1 oktober is het zover: gaskraan gaat na 60 jaar dicht

Een gaswinlocatie van de NAM in Kolham
Een gaswinlocatie van de NAM in Kolham © Venema Media/Hollandse Hoogte/ANP
Na zestig jaar stopt volgende week zondag de gaswinning in Groningen. Alleen bij strenge kou kan de gaskraan nog open. Dat is vrijdag besloten door de Ministerraad.
In juni maakte staatssecretaris Hans Vijlbrief (D66) van Mijnbouw al bekend dat hij geen gas meer uit de Groningse bodem wil halen. Alleen als het 'heel erg koud is', kan de winning worden hervat. Dat plan is vrijdag definitief geworden.
Het Groningenveld stond afgelopen jaar op de zogeheten waakvlam. Er werd nog 2,8 miljard kuub aardgas gewonnen. Vanaf 1 oktober gaat de spreekwoordelijke waakvlam uit.
Wat betekent dit?
Verslaggever Martin Drent: 'Vergelijk het met een kraan in de keuken. Er kwam afgelopen jaar nog een beetje water uit. Vanaf volgende week zondag gaat de kraan dicht en stroomt er niets meer doorheen. Alleen bij strenge kou kan de kraan nog open.'

Meerdere dagen -6,5 graden overdag

Vijlbrief durft het nog niet aan om definitief te stoppen met de gaswinning in Groningen. De staatssecretaris wil voorkomen dat er onvoldoende gas is als het erg koud wordt en er onverhoopt een gasopslag uitvalt. Ook is er nog veel onzekerheid op de gasmarkt.
Er zijn nog vijf gaswinlocaties die open kunnen. Ze mogen opstarten als er meerdere dagen strenge kou wordt voorspeld, met temperaturen van -6,5 graden overdag. Dat kan volgens Vijlbrief alleen in bijzondere situaties: 'Het uitgangspunt is nul winning'.
Demissionair staatssecretaris Hans Vijlbrief op het binnenhof in Den Haag
Demissionair staatssecretaris Hans Vijlbrief op het binnenhof in Den Haag © Sandra Uittenbogaart / Hollandse Hoogte / ANP

Nog steeds onzekerheid

Het besluit van de Ministerraad druist in tegen het advies van het Staatstoezicht op de Mijnen. Dat adviseerde om de gaskraan dit jaar definitief te sluiten, om een einde te maken aan de onrust in Groningen. Dit besluit zorgt volgens de toezichthouder opnieuw voor onzekerheid onder Groningers.
Ook de Groninger Bodem Beweging (GBB) is kritisch. 'We zijn pas écht blij als wettelijk is vastgelegd dat er geen gas meer mag worden gewonnen hier', liet secretaris Merel Jonkheid eerder al weten. De provincie Groningen pleitte ook voor een definitieve sluiting vanaf 1 oktober dit jaar.

Historisch moment

De gaswinning in Groningen begon in 1963. Vijlbrief laat weten dat volgende week zondag hoe dan ook een historische dag wordt: 'Eindelijk stopt de Groningse gaswinning. Een opluchting voor velen, ondanks dat de aardbevingen helaas nog jaren zullen doorgaan.'
Volgens deskundigen kan het nog tientallen jaren duren voordat de aardbevingen zullen stoppen. De jarenlange gaswinning heeft gezorgd voor drukverschillen in het Groningenveld. De druk is zich nu langzaam aan het vereffenen. Pas als de druk overal gelijk is, zullen er geen bevingen meer zijn.
Het demissionaire kabinet werkt aan een wetsvoorstel om vanaf oktober 2024 definitief te stoppen met de gaswinning in Groningen. Alle winningslocaties worden dan afgebroken en er komt cement in de putten. Vijlbrief: 'Dat willen we markeren, want bij zo'n belangrijk moment moeten we als land stilstaan.'