Column: Knuffelen met een kaaiman

'Ze hebben allemaal in de Telegraaf gestaan,' zegt sociaal-cultureel werker Chris. 'Hier zit de crème de la crème van misdaad-Nederland.'
Ik ben in Forensisch Psychiatrisch Centrum Dr. S. van Mesdag. De meeste tbs'ers hangen rond in de kantine of op de rookplaats. Ze hebben vanmiddag vrij van hun verplichte arbeid vanwege de 'Benefiet voor Rachid'. Ieder jaar organiseren patiënten en medewerkers een loterij voor een goed doel.
Rachid is een MS-patiënt uit Hoogezand die 40.000 euro nodig heeft voor stamceltherapie in Rusland. Hij is al over de helft en hoopt dat hij na de behandeling weer kan lopen. Mijn rol is om Rachid te interviewen en lootjes te trekken. Vorig jaar hadden ze Jacques d'Ancona.

Eerst is er vertier. De band speelt 'Nights in white satin'. Een goochelaar doet trucs met speelkaarten en pingpongballen. Maar het meest populair is een attractie die je niet meteen in een tbs-kliniek zou verwachten: wurgslangen en andere angstaanjagende beesten.
De dieren zijn van 'PretMetRep, voor al uw feesten en partijen', een reptielenopvangcentrum dat als rondreizend circus een centje bijverdient. Je kunt op de foto met een vaalgele python of een harige tarantula. En knuffelen met een kaaiman of met hagedis Thea. Een bleke jongen met strakke scheiding in vet zwart haar geeft er uitleg bij: 'Deze reuzenpad is dodelijk als je hem opeet'.
Ik vind de dieren enger dan de tbs'ers. Terwijl ik rondslenter bestudeer ik ze. Meest gedragen kledingstuk: hoody. Oude, jonge, kleine, grote, zwarte, witte, dikke en dunne mannen. De klassieke boeventronie: een boom van een kerel met handen als kolenschoppen. Maar ook een lief oud mannetje en een keurige jongen van even in de twintig, vrolijk kuifje op z'n hoofd. Waarvoor zou hij hier zitten? Moord? Verkrachting? De meeste van hen kennen TV Noord: patiënt J. zegt dat ik op tv zijn misdaden heb voorgelezen.
De verloting begint. Patiënt C., met staart en cowboylaarzen, houdt één voor één de prijzen omhoog. Een scheerapparaat, een waterkoker, een hapjespan en de hoofdprijs: een digitale radio.
Rachid frummelt lootjes uit een schoenendoos en ik lees de nummers voor. 'Een staafmixer voor lotnummer……257'. Patiënt X, blozend rond gezicht en geruit overhemd, is er zichtbaar blij mee.
Je vergeet dat deze mannen gevaarlijk zijn. Want het gaat vanmiddag niet om hen, maar om Rachid in z'n rolstoel. De tbs´ers vinden hem een held. Ze slaan 'm op de schouder en applaudisseren als hij zegt dat hij altijd vrolijk is.
Tot slot mag ik het eindbedrag bekendmaken: 544 euro. Voldaan fiets ik door de regen naar huis met een prachtige bos bloemen. Zonnebloemen en rode gerbera's, van de crème de la crème van misdaad-Nederland.
Cunera van Selm werkt sinds 1992 bij RTV Noord. Ze woont met man en zoon in de stad Groningen en schrijft wekelijks een column over haar leven en werk.