COA-manager over opvangproblemen Ter Apel: 'Het water staat ons aan de lippen'

Van Dijk windt er geen doekjes om, als hem wordt gevraagd naar de stand van zaken: 'Het is absoluut niet meer te doen, het water staat ons aan de lippen. Het is elke dag puzzelen om iedereen een bed te geven. Dat is tot nu toe gelukt, maar met zo veel kinderen gaat dat niet meer.'

Formeel is in Ter Apel plek voor maximaal 55 alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv'ers). In werkelijkheid zijn het momenteel meer dan driehonderd. Verschillende ruimtes, die daar niet voor bedoeld zijn, worden nu gebruikt als slaapvertrekken. Van Dijk: 'De instroom is hoger dan normaal. Waarom? Als we dat wisten... De nood is al maanden groot, maar is nu acuut geworden.'

Met de sfeer valt het naar omstandigheden nog mee, zegt Van Dijk: 'De meeste kinderen zijn geduldig. Ze hebben vooral veel vragen: ze willen weten wanneer ze vertrekken en waar ze dan heen gaan.'

De COA-medewerkers, die belast zijn met de opvang van de amv'ers, zijn zo langzamerhand de wanhoop nabij. Van Dijk: 'Ze doen hun uiterste best. En dan is het frustrerend als het niet lukt.'

Staatssecretaris Eric van der Burg roept in een brandbrief alle gemeenten op extra noodopvang voor alleenstaande minderjarige asielzoekers beschikbaar te stellen. Het COA heeft op zeer korte termijn 450 extra plekken nodig om te voorkomen dat de boel in Ter Apel helemaal vastloopt.

'We verwachten dat we het vandaag nog gaan redden om alle nieuwkomers een bed en onderdak te geven. Maar het eind van het puzzelen en schuiven is nu in zicht', meldt de opvangorganisatie vrijdagmiddag op haar website.

Van der Burg geeft in zijn brief aan dat hij gemeenten desnoods wil dwingen om mee te werken, als zijn oproep onvoldoende resultaat heeft. Het is niet duidelijk hoe hij dat denkt te kunnen afdwingen.

'Deze brief is echt gericht om dat te voorkomen. Als we in een andere fase komen, dan zullen we toelichten hoe het in zijn werk gaat. Maar dat is nu niet aan de orde', laat een woordvoerder van de staatssecretaris schriftelijk weten.

Ook de burgemeesters van de tien Groningse gemeenten hebben de brandbrief van de staatssecretaris ontvangen. Maar van hen hoeft Van der Burg voorlopig geen extra toezeggingen te verwachten.

Hans Coenraads, woordvoerder van Veiligheidsregio Groningen, legt uit waarom: 'De Groningse gemeenten hebben begin dit jaar een tweejarig bestuursakkoord met het ministerie van Justitie en Veiligheid gesloten. Daarin is afgesproken dat we in Groningen maximaal zo'n tienduizend asielzoekers opvangen. Daar zitten we nu aan en daarmee is de rek er ook wel uit.'

Diverse burgemeesters laten via hun woordvoerders hetzelfde weten. Overigens moet de provincie Groningen volgens landelijke afspraken per 1 januari volgend jaar 3851 opvangplekken leveren. Daarvan zijn er 123 bestemd voor amv'ers. Met tienduizend opvangplekken voldoet Groningen dus ruimschoots aan de gestelde opgave.

John van Tilborg, directeur van kerkelijke vluchtelingenorganisatie Inlia, heeft begrip voor dit standpunt: 'Ik snap heel goed dat ze deze lijn volgen. Groningen doet heel veel voor de opvang van vluchtelingen. Als alle veiligheidsregio's dit zouden doen, dan was er nu geen probleem.'

Inlia sprong vorig jaar bij, om het COA uit de brand te helpen. Verspreid over het land wist de organisatie honderden kleinschalige opvangplekken te realiseren. Van Tilborg: 'Daar zijn we nu ook weer bezig. En we proberen nu ook wat op grotere schaal te doen.'

'Afgelopen nacht hadden we 208 opvangplekken in gebruik, om precies te zijn', zegt Van Tilborg. 'En dat worden er eerder meer dan minder.'

Om de Groninger bestuurders niet voor de voeten te lopen, gaat Van Tilborg in onze provincie voorlopig niet op zoek naar nieuwe opvangplekken. 'Maar als ze een beroep op ons doen, dan gaan we kijken wat we kunnen doen.'

De gemeenten Arnhem en Zwolle maakten vrijdagavond bekend dat ze extra asielzoekers gaan opvangen. In Arnhem komen tweehonderd plekken voor volwassen asielzoekers op schepen, in Zwolle wordt plek vrijgemaakt voor zestig asielzoekers in de bestaande opvanglocatie.