Ombudsman ziet nog veel misgaan bij versterking: 'Zou er bijna mijn beklag over doen' (update)

Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen (links) loopt door Leermens
Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen (links) loopt door Leermens © Martin Drent/RTV Noord
'Tsjonge, wat een verhalen heb ik vandaag gehoord.' Reinier van Zutphen komt even op adem in het dorpshuis van Leermens, nadat hij op bezoek is geweest bij een aantal inwoners. Bij elk huis is de Nationale ombudsman weer onder de indruk van de soms schrijnende situaties.
Van Zutphen sprak donderdag over de versterking in het dorp, die mondjesmaat maar van de grond komt. 'Het moet echt beter en sneller hier', concludeert hij.
Wat doet de Nationale ombudsman?
Reinier van Zutphen is sinds 2015 de Nationale Ombudsman. Hij is door de Tweede Kamer aangesteld en bemoeit zich met problemen tussen de burger en de overheid. Hij doet onpartijdig en onafhankelijk onderzoek naar klachten van burgers. De Ombudsman komt jaarlijks met een rapport over de gevolgen van de Groningse gaswinning.
Eén van de weinige huizen waaraan gewerkt wordt in Leermens
Eén van de weinige huizen waaraan gewerkt wordt in Leermens © Martin Drent/RTV Noord

'We wachten'

Terwijl het lichtjes regent en takken door de harde wind op de grond vallen, loopt de Nationale ombudsman donderdagmiddag door Leermens. Twee keer per jaar bezoekt hij het bevingsgebied. Donderdag staan Overschild en Leermens op het programma. In het laatstgenoemde dorp staan ruim honderd huizen. De meeste daarvan zijn niet bestand tegen zware aardbevingen en moeten dus worden versterkt.
'Het aantal huizen dat inmiddels is aangepakt, is op één hand te tellen', vertelt inwoner Kees Moolenaar. 'Wij wachten op het moment dat de schop eindelijk eens goed de grond in gaat.' Hij zit samen met een aantal andere inwoners in de Klankbordgroep dorpenaanpak. Deze groep zit regelmatig met de gemeente Eemsdelta en andere instanties om tafel en is bedoeld om mede-dorpsbewoners te helpen bij de versterking.

Dorpenaanpak zou versnelling brengen

Leermens is één van de vier dorpen die meedoen met de zogeheten dorpenaanpak. Deze methode is anderhalf jaar geleden aangekondigd om huizen in de kern van het bevingsgebied sneller te versterken. Er zou een team komen om samen met bewoners een plan te maken voor het hele dorp. Straat voor straat zouden huizen worden aangepakt en er zou een troubleshooter komen om problemen op te lossen, om vertraging te voorkomen.
Leermens is één van de dorpen die meedoen met de dorpenaanpak
Leermens is één van de dorpen die meedoen met de dorpenaanpak © Martin Drent/RTV Noord
Moolenaar: 'Je houdt bewoners een worst voor, want gedurende het traject blijkt dat die snelheid niet gemaakt wordt. Afspraken worden niet nagekomen, bewoners worden van loket naar loket gestuurd en instanties blijven hangen in juridische belemmeringen.'
Het is de bedoeling dat de versterking van de eerste reeks huizen op 1 maart gaat beginnen, maar inwoners hebben er weinig vertrouwen in dat die datum gehaald wordt. Naast al het papieren gedoe zijn er ook praktische problemen.
Op de plek waar bijvoorbeeld de wisselwoningen moeten komen, moet eerst nog archeologisch onderzoek worden gedaan. 'De bodem zit hier vol met oude voorwerpen, dus ze vinden daar geheid wat, met vertraging tot gevolg', zegt Moolenaar.

Beklag doen

Van Zutphen is tot nu toe niet te spreken over de dorpenaanpak: 'Ik zou bijna willen zeggen dat ik mijn beklag hierover ga doen richting de instanties. De methode is op zich een goede manier om mensen te helpen, maar dat kan alleen als de start goed is. Ik heb niet het idee dat het hier op 1 maart zal beginnen.'
Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen
Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen © Martin Drent/RTV Noord
'De onzekerheid, het niet weten waar je aan toe bent en de spanningen die het allemaal met zich meebrengt binnen gezinnen, is het belangrijkste wat ik vandaag heb gezien', zegt Van Zutphen. Hij zegt de ervaringen te gaan bespreken met de instanties, zoals de Nationaal Coördinator Groningen (NCG), die de versterkingsoperatie uitvoert. 'Als overheid moet je behoorlijk met je burgers omgaan, ze moeten op je kunnen rekenen.'
De ombudsman kan niet beloven dat het beter wordt, maar Moolenaar is in elk geval blij met het luisterend oor: 'Het was een heel prettig gesprek. Hij was geschrokken van de verhalen van de bewoners. Er wordt nog te weinig geluisterd naar gedupeerden. Daarom is er in december nóg een bijeenkomst waarbij medewerkers van de ombudsman komen luisteren naar bewoners en de opmerkingen meenemen.'
Reactie Nationaal Coördinator Groningen
'Wij vinden het jammer dat dit vooral het beeld is dat de Nationale ombudsman heeft gekregen. We nemen dit uiterst serieus', laat de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) weten. 'Tijdens de bijeenkomst met de klankbordgroep Leermens, die volgende week is gepland, zullen we deze zorgen dan ook zeker bespreken.' Ook wil de NCG met de ombudsman hierover in gesprek.
De NCG zegt verder dat er geen sprake is van vertraging van de dorpenaanpak in Leermens: 'Zoals het nu lijkt, starten we met de uitvoering van de versterking in maart. Dat is volgens planning. Daarbij zijn er wel drie mogelijk vertragende factoren: (1) Het meenemen van isolerende maatregelen tijdens de versterking, zoals door het kabinet is aangekondigd als reactie op het parlementaire enquêterapport. (2) Nog niet alle versterkingsadviezen zijn op dit moment binnen en gedeeld met de eigenaren. (3) Woningcorporatie Wierden en Borgen heeft een aantal huizen overgenomen van Woongroep Marenland. Mogelijk brengt dit nog wijzigingen met zich mee. De eigenaren in het dorp zijn daarvan op de hoogte.'
Ten slotte laat de NCG weten regelmatig bijeenkomsten te organiseren met bewoners. Ook is er een dorpsteam in het dorp waar bewoners terechtkunnen met vragen. 'Niet alles zal in de praktijk goed gaan. Het blijft mensenwerk en miscommunicatie komt voor. Dat proberen we zo snel mogelijk te bespreken en te herstellen', aldus de NCG.
Dit artikel is geüpdate met een reactie van de NCG.