Voormalig eigenaar buurtsuper Winsum verdacht van aanranding medewerksters

De broodafdeling van een supermarkt (niet de supermarkt in het artikel)
De broodafdeling van een supermarkt (niet de supermarkt in het artikel) © ANP
Een voormalig supermarkteigenaar uit Winsum moet in september voor de rechter verschijnen, omdat hij wordt verdacht van aanranding van twee minderjarige medewerksters. In aanloop naar de zitting doet een van hen haar verhaal tegenover RTV Noord. Over ongewenste aanrakingen en ongelijke machtsverhoudingen.
Als ‘Eline’ (echte naam bij de redactie bekend) over de telefoon vertelt wat haar is overkomen, klinkt ze rustig en zelfverzekerd. Voor de duidelijkheid: ze heeft er geen trauma aan overgehouden, het goedbedoelde aanbod van Slachtofferhulp heeft ze vriendelijk afgeslagen. Sterker nog: eigenlijk had ze de hele geschiedenis al achter zich gelaten. Tot dat…
Nauwelijks zestien is ze, als Eline in de buurtsuper aan het werk gaat. In eerste instantie achter de kassa en als vakkenvuller. De centen kan ze goed gebruiken. Zeker als ze gaat studeren.
Hij bouwde het heel langzaam op. Op een zeker moment ging hij aan mijn billen zitten
Eline - Me too-slachtoffer
Als na het uitbreken van de coronapandemie de studie stokt, biedt het werk een welkome afleiding. ‘Anders zat ik alleen maar thuis. En de supermarkt zat te springen om extra personeel.'

Geen camera's

‘Het begon toen ik op de broodafdeling ging werken. Op die afdeling begin je een uur voordat de winkel opengaat. Ik was dus altijd een uur lang alleen met de eigenaar van de winkel. Hij bouwde het heel langzaam op. Op een zeker moment ging hij aan mijn billen zitten.’
Het blijft niet bij de broodafdeling. Ook in het kantoor en de kantine gebeurt het. Tientallen keren. Toeval of niet, altijd in ruimtes waar geen camera’s hangen, stelt ze vast. ‘Ik heb daar uiteindelijk twee keer iets van gezegd: ‘Ik wil niet dat je aan me zit.’ Beide keren heeft hij geen ‘sorry’ gezegd, het bleef bij wat gemompel.’
Hij was wel degene die mijn salaris uitbetaalde, die mijn uren inplande
Eline
Daarna besluit ze zoveel mogelijk uit de buurt van haar baas te blijven: ‘Ik deed mijn werk, maar ik praatte niet meer met hem. Ik hield hem op afstand.’ Of ze bang voor hem was? ‘Bang is een groot woord. Maar hij was wel degene die mijn salaris uitbetaalde, die mijn uren inplande. Ik was blij met al mijn uurtjes.’
Na drieënhalf jaar besluit Eline haar biezen te pakken. Ze wil verder met haar leven. Ze vindt een nieuwe bijbaan, die beter past bij haar studie. Daarmee lijkt het hoofdstuk over de ongewenste omgangsvormen van haar voormalige baas afgesloten.

Niet de enige

Tot de zomer van vorig jaar. ‘Ik was op vakantie met een vriendin, die in dezelfde supermarkt werkte. Toen hoorden wij via-via dat er weer een slachtoffer was gemaakt, nadat ik daar weg was gegaan. Ik ben toen heel erg boos geworden.’
Eline benadrukt dat ze bepaald niet de enige is die te maken kreeg met de handtastelijkheden van de manager: ‘Een andere vriendin van mij heeft daar ruim acht jaar gewerkt. Haar is hetzelfde overkomen.’
In die tijd bestiert de manager de buurtsuper samen met zijn vrouw, die mede-eigenaar is. Zij had inmiddels in de gaten gekregen dat er iets speelde, aldus Eline: ‘Vijf meiden, ervaren krachten, namen in korte tijd ontslag. Toen dacht zij: wat is er toch aan de hand? Eén meisje is gaan praten en heeft haar verteld dat ze ontslag nam, omdat ze niet meer voor hem wilde werken. Toen is het balletje gaan rollen.’

Bijeenkomst

Op aandringen van enkele medewerksters roept de vrouw van de manager op een avond het personeel bijeen in de supermarkt. Onder de aanwezigen zijn ook de manager en een externe vertrouwenspersoon van een gespecialiseerd bedrijf.
Ook Eline is erbij: ‘Ik werkte daar niet meer, maar ik voelde me zo betrokken dat ik er gewoon heen ben gegaan.’
Er is heel veel gepraat, maar weinig gezegd
Eline
De manager geeft die avond schoorvoetend toe dat hij in de fout is gegaan, aldus Eline. Ze herinnert zich zijn reactie als volgt: ‘Ik heb dingen gedaan die niet door de beugel kunnen.’ Op de vraag aan hem hoeveel meisjes hij heeft lastiggevallen was volgens haar het antwoord: ‘Een dozijn.’

Schaamte

‘Voor de rest was vooral zijn vrouw aan het woord’, herinnert Eline zich. ‘Het gesprek duurde twee uur. Er is heel veel gepraat, maar weinig gezegd. Ze hadden niet door wat voor impact dit heeft gehad. Ze dachten: we moeten door, de winkel moet blijven draaien. Toen dacht ik: als deze man hier blijft werken, dan kun je over vijf jaar weer zo’n avond organiseren.’
Ze besluit alsnog aangifte te doen. Waarom eigenlijk niet eerder, achteraf gezien? ‘Misschien was er ook wel een element van schaamte’, zegt ze na enig nadenken.
We prijzen de moed van de slachtoffers om aangifte te doen
Woordvoerder supermarktconcern
De buurtsuper is aangesloten bij een landelijke keten. Het hoofdkantoor laat in een schriftelijke reactie weten het volste begrip te hebben voor de twee aangiftes:
‘Het gaat hier om een zeer ernstige zaak met jonge slachtoffers. Dat betreuren wij in hoge mate en we leven mee met de slachtoffers. We prijzen hun moed om openhartig te zijn en aangifte te doen, omdat we beseffen dat dit een moeilijke en zware stap is. Grensoverschrijdend gedrag in woorden of daden maakt slachtoffers en dat willen wij te allen tijde voorkomen. Een supermarkt hoort bij uitstek een plek te zijn waar iedereen zich veilig voelt en zich respectvol gedraagt.’
Mijn cliënt heeft zichzelf vaak afgevraagd hoe het zover heeft kunnen komen
Maartje Schaap - Advocaat verdachte
Maartje Schaap, de advocaat van de verdachte, laat namens hem het volgende weten: ‘Mijn cliënt heeft zichzelf vaak afgevraagd hoe het zover heeft kunnen komen. Zowel voor de aangeefsters als voor hemzelf is het een lastige positie.’
De vrouw van de verdachte heeft niet lijdzaam toegekeken, benadrukt Schaap: 'Zij heeft wel degelijk ingegrepen, bijvoorbeeld door die bijeenkomst te organiseren.’

Overeenkomst opgezegd

De manager is niet langer betrokken bij de buurtsuper. Het landelijke concern heeft besloten de uitkomst van de rechtszaak niet af te wachten en heeft ‘gezien de ernst van de zaak en beschuldigingen de franchiseovereenkomst met de betrokken franchisenemer direct beëindigd’. Uit gegevens van de Kamer van Koophandel blijkt dat de winkel per 1 januari dit jaar officieel alleen nog op naam van zijn vrouw staat.
Verantwoording:
RTV Noord heeft met meerdere oud-medewerksters van de supermarkt gesproken. Hoewel zij geen aangifte hebben gedaan, komen hun ervaringen overeen met die van ‘Eline’.

Het Openbaar Ministerie (OM) laat weten dat er twee officiële aangiftes tegen de verdachte zijn gedaan. Daarnaast zouden twee andere slachtoffers een melding hebben gedaan bij de politie, maar dat wil het OM voorafgaand aan de zitting op de rechtbank niet bevestigen. De rechter kan dit soort meldingen laten meewegen bij het bepalen van het vonnis.