Is corona terug van weggeweest, en zou dat dan erg zijn?

Vooropgesteld: de cijfers zijn laag en allesbehalve verontrustend, meldt het RIVM. Die instantie levert de informatie over de coronasituatie voor het coronadashboard van de Rijksoverheid. Dat geeft tegenwoordig een minder volledig beeld dan in crisistijd, want teststraten bestaan niet meer. Wie zich niet lekker voelt, doet wellicht een thuistest, maar registratie van de resultaten gebeurt niet.

Voor een betrouwbaar beeld kijkt het RIVM tegenwoordig naar de virusdeeltjes in het rioolwater. Iemand die met corona is besmet, heeft virusdeeltjes in zijn ontlasting, die in het riool terechtkomen. Dat aantal nam - met wat schommelingen - afgelopen weken toe, maar is nog altijd laag. Het schommelt rond de 300*, waar het op de pieken tijdens de crisis boven de 2000* lag. UMCG-viroloog Bert Niesters: ‘Je hoort inderdaad wel weer om je heen: ik heb corona, wie had dat gedacht? Dat merk ik ook. Maar het is niet veel en het is niets om je zorgen over te maken.’

Wat wel opvalt, is de situatie in de stad Groningen. Daar nam het aantal virusdeeltjes in de afgelopen week toe tot meer dan het dubbele van het landelijk gemiddelde. Zou dat wellicht komen door de Keiweek en introductiefeesten van studenten? Niesters: ‘Ja dat denk ik ook. Er zijn grote bijeenkomsten geweest in de stad Groningen. Je zult het ook zien waar grote festivals worden gehouden.’

Ook toeristische trekpleisters kampen met relatief veel corona, zoals de Waddeneilanden. Alleen voor Schiermonnikoog geldt dit niet. ‘Virussen zijn afhankelijk van hoeveel mensen bij elkaar komen. Dan is er simpelweg ook meer transmissie. Dat geldt ook voor verkoudheidsvirussen die het nu ook uitstekend doen.’

Tweede instrument van het RIVM is de infectieradar. De ruim tienduizend deelnemers aan die radar geven elke week aan of ze klachten hebben die passen bij corona. De meest recente vragenlijst leverde ruim twee procent aan mensen met klachten op en de provincie Groningen wijkt daar niet vanaf.

Vraag is hoe betrouwbaar het beeld nog is, nu er geen testresultaten meer voorhanden zijn. Niesters: ‘Het is nuttig, omdat je kan zien welke varianten er rondgaan. En je kunt zien of er echt sprake is van een snelle toename, zodat je kan nadenken over bijvoorbeeld afstand houden en meer handen wassen. Dat kunnen we trouwens sowieso doen.’

Niesters waarschuwt wel om niet teveel waarde te hechten aan stijgingen in de cijfers, zolang ze nog zo laag zijn. ‘Bij lage cijfers zegt een toename van twintig procent niks. Dat is nog altijd laag.’

De meest voorkomende variant is nog altijd een omikron-versie van corona, die soortgelijke klachten geeft als eerdere omikronvarianten. In enkele andere landen gaat een nieuwe variant rond (BA.2.86), maar die is hier nog niet gesignaleerd. Overigens is deze niet ziekmakender dan de omikron die nu rondgaat, zo lijkt het.

Viroloog Niesters: ‘Het virus blijft zich muteren, maar de nieuwe varianten zijn niet ziekmakender. Virussen stemmen zich uiteindelijk vaak af op de mens: ze worden beter in zich snel vermenigvuldigen, zodat ze overleven. Daarbij lijkt het alsof ze denken: als ik wil blijven bestaan, moet ik niet onaardig zijn tegen mijn gastheer.’

Ondertussen maakt de GGD zich op voor de boostercampagne voor ouderen en kwetsbaren. Wanneer de GGD daar precies klaar voor is, is nog niet te zeggen. Vermoedelijk gaat de vaccinatieronde in oktober van start. Niesters: ‘Ik denk dat op termijn de griepprik verandert in één prik tegen zowel griep als corona’.

Overigens is corona niet het enige virus waar we rekening mee hebben te houden de komende jaren, denkt Niesters: ‘Ik maak me wel zorgen over andere virussen die ons leven vervelend kunnen maken. Kijk maar naar hoe makkelijk de vogelgriep zich verspreidt. De virussen hebben nog heel wat in petto.’