Groningse Dutchbatcommandant: kijk niet om in wrok

'Man met een missie', dat is de titel van een nieuw boek over de val van de moslimenclave Srebrenica tijdens de Bosnische burgeroorlog twintig jaar geleden.
Het boek vertelt het verhaal van de in Groningen opgegroeide Philip Messak. Hij was destijds pelotonscommandant bij Dutchbat, de Nederlandse missie die onder de vlag van de VN de strijdende partijen uit elkaar moest houden.
Philip Messak is tegenwoordig directeur van een middelbareschool in Assen. 'Man met een missie' is gebaseerd op het dagboek dat hij tijdens de oorlog schreef. Ook werd hij geïnterviewd door schrijver Kees Opmeer. Het beeld dat hem het meest is bijgebleven is de doffe, lege blik in de ogen van een klein moslimmeisje.

Zwarte bladzijde

De val van Srebrenica, komend weekend precies twintig jaar geleden, is nog steeds een zwarte bladzijde in de Nederlandse geschiedenis. De Dutchbat-militairen werden destijds onder de voet gelopen door de Bosnisch-Servische troepen van generaal Mladic. Die voerden gevluchte moslims weg uit het Nederlandse VN kamp en vermoordden zo'n achtduizend moslimmannen uit de enclave.

Frustraties

In het boek komen Messaks ervaringen, angsten, twijfels en boosheid over het uitblijven van luchtsteun naar voren. Ook de frustraties over de behandeling van de militairen bij terugkomst, spelen een rol.

Verwijten

Volgens de pers had Dutchbat meer kunnen én moeten doen om de vluchtelingen te beschermen, maar dat was volgens Messak onmogelijk. De verwijten raakten hem diep: 'Als je een militair wil raken in zijn ziel moet je zeggen dat hij een lafaard is'
Afgelopen week kwam naar buiten dat de VS, Groot Brittannië en Frankrijk geheime afspraken maakten om de broodnodige luchtsteun voor Dutchbat te weigeren. Volgens schrijver Kees Opmeer 'zijn de Dutchbatters gebruikt als pion op het internationale schaakbord van de grootmachten'.

Prikkelbaar en chagrijnig

Messak heeft na terugkeer in Nederland nog maanden last gehad van de gebeurtenissen tijdens zijn uitzending. Hij is boos, prikkelbaar en chagrijnig. Dit leidt regelmatig tot ruzie binnen zijn gezin. Zijn vrouw schudt hem hardhandig wakker. 'Wil je niet vechten voor je gezin?', houdt ze Messak voor. En dus gaat de knop om.

Regisseur van eigen leven

Niet meer omkijken in wrok is sindsdien zijn devies, en dat wil hij ook graag meegeven aan anderen, zoals zijn probleemleerlingen. Messak wil mensen helpen hun slachtofferrol in te ruilen voor die van regisseur van hun eigen leven. 'Als dat lukt, is voor mij het boek geslaagd.'
Het eerste exemplaar van 'Man met een missie' wordt donderdag in Assen uitgereikt door oud-minister van Defensie Joris Voorhoeve. Het boek ligt dan ook meteen in de winkel.