Made in Grunn: Nietap heeft zon genoeg voor een goede wijn

Zeven jaar is Somers (54) nu bezig. De wijngaard kent zijn oorsprong in Friesland. In Kubaard, ten noordwesten van Sneek, hadden zijn schoonvader, zwager Martijn en Chantal twaalfhonderd struiken staan. Chantal is officieel eigenaar van de wijngaard. In 2016 namen wijnkenner Somers en zijn partner het wijnbedrijf Op Joarum daar over. Daarnaast startten ze De Kaap, een wijngaard met driehonderdvijftig struiken aan de weg van Leek richting Zevenhuizen.

Naast het verwerken van de eigen productie maakt de in Aduard en in Grijpskerk getogen Somers ook wijn voor andere telers in de provincie Groningen, waaronder wijngaard Hof van ’t Hogeland in Mensingeweer. In 2018 bouwde Somers een eigen installatie om de temperatuur te kunnen controleren tijdens het vergistingsproces en daarmee smaak en geur te beïnvloeden.

Somers weet veel van wijn, maar het was aanvankelijk nooit de bedoeling om wijnproducent te worden. Hij deed bedrijfskunde en is accountmanager bij een IT-bedrijf. Daarnaast dus wijnmaker. De wijnproductie slokt zeker in de oogsttijd veel tijd op. Begin november zijn de laatste stokken druiven van dit jaar geplukt.

Op jonge leeftijd trok Somers naar Zwitserland om als kelner aan de slag te gaan. ‘Daar heb ik wijn leren drinken en veel kennis opgedaan. Ik kwam bij gerenommeerde wijnhuizen in Zwitserland en Zuid-Duitsland.’ Van maken was geen sprake. Totdat hij Chantal ontmoette. Toen haar broer naar Portugal emigreerde ontstond de situatie om de vergaarde kennis verder in te zetten.

‘Het is een soort schat zoeken. Je weet nooit wat er uit een fles komt. Ik heb op basis van het voorwerk wel een idee, maar de smaak en geur blijft een verrassing’, vat Somers het proces samen. ‘Er hoort af en toe ook iets tussen te zitten wat niet lekker is anders waardeer je niet wanneer het wel lukt.’

Het gaat om de drie eenheid geur, smaak en afdronk. Vele factoren bepalen dit, waaronder de temperatuur. ‘Het is een scheikundig verhaal, maar warm maken geeft structuur en smaak, maar minder geur. En des te kouder het productieproces des te meer geur’, vat Somers het proces samen. In een goed wijnjaar bottelt hij zo’n 2.500 flessen.

Maar hoe kan het dat het op de grens van Groningen, waar het land biljartlakenvlak is, lukt om wijn te maken? En het beeld is dat druiven alleen op een helling groeien en rijpen. Dat is met dank aan het Weinbau Instituut in het Duitse Freiburg waar ze werken aan veredelde nieuwe biologische rassen, die eerder afrijpen.

‘We hebben maar de helft van het aantal zonuren in Frankrijk nodig om te kunnen oogsten. Daardoor kunnen we op vlak land telen. Op een helling krijg je meer rijping, maar we zitten wel op de grens hoor qua aantal zonuren’, legt Somers uit. ‘En doordat we relatief dicht bij de kust wonen hebben we minder last van voorjaarsvorst, relatief meer zonuren maar weinig last van klimaatopwarming.’ Dat zorgt voor frisse en fruitige cool climate wijnen vanwege de beter te sturen balans tussen zuur en zoet.

En ook schapen spelen een rol in het proces. In de wijngaard lopen kleine schapen van het ras ouessant, die de zone waar druiventrossen groeien ontbladeren, waardoor schimmels geen kans krijgen. ‘Als de verkleuring van de druiven begint halen we ze eruit anders eten ze de druiven op.’ De schapen zijn onderdeel van het biologisch kweken. ‘We gebruiken wel bladvoeding, maar geen bestrijdingsmiddelen. Dat is best lastig. Vliegen boren gaatjes in de schil en leggen eitjes. Dat veroorzaakt ziekte en proberen we handmatig te verwijderen.’

Op de vraag hoe het met de wijngaard gaat is het antwoord duidelijk. ‘Ieder jaar een nieuwe plaag of ramp haha. Vorig jaar hadden we last van wespen. Dit jaar was het de Suzuki fruitvlieg en in 2021 reed valse meeldauw ons in de wielen.’ Meeldauw is een schimmel die ervoor zorgt dat bladeren er afvallen wat minder opbrengst geeft.

Met soorten als Cabernet Cantor, Souvignier Gris, Johanniter en Cabernet Cortis timmeren Somers en Heeg aan de weg. ‘Onze ambitie is niet om veel groter te worden. Ik vind het vooral leuk om een goed product te maken waarvan mensen zeggen dat het eigenlijk niet kan, gezien de plek waar we zitten.’

Het levert wijnen op met vogelnamen, zoals kievit, grutto, Vlaamse gaai rosé, koekoek rood en koekoek wit. Een aantal hoogwaardige restaurants in Nederland hebben deze wijnen op de kaart staan en verder worden ze verkocht via wijnspeciaalzaken in de regio. Bovendien is er van mei tot en met oktober iedere maand een proeverij.

Somers liet drie wijnen meedoen aan de gerenommeerde Wijnkeuring van de Lage Landen in Duitsland, waar meer dan tienduizend wijnen gekeurd worden. Dat leverde twee keurzegels op en een bronzen medaille op. Het bewijst dat op De Kaap sprake is van kwalitatief hoogwaardige wijnen.

Het stimuleert Somers om zijn passie voor wijn te blijven volgen. ‘Ik denk dat we wel dertig jaar lang tijdens vakanties altijd ergens gingen wijn proeven. En nog een keer stage lopen in wijnland Zuid-Afrika lijkt me leuk. Maar het vliegt je soms ook wel eens aan hoor als we tot diep in de nacht bezig zijn, want de natuur plant het werk. Wijzelf niet.’