Top OM Noord-Nederland bezorgd over Ter Apel: 'Den Haag, zorg voor meer aanmeldcentra'

Beide officieren spreken zich uit in een interview (*) in de nieuwste editie van Opportuun, het huismagazine van het Openbaar Ministerie (OM). 'Bijna alle asielzoekers moeten binnenkomen via Ter Apel, dat loopt spaak. De aanmeld-, de opvangmogelijkheden en de werkbaarheid van procedures moeten snel worden vergroot.'

Deze oproep is op zichzelf niet nieuw. Onder anderen burgemeester Jaap Velema van Westerwolde heeft zich de afgelopen jaren met de regelmaat van de klok op vrijwel dezelfde manier uitgelaten. Maar dat twee vertegenwoordigers van het OM zich nu openlijk zo uitspreken over de situatie rond het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel, mag opmerkelijk heten.

Beide officieren wijzen op de problemen met asielzoekers die vrijwel geen kans maken op een verblijfsstatus. Deze relatief kleine groep 'veiligelanders' zorgt voor veel overlast in en om het dorp. Klooster spreekt van een grimmige sfeer: 'Het draagvlak voor het aanmeldcentrum en de opvanglocatie neemt af. Het is een heel beklemmend gevoel. Wat is de volgende stap, waar gaan we terecht komen? De situatie is uitzichtloos.'

Asielzoekers categorisch uit voorzorg binnen de hekken opsluiten is geen optie, aldus Greive. 'Maar het is wel nodig dat er zicht is op het bestaan en de ontwikkeling van criminogene factoren in en rond het azc. En daar schort het nog wel eens aan.'

Volgens Klooster is er onder de overlastveroorzakers sprake van steeds meer drank- en drugsgebruik en agressie. Daar komt bij dat asielzoekers, die in beginsel wel kans maken op een verblijfsvergunning, sneller worden overgeplaatst naar opvanglocaties elders. Klooster: 'De rest blijft in Ter Apel achter, met alle gevolgen van dien. Voor het azc en voor het dorp.'

De problemen rond het aanmeldcentrum leiden tot negatieve beeldvorming over Ter Apel en dat steekt beide officieren: 'Mensen gaan denken dat Ter Apel gevaarlijk is. En dat terwijl het allergrootste gedeelte van de inwoners er heel graag woont', aldus Klooster. 'De huidige problematiek trekt een te sterke wissel op hen', stelt Greive. 'Dus Den Haag, zorg voor meer aanmeldcentra.'

De taak van het OM is erop toe te zien dat de rechtsorde wordt gehandhaafd. Oftewel: het strafrechtelijk aanpakken van asielzoekers die over de schreef gaan. Maar er moet meer gebeuren, stellen beide officieren. In navolging van burgemeesters en bestuurders roepen ze Den Haag op met structurele oplossingen te komen. Greive: 'Maar zolang niet meer wordt bewogen is het dweilen met de kraan open.'

Vorig jaar zomer kon het aanmeldcentrum in Ter Apel de toestroom van asielzoekers niet aan. Het kwam geregeld voor dat honderden mensen buiten voor de poort moesten slapen, omdat er binnen geen plek meer was. De vrees bestaat dat dit komend najaar nogmaals gebeurt. Dan wordt een nieuwe piek in de toestroom verwacht.

Klooster wijst nog eens op de toenemende spanningen: 'We hebben nu een probleem erbij en dat is de explosieve situatie in Ter Apel zelf, terwijl we wachten op het moment dat het ons als overheid qua instroom weer over de voeten loopt.'

In deze opmerking schuilt ook een pleidooi voor de veelbesproken spreidingswet. Staatssecretaris Van der Burg (Asiel) wil met deze wet het mogelijk maken gemeenten te dwingen mee te werken aan de opvang van asielzoekers om daarmee de druk op Ter Apel te verlichten. Vooral binnen de VVD bestaat veel weerstand hiertegen. Nu het kabinet is gevallen - over de kwestie van het recht op gezinshereniging voor vluchtelingen - lijkt de invoering van deze wet verder weg dan ooit.