'Dramatisch scenario' dreigt voor Groninger monumenten met bevingsschade

Zestig procent van de monumenten in Groningen is beschadigd door aardbevingen. In Loppersum is dat al opgelopen tot tachtig procent.
Als er niet snel wordt ingegrepen, lopen alle monumenten in het aardbevingsgebied groot gevaar. Tot die conclusie komt de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, onderdeel van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Deskundigen Nieuw-Zeeland

Samen met onder meer de Stichting Oude Groninger Kerken, het Groninger Landschap, gemeenten en provincie is uitvoerig onderzoek gedaan naar de monumenten. Daarbij is onder meer informatie uitgewisseld met deskundigen in Nieuw-Zeeland, dat regelmatig wordt getroffen door natuurlijke aardbevingen.
Volgens de Rijksdienst is in Groningen sprake van 'een dramatisch scenario'. 'De bevingen kunnen er uiteindelijk toe leiden dat 100 procent van al het erfgoed in Groningen beschadigd raakt', zo wordt geconcludeerd in het onderzoek 'levende monumenten in een leefbare regio', dat inmiddels aan Nationaal Coördinator Hans Alders is aangeboden.

Snel plan van aanpak

Wat de Rijksdienst en betrokken instanties betreft komt er heel snel een plan van aanpak voor monumenten. Dat plan moet ontwikkeld worden in overleg met eigenaren, overheden en de bouwsector in Noord-Nederland. Het initiatief daarvan moet van Alders komen.
Ook moeten de panden nauwgezet in de gaten worden gehouden via een monitoringssysteem. En alle monumenten kunnen niet tegelijk worden aangepakt: 'De bedreiging en opgave zijn dermate groot dat het niet realistisch is alle waardevolle gebouwen direct aan te pakken. Daarom moet er bij de versterkingsoperaties prioritering worden aangebracht.'

Identiteit van Groningen

Er zijn in het aardbevingsgebied 1500 rijksmonumenten. Daarnaast zijn er ook nog honderden gemeentelijke monumenten, beeldbepalende panden en beschermde stad- en dorpsgezichten. 'Deze collectie vormt het cultuurlandschap en daarmee de identiteit van Groningen.'
Bij de aanpak van de problemen is het van belang dat ook naar de krimp op het Groninger land wordt gekeken. 'Onderzoek hoe de rijksmonumenten in het aardbevingsgebied in de context van krimpende bevolking nieuwe invullingen krijgen', luidt een van de aanbevelingen. Met name gemeenten moeten het voortouw nemen bij de zoektocht naar nieuwe bestemmingen van verstevigde monumenten, zo vindt de Rijksdienst.