Rust teruggekeerd op beruchte buslijnen naar Ter Apel, mede door asielzoekers zelf

'In het verleden gingen we met een knoop in de maag aan het werk als we lijn 72 of 73 naar Ter Apel moesten rijden', zegt chauffeur Dirk Visser van Qbuzz tegen RTV Drenthe. Maar inmiddels staan de zaken er totaal anders voor. 'Het gaat momenteel best wel goed. Dit verdient een achtenhalf, misschien wel een negen.'

Sinds 2018 zijn de Qbuzz-chauffeurs met FNV Streekvervoer en het ministerie van Justitie en Veiligheid bezig om veiligheidsmaatregelen te nemen en de communicatie voor en met asielzoekers te verbeteren. Vooral de combinatie met een aparte pendelbus van Emmen naar het aanmeldcentrum in Ter Apel en asielzoekers die als gastheer of -vrouw andere asielzoekers helpen, blijkt een gouden greep.

'Die hosts doen buitengewoon goed werk', vindt vakbondsman Edwin Kuiper van FNV Streekvervoer. 'Het is niet alleen het aanspreken van mensen in hun eigen taal. Asielzoekers weten zelf het beste hoe het is om in een vreemd land aan te komen en je weg te moeten zoeken in het openbaar vervoer.'

De asielzoekers die als host op het busstation van Emmen rondlopen, doen dat vrijwillig en komen uit de azc's van Assen en Zweeloo, legt Henk Wolthof uit. Hij is ketenmarinier bij het ministerie van Justitie en Veiligheid, een soort bemiddelaar tussen allerlei partijen bij overlastgevende asielzoekers. 'Dat zijn twee azc's waarbij de instroom van mensen, die nog in de procedure zitten, niet snel kleiner wordt. Ze zijn goede helpers, want ze hebben hetzelfde meegemaakt.'

Wolthof werd in het proces betrokken toen chauffeurs niet meer met hun werkgever Qbuzz wilden praten. Het schoot volgens hen niet op met de maatregelen, terwijl goed werkende maatregelen juist weer verdwenen omdat het tijdelijke potje met geld weer op was. De chauffeurs staakten tot twee keer toe.

Wolthof en Kuiper willen dat alle maatregelen een permanent karakter krijgen en daarom is het convenant er gekomen. Daarin staat onder meer dat de pendelbus de hele dag rijdt totdat de laatste trein in Emmen binnen is, het COA de hosts blijft leveren en er nog camera's bij komen op de opstaphalte in Ter Apel.

Ook is vastgelegd dat er voorlichting gegeven wordt aan asielzoekers over hoe je van het openbaar vervoer gebruik moet maken en dat veiligelanders die toch overlast blijven geven worden overgeplaatst naar strengere azc's in Hoogeveen en Budel. Daar heerst minder vrijheid.

Wolthof: 'Ik heb hoop dat Budel straks ook een aanmeldcentrum wordt, zodat niet alle asielzoekers die Nederland binnenkomen altijd allemaal naar Ter Apel moeten voor hun aanmelding. En veiligelanders krijgen op een gegeven moment echt wel door dat in Budel een strenger regime heerst en dat ze in een verkorte procedure van twee weken zitten.'

Op het station van Emmen en in Ter Apel bij de haltes aan de Westerstraat hangen camera's van de politie. Die mag Qbuzz niet bekijken, maar daar wil de busvervoerder verandering in brengen, zegt Harry Stuulen van Qbuzz. 'We gaan ervoor zorgen dat ook onze eigen camera's daar komen, want we willen dat onze reisregie mee kan kijken wat er op de haltes gebeurt.'

'Ook pendelbussen hebben inmiddels dezelfde noodknop en communicatie als de Qbuzz-bussen, zodat ook die chauffeurs rechtstreeks met onze reisregie contact kunnen hebben. Ook de betalingssystemen en camera's zijn hetzelfde en kunnen wij uitlezen', zegt Stuulen. Waar de chauffeurs en de vakbond ook heel blij mee zijn is dat de pendelbus voor vier jaar aanbesteed. Dat geeft rust en vooral continuïteit, vindt Wolthof.

Volgens hem hebben de chauffeurs heel wat bereikt met hun acties. Chauffeur Dirk Visser vindt het ook vooral een voorbeeld voor andere plekken als daar in de toekomst overlast zou ontstaan. 'Dan moeten ze maar in Emmen komen kijken hoe wij het hier doen, daar is veel van te leren.'