigenaar het gebouw wil slopen. Die sloopwens is niet nieuw. Eind 2021 werd hier in de Groninger gemeenteraad ook al over gesproken. Een meerderheid was niet enthousiast, maar volgens toenmalig wethouder Roeland van der Schaaf was sloop, toen al, onvermijdelijk.

'De realiteit is dat het gebouw dermate slecht is dat het een gevaar is voor de huidige omgeving.'

'Dat wordt beweerd', aldus Schaap, 'maar daar zet ik mijn vraagtekens bij. Ik heb sterk het vermoeden dat het verhaal van de bouwkundige staat wordt gebruikt als motief om het gewoon weg te halen omdat het in de weg staat.'

Overigens heeft de gemeente slechts een adviserende rol, ze gaat niet over de sloop.

Het slopen van De Halm is wettelijk wel toegestaan. 'Het heeft geen beschermde status', legt Schaap uit. 'Het is industrieel erfgoed, maar formeel heeft het die status niet gekregen en dus kunnen we doen en laten wat we willen.'

Dat het gevaarlijk is, wil hij best geloven. 'Dat is het resultaat van jaren achterstallig onderhoud, wat natuurlijk nooit had mogen gebeuren met deze fabriek.'

Hij noemt De Toekomst, een andere voormalige strokartonfabriek in Scheemda, als voorbeeld. 'Dat was een ruïne, die was niet in gebruik.' In De Halm wordt nog wel degelijk gewerkt. 'Maar in het aardbevingsgebied houden we ook van alles en nog wat overeind, dus niemand kan mij wijs maken dat het hier niet kan. Dat heeft gewoon te maken met de kosten en wie die gaat dragen.'

Horecaondernemer Patrick Beijk werd benaderd voor De Toekomst. 'Mij werd gevraagd of ik gevoel had bij het pand. Nou, als je in zo'n pand komt met zoveel historische kracht en je ziet mogelijkheden, dan is het zonde om dat te laten liggen.'

Hij ziet ook wel kansen in Hoogkerk, 'mits de bouwkundige staat dusdanig is dat er mogelijkheden zijn'.

Die mogelijkheden ziet Schaap wel. 'Waar een wil is, is een weg. De Toekomst van pakweg vijftien jaar geleden was een ruïne. Het dak was ingestort, alles was weg. De betekenis die De Halm voor Hoogkerk heeft, is vele malen hoger dan het bedrag dat nodig is om het te conserveren.'

Volgens Schaap staat De Halm symbool voor de agrarische industrie in Groningen. 'Van die symbolen hebben we er niet meer zoveel, dus we moeten er zuinig op zijn. En het pand staat niet op zichzelf. Eromheen heb je de Halmbuurt, die destijds is gebouwd voor de fabrieksarbeiders.'

Zijn oplossing? 'We moeten het versneld een status geven. Dat kan, want het is in 1993 al erkend als monumentaal en zelfs potentieel rijksmonumentaal pand. Daarnaast denk ik dat het verstandig is om een integraal plan te maken voor de hele locatie, zodat het een toekomst kan krijgen.'