Tariefafspraken helpen kleine zelfstandigen van de wal in de sloot

Klaar Zegers
Klaar Zegers © RTV Noord
In steeds meer cao's staan prijsafspraken voor zzp’ers. Werkgevers en vakbonden zeggen dat ze daarmee onderbetaling van zzp'ers willen voorkomen. Helaas werken de afspraken averechts, zegt ondernemersadviseur Klaar Zegers.
Het aantal zzp’ers groeit nog altijd, ook in het noorden. Een deel van hen weet onvoldoende hoe zij een tarief moeten berekenen. Bij ons melden zich veel zzp'ers die hier in de regio werken in de zorg, de culturele of therapeutische sector en die merken dat ze moeilijk kunnen leven van hun werk.
Wanneer we berekenen wat ze zouden moeten vragen komt er een tarief uit dat ver uitstijgt boven de tariefafspraken die nu in de cao's staan. Deze reality-check is voor ondernemers vaak al genoeg om structureel andere keuzes te maken. Betere keuzes dan een vast laag tarief accepteren waar je niet van kunt leven.

Vrijemarktprincipes

Blijkbaar willen werkgevers en werknemers vaker bepalen wat de tarieven van zelfstandig ondernemers moeten zijn. Dat is niet alleen een zorgelijke ontwikkeling, maar ook het bewijs dat de heersende polderpartijen niet weten hoe de vrijemarktprincipes werken.
Zzp’ers zijn ondernemers. Zij opereren in een vrije arbeidsmarkt, waarin vraag en aanbod de prijs bepalen. En dat moet ook, we hebben immers mensen nodig die met passie en toewijding hun werk op de best mogelijke manier doen.

Uitblinker of middenmoter

Blink je uit en ben je uniek in wat je te bieden hebt, dan hoort daar een stevig prijskaartje bij. Ben je een middenmoter in een markt met meer aanbod dan vraag? Dan is er voor jou als zzp’er werk aan de winkel om je ondernemersvaardigheden bij te schaven.
De geschiedenis leert ook dat vaste prijsafspraken negatieve gevolgen hebben. We weten allemaal dat het Sovjettijdperk een ‘geleide’ economie kende. Met vooraf vastgestelde prijzen voor producten, vaste lonen voor arbeiders en werk voor iedereen.
Het gevolg was een economie waarin mensen geen prikkel voelden om (zichzelf) te verbeteren. Er bestond enorme verborgen werkeloosheid en de producten waren van zo’n belabberde kwaliteit dat er een levendige zwarte handel ontstond.
Met vaste tarieven houd je een onderlaag in stand die voor te lage prijzen werkt
Klaar Zegers
Dit voorbeeld lijkt misschien vergezocht, maar dat is het niet. Met vaste prijsafspraken voor ondernemers draag je bij aan schijnzelfstandigheid. Volgens de werkgevers en bonden moeten de zzp’ers beschermd worden tegen te lage tarieven.
Ik ben van mening dat dit de verantwoordelijkheid van zzp’ers zelf is. Met vaste tarieven houd je een onderlaag op de arbeidsmarkt in stand die voor te lage tarieven blijft werken als pseudo-ondernemer. Zónder prijsafspraken worden deze zzp’ers eerder gedwongen te verbeteren, te veranderen van werk of voor loondienst te kiezen.

Creatief zijn

Ben je als zzp’er werkzaam in een branche waar je makkelijk inwisselbaar bent dan moet je creatief zijn. Zoek een niche en zorg ervoor dat je je onderscheidt. Vraag jezelf ook af of je wel echt een ondernemer bent en wees bereid om in jezelf te investeren.
Mijn motto is simpel; als je niet van je passie kan leven, is het een hobby en moet je er werk bij gaan doen. Er is helemaal niks mis mee om als werknemer aan de slag te gaan onder een veilige CAO met prettige arbeidsvoorwaarden. Want daar zijn die cao’s voor bedoeld: voor mensen voor wie de onzekerheid en vrijheid van het ondernemerschap een stap te ver is.
Klaar Zegers is eigenaar van ikonderneemhet.nl. Ze ondersteunt zelfstandigen en kleine ondernemers bij de groei van hun bedrijf.