Dit zeggen partijen over betaalbare woningen

Wat valt op?

Daarom hebben we die gewenste maatregelen van partijen zoveel mogelijk weggelaten bij hun standpunten. We liepen de programma's door op de volgende vragen:

Bij het uitpluizen van de verkiezingsprogramma's keken we uitsluitend naar de partijen die herhaaldelijk op minstens één zetel worden gepeild. Dat zijn er 17. Dit zijn hun antwoorden:

1. Nieuwbouw moet worden afgestemd op de behoeften van inwoners in de regio.

2. Meer betaalbare seniorenwoningen in het lage en het middensegment, met zorgfunctie en aansluiting op OV. Kleinschalige wooninitiatieven vanzelfsprekend maken. Voldoende bouwlocaties voor sociale woningbouw.

3. Evenredige spreiding voor de huisvesting van asielzoekers. De wachttijd voor inwoners uit de eigen gemeente mag niet nog verder oplopen.

4. Doorstroming bevorderen en eenzaamheid bestrijden door belastinghervormingen. Een verhuisbonus voor alleenstaande senioren die samen een huishouden willen vormen, en voor wie een sociale huurwoning opgeeft. Voor mensen die de 10% aanbetaling bij de aankoop van de eerste woning niet zelf kunnen opbrengen, worden startersleningen in alle gemeenten beschikbaar.

5. De huurverhogingen de komende vier jaar beperken tot de inflatie-aanpassingen.

1. Geen standpunt over locatie.

2. Ten minste 50% sociale huur. We maken zoveel mogelijk nieuwbouw- en bestaande woningen geschikt voor mensen met een beperking.

3. Het doel is om in 2030 nul dakloze mensen te hebben. Daarbij garanderen we ook de opvang van dakloze arbeidsmigranten en ongedocumenteerde mensen.

4. Huren betaalbaarder door huurprijzen te koppelen aan het minimumloon. Het toeslagensysteem wordt hiermee overbodig. Mensen die al in een wijk wonen mogen na de verbouwing van hun huurwoning terug verhuizen met behoud van dezelfde huurprijzen.

5. We verplichten verhuurders om woningen op te knappen naar energielabel B of hoger, zonder kosten voor de huurder.

1. Zo veel mogelijk woningbouw binnen bestaande dorpen en steden. Geen belemmeringen voor omliggende agrarische bedrijven.

2. Fors inzetten op nieuwbouw van moderne bejaardenhuizen en hofjes.

3. Bij het toewijzen van huurwoningen krijgen mensen met lokale binding, urgentie of een belangrijke bijdrage aan de leefbaarheid voorrang. De opvang van statushouders beperken tot 15.000 per jaar.

4. Inzetten op fabrieksmatige woningbouw. Bevries de duurzaamheidseisen voor nieuwe woningen, zodat er sneller gebouwd kan worden. Familiewonen moet weer mogelijk zijn; de limiet van 2 adressen per postcode wordt geschrapt.

5. Verduurzaming van bestaande woningen door (financiële) stimulering, maar zonder dwang.

1. In ieder dorp mag er een straatje worden bijgebouwd. Provincies mogen dorpen niet langer in de weg zitten om naar eigen behoefte bij te bouwen.

2. Twee derde van de nieuwbouw betaalbaar met focus op starters, gezinnen en ouderen. Iedere gemeente bouwt 40% voor de middengroepen. Een nationaal plan voor de bouw van hofjes voor ouderen en mantelzorgwoningen.

3. De nieuwe wet waarmee de helft van de nieuwbouw en huurwoningen kan worden toegewezen aan eigen inwoners en mensen met een vitaal beroep wordt doorgezet.

4. Het bouwen van een woning duurt gemiddeld 10 tot 15 jaar. Dit kan en moet korter door bezwaar- en beroepsprocedures in te korten. Corporatiehuurders krijgen meer kans om hun woning te kopen.

5. Alle corporatiewoningen met een slecht energielabel moeten voor 2030 zijn verbeterd. We geven voorrang aan kwetsbare wijken, zodat die inwoners niet zelf van alles uit hoeven te zoeken.

1. Elk dorp en elke stadswijk een straatje erbij. Echt buiten dorpen en steden bouwen we alleen als er sprake is van goede OV-verbindingen.

2. We bouwen ieder jaar 100.000 extra huizen, vooral voor starters en senioren.

3. Een deel van de vrijkomende sociale huurwoningen wordt gereserveerd voor starters die doorstromen als hun inkomensniveau dat toelaat. Gemeenten krijgen een huisvestingsplicht voor alle mensen die uitstromen uit beschermd wonen, vergelijkbaar met de huisvestingsplicht voor statushouders.

4. Nieuwbouwhuizen zijn veel te duur geworden. Meer dan nu inzetten op makkelijke, betaalbare en duurzame bouw. Woningcorporaties krijgen de ruimte onder zonder markttoets te investeren in de bouw van betaalbare middeldure huurwoningen en wijken.

5. In 2030 mogen huishoudens met lage inkomens nooit meer dan 10% van hun inkomen kwijt zijn aan de energierekening. Bij koopwoningen maken we het mogelijk om binnen twee jaar na verhuizing tenminste energielabel C te bereiken.

1. Het Rijk neemt weer de regie. We bouwen binnen de bebouwde kom. Woningcorporaties moeten veel nieuwe woningen realiseren door op- of tegen bestaande flats en appartementencomplexen te bouwen.

2. Bijna een kwart van de Nederlandse bevolking is single. We bouwen meer eenpersoonshuishoudens. Investeren in meer studentenwoningen.

3. Om huurders en woningzoekenden beter te beschermen tegen woondiscriminatie worden anonieme bezichtigingen en toewijzingen de norm.

4. Het komt voor dat iemand jarenlang een huur van €1100 ophoest, maar geen hypotheek van €800 kan krijgen. Dat moet anders. Voor gepensioneerden moet het eenvoudiger worden een hypotheek voor een nieuw huis te krijgen. We verhogen de inkomensgrens van de sociale huursector zodat ook de lagere middeninkomens terecht kunnen in een sociale huurwoning.

5. Starten met isoleren van huishoudens die het meest last hebben van tochtige woningen en hoge energieprijzen. Alles-in-één trajecten, waardoor huiseigenaren die niet direct de middelen hebben of opzien tegen het verduurzamen, toch kunnen meedoen.

1. De minister van Volkshuisvesting mag gebieden voor woningbouw aanwijzen. Ook in elitewijken dient er betaalbare en sociale huur te komen.

2. We leggen wettelijk vast dat 40% van het aantal woningen sociale koop- of huurwoningen moet zijn, 40% betaalbare middenhuur en 20% topsegment.

3. Woningmarktdiscriminatie wordt een apart delict in het Wetboek van Strafrecht.

4. Ouderen die een groot huis willen inruilen, krijgen een financiële bonus. Zo ontstaat er meer ruimte voor gezinnen. Een rentevrije hypotheek, bijvoorbeeld in een huur-koop constructie. Een startersregeling waarmee starters rentevrij geld kunnen lenen. Géén duurzaamheidseisen die nieuwe woningbouw in de weg staan.

5. De huurtoeslag gaat omhoog. De huursector wordt gereguleerd. Verhuurders worden gedwongen enkelglas te vervangen. Een huurbevriezing voor de meest onzuinige woningen.

1. Het is niet wenselijk dat ons hele land wordt volgebouwd en dat kostbare natuur en landbouwgrond wordt opgegeven ten behoeve van de alsmaar voortdurende immigratie.

2. Met name in het middensegment bouwen. Maximaal 10% sociale huurwoningen. Private bouwprojecten moeten niet gedwongen worden om een verplicht percentage sociale woningbouw te realiseren.

3. Stoppen met verdelen van statushouders en asielzoekers over gemeenten, en geen voorrang op woningen.

4. Stoppen met onnodige duurzaamheidseisen die de prijzen opdrijven. De studieschuld mag nooit worden meegerekend met de hypotheekaanvraag.

5. De overheid mag huiseigenaren niet dwingen zonnepanelen op hun dak te zetten.

1. Nieuwe Vinex-locaties voor grootschalige en snellere bouw. Als binnen bestaande grenzen onvoldoende woningen gebouwd kunnen worden, moet de haalbaarheid van een nieuwe stad onderzocht worden.

2. Grootschalige bouw van huurwoningen in het middensegment ten koste van extra bouw van sociale huurwoningen. Woningbouwcorporaties stimuleren om voor starters met essentiële beroepen te bouwen.

3. De enorme groei van het aantal internationale studenten een halt toeroepen zodat er weer kamers beschikbaar komen voor Nederlandse studenten.

4. Studieschuld mag niet betekenen dat starters helemaal geen hypotheek kunnen krijgen.

5. De btw op energie verlagen. Vol inzetten op het isoleren van woningen. Geen warmtepompplicht per 2026 en stoppen met de operatie aardgasvrij maken die gemiddeld 40.000 euro per woning kost.

1. Grote nieuwbouwlocaties rond middelgrote en grote steden. In dorpen moet gebouwd kunnen worden voor de lokale behoefte. Provincies wijzen locaties aan voor sociale huur en betaalbare huur en koop.

2. Ten minste 350.000 huurwoningen realiseren tot 2031. Gemeenten worden gehouden aan het minimum van 30% sociale huurwoningen in hun nieuwbouwprogramma.

3. Geen standpunt over voorrang.

4. Indien een woningplan samen met lokale natuurorganisaties is gemaakt, wordt dit beloond met een vrijstelling van tijdrovend ecologisch onderzoek. Werkgevers moeten kunnen bouwen voor hun werknemers.

5. Het verduurzamen van woningen is van belang om de energielasten van huishoudens te beperken. De veiling van CO2-rechten moet met voorrang worden besteed aan de isolatie van huurwoningen. De astronomische prijzen bij kamerverhuur moeten worden tegengegaan.

1. Door te kiezen voor een krimp van het aantal agrarische dieren met 75%, komt er veel landbouwgrond vrij. Waar het de natuur niet schaadt, kan agrarische bebouwing omgezet worden in woningen. We gebruiken een woonladder. Eerst wordt de bestaande bebouwing slimmer benut, dan kunnen binnensteden verder verdichten, tot slot zal bebouwing aan de rand van de bestaande woonkernen plaatsvinden. Niet op laaggelegen polders onder zeeniveau.

2. Snel duurzame woningen realiseren voor studenten, bij voorkeur in leegstaande (kantoor)gebouwen.

3. We bestrijden discriminatie met anoniem kunnen reageren op woningsites.

4. Het moet makkelijker worden een hypotheek af te sluiten met meer dan twee mensen. Door de maximale inkomensgrens te verhogen worden sociale huurwoningen toegankelijk voor meer mensen. Ook in de vrije huursector worden de maximale huurprijzen beperkt. Er worden geen sociale huurwoningen meer verkocht.

5. Recht op stevige huurverlaging voor huurders van slecht geïsoleerde woningen. De woningvoorraad is in 2030 energieneutraal. Zonnepanelen op gebouwen worden de norm. Energierenovaties vallen voortaan onder het lage btw-tarief. De ozb wordt aangepast op het energieverbruik.

1. We stimuleren verdichting in onze dorpen en steden. We brengen meer grond in publieke handen en helpen overheden om betaalbare nieuwbouw te realiseren.

2. Minimaal 40% sociale huurwoningen en 40% in het middensegment (huur en koop). Nieuwe gezamenlijke woonvormen voor alleenstaanden, samengestelde gezinnen, ouderen en mensen met een beperking die zorg nodig hebben.

3. Om jongeren gelijke kansen te geven op de wachtlijst voor de sociale huur, willen we meer experimenteren met toewijzing van woningen via loting.

4. We verhogen de inkomensgrenzen voor de sociale huursector zodat meer mensen hier een beroep op kunnen doen. De leeftijdsgrens voor de volledige huurtoeslag verlagen we van 23 naar 18. Bezitters van grond met een bouwbestemming krijgen een bouwplicht.

5. Als eerste isolatiesubsidies voor lage- en middeninkomens. De voorgestelde bezuiniging op de huurtoeslag gaat niet door. Alle verhuurders in de vrije sector zorgen ervoor dat woningen in 2030 energielabel B hebben. We geven huurders met een lager label nu al recht op huurverlaging.

1. Niet alleen binnenstedelijk, maar ook zeker buitenstedelijk bouwen. In steden en dorpen 'een straatje erbij'.

2. Meer woningen voor de Nederlanders: sociale huurwoningen, meer middenhuurwoningen en meer koopwoningen bouwen.

3. Geen voorrang voor statushouders bij de toewijzing van sociale huurwoningen, maar voorrang voor Nederlanders.

4. Belemmerende stikstofregels van tafel.

5. Sociale huren verlagen. Huurtoeslag verhogen. Geen verplichte warmtepomp. Stoppen met het gasvrij maken van woningen.

1. Goede landbouwgronden moeten ruimtelijke bescherming krijgen.

2. Extra investeringen in betaalbare woningen voor onder andere starters.

3. Overbelaste woningmarkt verlichte door de arbeids- en studiemigratie op Europees niveau te beperken.

4. Schrap overbodige regels en stroperige procedures. Ruimere leennormen drijven de prijzen op en zetten eenverdieners op achterstand. Dat moet stoppen.

5. Verlaging van de belasting op elektriciteit. Extra geld voor verduurzaming van koopwoningen.

1. Economische verschillen en verschillen in voorzieningen tussen stad en platteland verkleinen. De overheid geeft hier invulling aan door een regionaal spreidingsbeleid.

2. Gemeenten krijgen meer mogelijkheden om vastgoedbazen te onteigenen bij langdurige leegstand. Op deze manier maken we woonruimte voor jongeren en starters en voor mensen met een beperking.

3. Geen standpunt over voorrang.

4. Voor alle soorten woningen een maximale huurprijs. We verbieden verkoop van sociale huurwoningen door woningcorporaties.

5. De huren gaan de komende jaren omlaag. Het collectief plaatsen van zonnepanelen op huurwoningen en beter onderhoud van woningen. Energievoorziening is een publieke taak die dan ook in publieke handen moet zijn. Zo houden we gas en elektriciteit betaalbaar.

1. Rijksoverheid, provincie en gemeenten werken samen om te bepalen waar woningen en nieuwe wijken worden ontwikkeld.

2. Meer betaalbare koopwoningen voor starters met een middeninkomen. De overheid financiert onder de voorwaarde dat gerealiseerde betaalbare (midden)woningen voor onbepaalde tijd ook echt betaalbaar blijven.

3. We bevorderen doorstroming op de huizenmarkt, om voor een deel van de middenhuur- en koopwoningen voorrang te geven vanuit de sociale huursector.

4. Meer capaciteit en budget bij gemeenten om bouwvergunningen sneller te behandelen. Blijven experimenteren met concepten voor sociale woningbouw.

5. We passen bouwstandaarden aan zodat vanaf 2030 alle nieuwbouw voldoet aan net–zero emissie. Verduurzaming van bestaande woningen, door vanaf 2028 onder andere isolerend meerlaags glas te verplichten en te investeren in isolatie, ventilatie en schone warmte.

1. Overal moeten meer woningen bijkomen. We kijken daarbij speciaal naar al bestaande infrastructuur. Tientallen nieuwe grootschalige wijken in Nederland bouwen. Ook bouwen binnen de grenzen van steden en dorpen.

2. Om gezinnen en middeninkomens een kans te geven om in steden te blijven wonen, bouwen we betaalbare koopwoningen in de grote steden. Ook in de regio voldoende betaalbare koopwoningen. We dwingen af dat er daadwerkelijk meer sociale huur wordt gebouwd. We maken het voor particulieren, investeerders en bouwers aantrekkelijk om te investeren in middenhuur.

3. We willen dat de verpleegkundige, defensiemedewerker of politieagent in de stad of het dorp kan wonen waar hij of zij werkt. Zij krijgen een landelijke voorrangspositie voor huurwoningen.

4. Huurders van sociale huurwoningen krijgen een wettelijk recht om de eigen huurwoning te kopen. We stimuleren dat meer starters gebruik kunnen maken van een startershypotheek. De studieschuld minder laten meetellen. Voor zzp'ers komen er meer mogelijkheden.

5. We beperken de grootste stijgingen van de huren, maar het verhuren van woningen en het investeren van alle partijen moet aantrekkelijk blijven. De gemeente verplicht verhuurders een maandelijkse huurkorting te geven tot isolatiemaatregelen zijn genomen. Een landelijk maximumpercentage voor de OZB-stijging introduceren. Een jaarlijkse inkomenstoets voor sociale huurwoningen om te zien of de gevraagde sociale huur nog gepast is. Mensen die een te hoog inkomen hebben, betalen een hogere huur.