Dit zijn ze: de zeven nieuwe Groningse woorden van de Grunneger Week

Hoe noem je moderne fratsen in onze maatschappij en ons sociale leven in het Gronings? Deze Grunneger Week vroegen we je nieuwe termen naar het Gronings te vertalen. na vele inzendingen zijn dit de resultaten.
Lezers konden suggesties geven via het reactieformulier bij de artikelen op de site, via Facebook en radioprogramma Altijd wat anders. We legden de inzendingen voor aan taalkundige Fré Schreiber en hij koos samen met de redactie van RTV Noord de beste inzendingen uit. Met een beetje goede wil kan je dus zeggen dat de Grunneger toal een zevental nieuwe Groningse woorden heeft.

WhatsApp: gleerkwedeltje of klets-knoppe

Binnengekomen suggesties voor Whatsapp waren onder andere: kwedelApp, klets-knoppe, buutsbelproatje, eppie, haandnijskes, watsepm, vriefschaamproat en houwordt? Volgens Schreiber is de winnaar: gleerkwedeltje. Gleren is smeren, wrijven en kwedeln is dom praten. 'Geweldig woord'. De redactie vindt klets-knoppe toch wat handiger voor dagelijks gebruik. (Lees terug)

Plofkip: klaptuut

Een greep uit de inzendingen: ploftuut, knaltuut, plofhounder (meervoud van hen), knaprèb en vreetpiek. Maar de winnaar volgens Schreiber en de redactie? Dat is klaptuut. Schreiber legt uit dat klap staat voor knallen, ploffen, uit elkaar klappen. De kip staat dus op barsten, je kan er op wachten. (Lees terug)

Hangouderen: baankwaarmers

Veel inzendingen gingen over de plek waar ouderen hangen of over sterke verhalen vertellen. Zo zijn er veel leuke Groningse woorden voorbij gekomen die het woord 'praten' vertalen. Denk bijvoorbeeld aan: kwedelmoars, lellen, teuten en praatjeboksem, ofterwijl 'din gaait t over proat van niks: lullerij', zegt Schreiber. De favoriet van Schreiber was toch wel de baankwaarmer: 'Ze kommen nait van heur stee, hebben boksemkont glad van t zitten.' (Lees terug)

Comazuipen: zaikenhoeszoepen

Een goede suggestie voor comazuipen was lamzoepen. Het betekent zoveel als zuipen tot je dronken bent en dus niks meer kunt. Schreibers vindt klemzoepen nog leuker: 'dat geeft precies weer wat het is. Zoveel zuipen dat je er 'klem' (kramp) van in de mond krijgt'. Maar daarmee is een belangrijk onderdeel van comazuipen nog niet benoemd: zo hard doordrinken dat je in het ziekenhuis belandt. En dus is het Groningse woord voor comazuipen: zaikenhoeszoepen. (Lees terug)

Breaking: broesnijs

Tijdens het radioprogramma Altijd wat Anders met Oetse Eilander kwam het woord broesnijs naar voren als een Gronings alternatief voor breaking. Breaking, als in het breaking news-bericht dat we zelf versturen bij groot, belangrijk nieuws. Schreiber: 'Broezen betekent snel. Het gaat dus over nieuws dat er in hoog tempo aan komt broezen.' (Lees terug)

Drone: lutjekopter

Een interessant dilemma kwam naar voren bij de inzendingen voor 'drone' in het Engels: je hebt ze met en zonder camera, en dat zie je terug in de inzendingen. De Snuusterspin is Schreibers favoriet als het gaat om drones zonder camera. 'Snuustern is een beetje rondstruinen en kijken of je iets kunt vinden dat naar je zin is.' De winnaar is ook algemeen, of er nou een camera op zit of niet: een drone is in eerste instantie een onbemand vliegend object. Daarom vonden de redactie en Schreiber de inzending, lutjekopter erg geschikt. Een kleine helikopter. Treffend. (Lees terug)

Zonnepanelen: zunslurpers

Zelf bedacht Schreiber stroomploaten en deze zat ook tussen de inzendingen: 'deze is goed, platen die stroom afgeven.' Ook de benaming stroomvangers vindt Schreiber mooi: 'platen die stroom opvangen.' Maar de winnaar is zunslurpers. De panelen slurpen als het ware de zonnestralen op. (Lees terug)

Teruglezen?

Klets-knoppe, klaptuut, baankwarmers, zaikenhoeszoepen, broesnijs, lutjekopter en zunslurpers. Zeven fraaie woorden die zomaar uit de Grunneger Week komen rollen. Wie de inzendingen en jurering nog eens wil teruglezen, kan op de links onder elk woord drukken.