Lees en kijk terug hoe de Fremantle Highway de Eemshaven werd binnengesleept

22:10

RTV Noord was live bij de aankomst van de Fremantle Highway in de Eemshaven. Bekijk hier een samenvatting. De hele uitzending terugkijken kan ook. Scroll dan iets naar onderen.

Kijk terug: De aankomst van de Fremantle Highway in de Eemshaven

Bekijk hier ook de sfeerreportage met reacties van mensen op de kade en van havenmeester Pieter van der Wal:

Terugblik vanuit de Eemshaven : 'Superknap dat ze dit kunnen'

22:00

Tweede Kamerlid Stieneke van der Graaf (ChristenUnie) heeft, mede namens acht andere Kamerleden, vragen gesteld aan Mark Harbers (minister Infrastructuur en Waterstaat) en Kajsa Ollongren (minister van Defensie). De vragen gaan over het handelen van de reddingsoperatie van de Fremantle Highway.

De Kamerleden vragen om een reactie op het artikel van NRC, waarin wordt gesteld dat de redding met helikopters te laat op gang kwam. Daarnaast wordt er verzocht om een feitenrelaas over de inzet van hulpdiensten vanaf het moment van de noodoproep en over de verdeling van bevoegdheden tijdens de reddingsoperatie.

Ook willen ze weten of de Fremantle Highway waarschuwingen heeft gekregen over het varen langs de zuidelijke vaarroute.

Uit een kamerbrief blijkt dat containerschepen die over de vaarroutes boven de Waddeneilanden gaan vanaf 1 juni zo’n waarschuwing zouden moeten krijgen. De Fremantle Highway wordt niet aangemerkt als containerschip, maar de Kamerleden willen weten waarom schepen van zo’n formaat en met zulk risico niet altijd een dergelijke waarschuwing krijgen.

18:20

Op verzoek van Koen Schuiling is het Korps Marine Brandweer naar de Fremantle Highway gekomen. Er staan elf brandweerlieden klaar die zijn gespecialiseerd in brandbestrijding op schepen, mocht het vuur weer oplaaien.

Naar verwachting houden zij het schip tot en met het weekend in de gaten. Het team heeft speciaal materieel meegenomen, waaronder een hoogwerker die volgens Defensie de grootste van de Benelux is, een tankautospuit en een ondersteunend voertuig.

17:30

Carlo Eijkels, woordvoerder van Rijkswaterstaat, is niet alleen blij dat het schip goed is aangekomen in de Eemshaven; hij is ook trots. 'Op iedereen die heeft geholpen met het begeleiden van dit proces. Het was een prachtige operatie en vrij uniek. Er zijn geen incidenten of lekkages geweest. Mooi om te zien dat je samen zo’n crisissituatie tot een goed einde weet te brengen.'

'Om vijf uur vanochtend zijn we begonnen met het bergen', vertelt Eijkels. 'We moesten rekening houden met het weer, het aan boord gaan van de loodsen en de verschillende getijden. We hebben het allemaal gehaald, gezien het feit dat het schip hier nu ligt.'

Het schip ligt nog steeds een beetje scheef, maar volgens Rijkswaterstaat is er geen gevaar dat het kantelt. 'Het scheeft heeft een helling van zo’n 3 tot 4 procent. Dat heeft alles te maken met ballast- en bluswater dat nu nog steeds in het schip ligt. Het eerste dat we nu gaan doen, nadat de bergers hebben gecontroleerd of het veilig is om aan boord te stappen, is het verwijderen van bluswater waardoor het schip weer een stabiele situatie krijgt.'

17:20

De brand op de Fremantle Highway is heel fel geweest en heeft het vrachtschip dusdanig beschadigd dat het snel naar een haven moest.

Dat zegt Peter Berdowski, topman van maritiem dienstverlener Boskalis. Ook de slechte weersvooruitzichten maakten dat het schip spoedig naar een haven moest, zegt hij.

'Het weer op de Noordzee is best wel onstuimig. Dan is het lastig een dood schip op zijn plek te houden. Uit ervaring weten we dat sleepverbindingslijnen bij zwaar weer kunnen breken. Dan kan het schip op drift raken en had het naar de Waddeneilanden kunnen gaan. Dat zou redelijk rampzalig zijn.'

17:10

Burgemeester Henk Jan Bolding van Het Hogeland is gerustgesteld dat het schip nu veilig aan de kade ligt. 'Het was wel een heel spannende operatie', zegt hij. 'Er stond een harde wind en het schip lag redelijk schuin. Ik was onder de indruk van de professionaliteit waarmee de operatie werd uitgevoerd, maar schrok ook van de gehavende staat waarin het schip verkeert.'

De Eemshaven is aangesteld als noodhaven, wat betekent dat het schip daar tijdelijk ligt. Wat betreft de burgemeester verandert dat niet in een permanente locatie. ‘Dat gaat zeker niet gebeuren. Allereerst is het hier veel te druk en is de haven veel te belangrijk in andere opzichten. Dit is geen permanente locatie voor dit soort vaartuigen, dat kan niet.’

Nu het schip veilig in de haven ligt, wordt gekeken naar wat er wordt aangetroffen op de boot, zoals stoffen en lucht. De burgemeester vervolgt: ‘Dan moet het schip worden vrijgegeven, waarna experts gaan kijken hoe ze de ontruiming willen uitvoeren. Dat gebeurt door gespecialiseerde bedrijven. Wij als gemeente, en de Veiligheidsraad, zien erop toe dat dit onder strikte voorwaarden gebeurt en dat dat uiteraard ook veilig verloopt.’

Over de auto’s die op het schip staan en afgevoerd moeten worden, kan de burgemeester nog niet veel zeggen: ‘Dat plan moet nog gemaakt worden. De eerste zorg was dat de boot hier veilig aan zou kunnen komen. De komende dagen zullen we alle voorwaarden benoemen, ook waar het gaat om transport etc., want hoe vindt dat verantwoord plaats?'

17:00

Verzekeringsmaatschappij Japan P&I Club is in gesprek met eigenaar Shoei Kisen Kaisha van de Fremantle Highway over de schade aan het schip.

Dat meldt een woordvoerder van Japan P&I Club.

'We bevestigen dat het schip Fremantle Highway is ingeschreven bij de Japan P&I Club en we communiceren momenteel met elke expert, bijvoorbeeld advocaat of deskundigen namens de eigenaar van het schip', aldus de verklaring.

Japan P&I Club zegt geen commentaar te kunnen geven op schadeclaims of inschattingen over de schade aan het gehavende schip vanwege vertrouwelijkheidsclausules in het verzekeringscontract.

De Fremantle Highway heeft 3784 auto's aan boord, waaronder bijna vijfhonderd elektrische auto's. Het gaat voor zover bekend om merken als bijvoorbeeld BMW, Mercedes-Benz en Volkswagen. Er zouden ook enkele bouwkranen aan boord zijn.

Een kenner denkt dat de schade aan de vracht meer dan 300 miljoen euro kan bedragen. Het is nog niet duidelijk wie de verzekeraars zijn van de lading. Dat kan mogelijk lopen via de autofabrikanten.

Schade-experts moeten nu gaan bepalen of het schip total loss is. Mogelijk komen ook experts van Japan P&I Club naar het schip kijken, net als mensen van Shoei Kisen Kaisha en charteraar K Line. Een woordvoerder van K Line in het Verenigd Koninkrijk kon daar nog geen duidelijkheid over geven.

Maritiem dienstverlener Boskalis heeft van de eigenaar inmiddels opdracht gekregen het deel van de lading dat nog intact is, uit het schip te halen, het schip stabiel te maken en gereed te maken voor vervolgtransport, aldus topman Peter Berdowski. Hij stelt dat de eigenaar aan de hand van schade-experts moet besluiten of het schip gerepareerd wordt of naar de sloop gaat.

16:30

Bij metingen bij het uitgebrande vrachtschip Fremantle Highway zijn geen lekken geconstateerd van vloeistoffen of giftige gassen, meldt demissionair minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) in een brief aan de Tweede Kamer.

Bergers kwamen tot deze conclusie toen zij dinsdag en woensdag metingen verrichtten op het schip.

De bergers zijn ook niet op een gevaar voor explosies gestuit, schrijft Harbers. Hij meldt daarnaast dat de stabiliteit van het schip niet is aangetast door het incident.

De veranderende weersituatie kon de stabiliteit van de Fremantle Highway evenwel mogelijk in gevaar brengen. Daarom was het niet meer veilig om het schip op zee te laten dobberen en heeft Harbers in overleg met betrokkenen besloten om het naar een haven te slepen.

De Eemshaven was volgens de bewindsman de meest logische optie, omdat deze dicht in de buurt ligt van de locatie waar het schip in de problemen is gekomen. 'Door de sleepreis zo kort mogelijk te houden worden de risico’s beperkt, inclusief de risico’s voor mogelijke schade aan de omgeving en voor het scheepvaartverkeer', schrijft hij.

15:10

Havenmeester Pieter van der Wal van Groningen Seaports is opgelucht dat de Fremantle Highway veilig de Eemshaven heeft bereikt. 'Het geeft een voldaan gevoel. We hebben ervoor gezorgd dat de Waddenzee en de Waddeneilanden niet vervuild zijn geraakt en daar zijn we trots op', zegt hij.

Een spannende dag wil Van der Wal het niet noemen. 'We hebben alles goed doorgenomen met alle partijen en waren goed voorbereid. Maar schepen van dit kaliber die ook nog zo zwaar beschadigd zijn, hebben we niet eerder meegemaakt in deze haven. Ik ben heel blij dat het allemaal gelukt is.'

Het schip is achterwaarts de Julianahaven in gesleept. De brandweer en de brandbestrijding van de marine zijn met groot materieel aanwezig, zegt de havenmeester. 'Voor het geval er toch wat mocht gebeuren. We willen natuurlijk niet dat er alsnog brand uitbreekt.'

Nu het schip in de haven ligt, is het volgens Van der Wal aan de bergingsbedrijven en de verzekeringsmaatschappij. Maritiem dienstverlener Boskalis gaat met dochterbedrijf SMIT Salvage en bergingspartner Multraship auto's van het schip halen. Het gaat om het deel van de lading dat nog intact is. Voor al die auto's is in de Eemshaven ruimte, zegt de havenmeester. Tot 14 oktober mag de Fremantle in de Julianahaven blijven liggen.

14:40

Na een sleeptocht van enkele uren ligt de Freemantle Highway op zijn plek in de Julianahaven van de Eemshaven.

De Fremantle Highway op zijn plek in de Julianahaven van de Eemshaven © Martin Drent/RTV Noord

14:30

De Kustwacht deelt beelden vanuit het Kustwachtvliegtuig:

13:35

De Fremantle Highway is donderdagmiddag de Eemshaven binnengevaren. RTV Noord zond dit live uit. Je kunt de beelden hieronder terugkijken.

12:45

Gasunie Transportservices kijkt met argusogen naar de binnenkomst van de Fremantle Highway in de Eemshaven. In de haven komt ook vloeibaar gas (LNG) binnen, wat van belang is voor de energievoorziening.

'Stel dat het bij of in de Eemshaven misgaat, dan kan dat betekenen dat de vaarweg wordt geblokkeerd. Dat zou betekenen dat we over langere tijd geen vloeibaar gas kunnen aanvoeren’, zegt woordvoerder Marie-Lou Gregoire. ‘Dat zou betekenen dat we gas moeten gebruiken uit de gasbergingen en achterlopen met de aanvoer van gas.’

Ook let Gasunie op de veiligheid in de haven. ‘Het schip komt op een heel andere plek te liggen dan waar het gas wordt opgeslagen. Daarom maken we ons minder zorgen over brand en ontploffingsgevaar.’

12:30

De Fremantle Highway heeft eindelijk weer land in zicht. Vanaf de dijk bij de Eemshaven is het schip al goed te zien.

Het schip is al te zien vanuit de Eemshaven © Martin Drent/RTV Noord

Tientallen mensen kijken vanaf de kade mee.

Publiek in de Eemshaven © Martin Drent/RTV Noord