Column: De blauwe ogen van Javi

In de zomer van het jaar 2000 maken we voor TV Noord een reportage over Jan Visser, een bankovervaller uit de Stad die onder de naam 'Javi' een boekje schreef met memoires en gedichten.

We ontmoeten Javi in z'n vrijgezellenflatje in de Wijert. Een wat pafferige man met waterige vaal-blauwe oogjes, halflang vet haar, de snor en vingers geel van het roken.

Javi heeft ongeveer 23 jaar van z'n leven in de bajes gezeten. 'Groningen, Assen, Zwolle, Veenhuizen, Leeuwarden, Arnhem, Zutphen, Scheveningen, Vught, Breda en wat ik nog vergeten ben', somt hij op. Een vrouw bracht hem rond z'n vijftigste op het rechte pad.

Hij leest voor uit z'n boekje:
'Moeder, ik zal je nooit kunnen vergeten,
je hebt je als geen ander van je taak gekweten.
Je deed meer als je plicht,
daarom vergeet ik nooit je gezicht.'
Bij de laatste woorden breekt z'n stem.

Als ik Javi vraag naar z'n criminele wapenfeiten klaart hij op. Hij vertelt over een overval op een bank aan de Korreweg in de stad, in 1969. Samen met z'n maat Bratt.

We gaan naar de plek waar de bank gevestigd was. Javi weet alles nog precies. Dat Bratt met het idee kwam. Hoe ze een vuurwapen regelden. Dat de buit 200.000 gulden bedroeg, voor allebei een ton. Een deel had hij verstopt onder de graszoden van het Deliplein. En ook z'n moeder had hij nog wat toegestopt. Op de vlucht werden ze net over Duitse grens aangehouden.

Zo vertelt Javi het in onze reportage. En waarom zou ik daaraan twijfelen. Maar het klopt niet. Nu fact-checking een fluitje van een cent is, heb ik ontdekt dat er in 1969 helemaal geen bankoverval was in de stad. Wel op 9 november 1971.

Het Nieuwsblad van het Noorden opent een dag later met: 'Eerste bankoverval sinds 1945 in Groningen: verdachten snel gepakt'. De Algemene Bank Nederland aan de Korreweg werd overvallen door twee daders. Eén van hen was de 42-jarige J.V. Jan Visser, Javi dus. Buit ruim 8000 gulden. De daders werden kort na de overval aangehouden in Hoogezand.

Dat je je twee jaar vergist, vooruit. En dat van die aanhouding, in Hoogezand in plaats van Duitsland, toe maar. Maar achtduizend of tweehonderd duizend gulden, dat is nogal een verschil. Of zou er toch nog wat verstopt liggen aan het Deliplein?
Ik geloof nooit meer een bankrover op z'n blauwe ogen.