Kieskompas maakt duidelijk: veel verschil tussen kiezers Stad en Ommeland

Een rij met verkiezingsborden in Den Haag
Een rij met verkiezingsborden in Den Haag © ANP
Komende woensdag mogen we weer stemmen voor de Tweede Kamer. Hoe denken Groningers over onderwerpen die een belangrijke rol spelen in de verkiezingen? En zijn er daarin verschillen tussen Stad en Ommeland? RTV Noord zocht het uit op basis van resultaten van stemhulp Kieskompas.
Laten we eerst naar de overeenkomsten kijken tussen inwoners van Stad en van de rest van de provincie.

Dezelfde opvattingen over geld en zorg

Verdeel je politieke opvattingen in klassiek links (gedacht vanuit een overheid die veel doet om iedereen van de samenleving bestaanszekerheid te geven) en klassiek rechts (een kleine overheid die veel aan de markt over wil laten), dan zijn er volgens Jeroen van Lindert, onderzoeker bij Kieskompas, geen grote verschillen tussen hoe Stadjers en Ommelanders denken.
Dat geldt bijvoorbeeld voor de financiële en sociaal-economische stellingen. Zo vindt tweederde van de Groningers dat de Lelylijn moet worden aangelegd.
Bijna zes op de tien vindt dat grote bedrijven meer belasting moeten betalen, ook als daardoor banen verloren gaan.
Ruim acht op de tien Groningers vindt dat de overheid meer geld moet uitgeven aan voorzieningen in de regio, ook als daardoor minder geld gaat naar voorzieningen in de steden.
En zes op de tien provinciegenoten ziet Schiphol liever niet uitbreiden.
Ook bij thema's over zorg en bestaanszekerheid is er eensgezindheid tussen inwoners van de Stad en de rest van de provincie. Bijna acht op de tien Groningers vinden dat mensen met professionele hulp een eind aan hun leven zouden mogen maken als ze hun leven voltooid vinden. Bijna zes op de tien vinden dat er meer geld naar de jeugdzorg moet gaan, ook al stijgen de belastingen. Verder vindt ongeveer een gelijk aandeel niét dat er meer koopwoningen bij moeten komen ten koste van sociale huurwoningen.

Stadjers opener voor windmolens op land

De meningen beginnen uiteen te lopen als duurzaamheid of culturele thema's om de hoek komen kijken. Volgens Van Lindert zijn dat thema's waar progressieve en conservatieve partijen van elkaar verschillen, en wat ook de verdeeldheid in Groningen verklaart.
'Theoretisch opgeleide mensen zijn meestal progressiever. Deze groep woont vaker in de Stad dan mensen met een praktisch opleidingsniveau, die vaker in de plattelandsgebieden wonen.' Die trend geldt niet alleen voor Groningen, maar voor Nederland als geheel.
Op het gebied van duurzaamheid poneerde Kieskompas de stelling dat er meer windmolens op land moeten komen. De helft van de Ommelanders is tegen. In Stad is een op de drie inwoners tegen.
Ook de stelling dat natuurgebieden groter moeten worden, ook als dat ten koste gaat van landbouwgrond verdeelt de provincie. De helft van de Stadjers is voor, waar dat een derde is daarbuiten.
Wat de rol van de overheid betreft om de wolf te beschermen: in het Ommeland vindt meer dan de helft dat de overheid daar niet meer aan moet doen. In Stad vindt een op de drie dit.
Er is een uitzondering: Stadjers en Ommelanders vinden elkaar in de stelling dat bedrijven die het milieu vervuilen meer belasting moeten betalen, ook als ze daardoor vertrekken uit Nederland: driekwart van alle Groningers is het met deze stelling eens.

Verdeeldheid over migranten

Ook over migratie en vluchtelingen denken Stadjers doorgaans anders dan de rest van de provincie. Met de stelling dat gezinshereniging onder vluchtelingen moet worden beperkt, ook al blijven gezinsleden dan van elkaar gescheiden, zijn vier op de tien Stadjers het eens. In het Ommeland is het de meerderheid: zo'n zes op de tien.
En het aantal arbeidsmigranten mag volgens ongeveer de helft van de inwoners buiten Stad worden beperkt, ook als de tekorten op de arbeidsmarkt toenemen. In Stad is ongeveer een op de drie mensen het eens met deze stelling.
Over de stelling dat Nederland minder asielzoekers moet opvangen is de provincie wel relatief eensgezind: een meerderheid is voor, al is die meerderheid op het platteland iets hoger dan in de stad.