Bedrijven willen graag stroom delen, maar dat lukt ze nu niet
19 oktober, 19:30 • 4 minuten leestijd
Afschakelen of afknijpen van de stroomtoevoer tijdens piekuren, zoals minister Jetten wil, daar zit geen enkel bedrijf op te wachten. Bedrijven denken liever samen na over oplossingen, zoals bijvoorbeeld een gezamenlijk energienetwerk. Op industrieterreinen in de stad Groningen wordt er aan gewerkt.
Want zoals het nu gaat, dat is voor veel bedrijven een stevig probleem, zegt voorzitter Harry Bouma van de Bedrijvenvereniging Zuidoost in de stad Groningen. De capaciteit van het stroomnet zet volgens Bouma de rem op groeiplannen van ondernemers.
In de wachtrij
Hij heeft het over ‘meerdere bedrijven’ op het grootste bedrijventerrein van de stad die werken aan uitbreiding van hun pand of iets nieuws bouwen en van de netbeheerder te horen krijgen dat ze veertig weken moeten wachten op een stroomaansluiting. ‘Dat kan natuurlijk niet’, meent Bouma. ‘Daar moet echt wat aan gebeuren.’ In heel Nederland staan 6.600 bedrijven op een wachtlijst voor aansluiting op het stroomnet.
Demissionair minister Rob Jetten presenteerde woensdag een pakket maatregelen dat de drukte en verstoppingen op het net moet oplossen. Het net is overbelast doordat er zoveel zonnepanelen en windmolens zijn bijgekomen. Bovendien is de stroomvraag enorm toegenomen, doordat er meer elektrische auto’s rijden en bedrijven hun processen elektrificeren.
Jetten overweegt midden- en grootverbruikers van stroom te dwingen hun verbruik te verlagen op piekuren. Wat neerkomt op een verplichte afschakeling van de productie of soms zelfs stopzetten ervan.
Ruimte op het net
Samen met stimuleringsmaatregelen die bedrijven ertoe moeten aanzetten samen hun stroomverbruik te reguleren moet dat weer wat ruimte scheppen op het elektriciteitsnet. Het moet de wachtlijsten voor stroomaansluitingen terugdringen en het liefst ook voorkomen dat bedrijven gedwongen worden hun machines uit te zetten.
Netbeheerders zoals Tennet en Enexis krijgen daarnaast meer ruimte om uitbreidingsplannen van het elektriciteitsnetwerk sneller te realiseren.
Anders regelen
Directeur Frans Alting van de Samenwerkende Bedrijven Eemsdelta reageerde gisteren verbijsterd op de plannen om bedrijven te dwingen hun stroomproductie terug te schroeven.
Afschakelen, dat moet natuurlijk niet, vindt ook Bouma van de stadse bedrijvenvereniging met 320 leden. ‘Er is een piekverbruik op de verkeerde momenten en tegelijk wordt de capaciteit van het net lang niet volledig benut. Dat moeten we dus anders regelen.’ Hij ziet een grote bereidheid onder ondernemers om aan de slag te gaan met plannen om samen het stroomverbruik te reguleren en te verminderen.
Een oplossing waar bedrijven op Zuidoost over nadenken is een energiehub, zoals die ook door Jetten wordt genoemd. Daarbij wisselen ondernemingen energie uit en spreiden zo het verbruik. Vaak is dat in combinatie met opslag van stroom in batterijen. Maar volgens Bouma stuiten ondernemers op een muur aan beperkingen.
Autobedrijven samen in energiehub
Wanneer de monteurs ’s ochtends rond acht uur in de werkplaats de brug omhoog doen, schiet het elektriciteitsverbruik bij de autobedrijven op Industrieterrein Zuidoost in Groningen de hoogte in. ‘Wij verbruiken aardig wat stroom’, zegt directeur Erik Meems van Century. Groei van de voorraad elektrische auto’s in de garage heeft daar flink aan bijgedragen.
Wanneer de monteurs ’s ochtends rond acht uur in de werkplaats de brug omhoog doen, schiet het elektriciteitsverbruik bij de autobedrijven op Industrieterrein Zuidoost in Groningen de hoogte in. ‘Wij verbruiken aardig wat stroom’, zegt directeur Erik Meems van Century. Groei van de voorraad elektrische auto’s in de garage heeft daar flink aan bijgedragen.
Century is een van de dealerbedrijven die meedenkt over een energiehub. Want om stroomverbruik en de energiekosten echt terug te dringen is samenwerking noodzaak. ’We hebben onze daken al vol zonnepanelen, we maken gebruik van aardkoeling en -warmte maar nu bekijken we samen met andere bedrijven hoe we onze energiesystemen kunnen koppelen.’
Slimmer omgaan met energie
Doel is slimmer omgaan met energie. Meems noemt als voorbeeld de flinke accu die Century gebruikt voor stroomopslag. Laden en gebruik ervan zou ook door andere bedrijven kunnen. ‘Het is allemaal nog in de onderzoeksfase’, vult Meems aan. Zowel praktisch als wettelijk is er nog veel niet helder. Moeten we een kabel trekken onder de weg? We zitten nu allemaal bij een andere energieleverancier, kunnen we dat oplossen met een groepscontract?’
Vergelijkbaar project in Zwolle
De autobedrijven nemen een voorbeeld aan een vergelijkbaar project in Zwolle dat al wat verder is en waar volgens Meems resultaten worden geboekt.
Wanneer bedrijven slimmer willen omgaan met energie, dan is aan samenwerking niet te ontkomen zegt Meems. ‘We zullen wel moeten.’
In een hub wissel je energie uit over erfgrenzen, maar dat kan nu eigenlijk nauwelijks
‘In een hub wissel je energie uit over erfgrenzen, maar dat kan nu eigenlijk nauwelijks’, noemt Bouma als voorbeeld. ‘Die belemmeringen moeten worden weggenomen.’ Een andere drempel is dat bedrijven die samen een energienetwerk opzetten graag een groepscontract willen afsluiten bij de energieleverancier. Dat is wettelijk nu nog niet mogelijk en kan hooguit via gedogen. Jetten wil dit vanaf volgend jaar gemakkelijker maken.
De minister stelt in zijn plannen 166 miljoen euro beschikbaar voor het Stimuleringsprogramma Energiehubs. Bouma juicht het toe. ‘Er zijn bedrijven op Zuidoost die een half miljoen willen investeren in een accu om hun overcapaciteit op te slaan. Die overtollige stroom willen ze ook wel aan anderen leveren. Via energiehubs of energiecorporaties kun je er zelfs een interessant verdienmodel van maken voor bedrijven.’
Niet wachten
Een aantal grotere autobedrijven op het industrieterrein Zuidoost (zie kader hierboven) wil niet wachten op uitvoering van de maatregelen van Jetten en heeft het initiatief genomen een zelfstandig stroomnetwerk op te zetten. Daarmee willen ze op termijn volledig onafhankelijk worden van het stroom en mogelijk ook het gasnet. Iets dat nog een stap verder gaat dan een energiehub.
‘We werken er nu een jaar aan’, legt Bouma uit. ‘Er worden dus ook nu al stappen gezet.’ Maar de complexiteit van het project maakt dat Bouma en de bedrijven er een specialistisch bedrijf voor hebben ingehuurd om de zaak van de grond te krijgen.
Verbruiksgegevens
Waar bedrijven onder meer tegenaanlopen is dat precieze verbruiksgegevens gedurende de dag niet compleet zijn. Om stroom te kunnen uitwisselen is nauwkeurig inzicht nodig in het verbruik van bedrijven en de piekmomenten. Nu steeds meer bedrijven zonnepanelen op het dak leggen en hun productie en wagenpark elektrificeren is dat extra van belang.
Om beter zicht te krijgen op verbruik is de gemeente Groningen samen met bedrijven en onder meer netbeheerder Enexis begin dit jaar op het industrieterrein Westpoort het project Groningen Stroomt Door gestart. Eind dit jaar zijn de resultaten ervan bekend, laat wethouder Philip Broeksma weten. ‘Dan kunnen de bedrijven op Westpoort bepalen hoe ze daar gebruik van gaan maken.’
De aftrap voor Groningen Stroomt Door werd in januari door minister Jetten zelf gegeven en volgens Broeksma is ook het ministerie erg geïnteresseerd in de uitkomsten.
