OPINIE: Het gevoel na wéér een sociaal plan

Enkele weken terug haalde het sociaal plan wat ik bij Hoza afsloot de landelijke kranten. Dit gebeurde omdat we een nieuwe en unieke werk-naar-werkconstructie hebben bedacht. Veel aandacht, veel discussie, een goede stap die iets voor de mensen op de werkvloer betekende. Een vriend complimenteerde mij met het hele gebeuren. 'Goed bezig Plaatje', stond er in de WhatsApp met een krantenartikel erbij. Heel even was ik trots. Heel eventjes maar.

Want direct kwam ook het gevoel weer terug. Dat gevoel kent mijn vriend niet. Dat is namelijk een gevoel wat ik als vakbondsbestuurder altijd bij me draag na het afsluiten van een sociaal plan. De directie en aandeelhouders in een bedrijf zitten te slapen of plukken de tent helemaal kaal en vervolgens kan je als vakbondsbestuurder proberen voor, door en met werknemers nog iets van de kruimels bij elkaar te rapen. Actievoeren en onderhandelen voor een financiële vergoeding en eventuele andere afspraken. Het zijn belangrijke kruimels die voor ontslagen werkers verschil kunnen maken, maar het echte onrecht is al geschied.

Na de bekendmaking van de boventalligheid bij Hoza zat ik met de werkers om tafel voor wie ontslag werd aangevraagd. Daar zaten ze tegen over me. Echte kerels, echte vaders, echte mensen van vlees en bloed met echte kinderen, echte partners en echte familieleden.

De schrik, het ongeloof, de boosheid en het verdriet in hun ogen. Daar heb ik wakker van gelegen. Sommigen zijn decennialang onderdeel geweest van het bedrijf. Hun kinderen waren trots. 'Mijn pappa werkt bij Hoza', zeiden ze op school.

Een mooie vakantie in een zonnig land kon men af en toe betalen omdat ze bereid waren om in ploegen te werken. Regelmatig konden ze hun ziel en zaligheid kwijt in hun werk. Alles voor de klant, alles voor Hoza en uiteindelijk alles voor thuis. Dat alles, de identiteit en de zekerheid is hen nu ontnomen.

En omdat bij Hoza praktisch iedereen lid is van onze vakbond kunnen we wat verzachtende afspraken maken. Veel liever had ik het echter voorkomen. Was tien jaar geleden begonnen met opleiden van je personeel! Was drie jaar geleden begonnen met het verstevigen van je orderportefeuille!

De directie en aandeelhouders maken fouten en de werkvloer betaalt de prijs. Dat is het onrecht wat mij wakker houdt als ik mijn handtekening onder een sociaal plan zet. Directie en aandeelhouders hoeven zich geen zorgen te maken over hun hypotheek, zij hoeven hun kinderen niets te ontzeggen. Zij hoeven niet met knikkende knietjes hun gezin de naderende rampspoed vertellen.

Die scheve verhouding is kenmerkend voor onze maatschappij, maar het wordt niet altijd zichtbaar. Ja, als je de zak krijgt, dan wel. Of wanneer je vakbondsbestuurder bent. De volgende nacht slaap ik weer omdat zonder een vakbond het leed nog groter was geweest.