'Huisarrest voor asielzoekers? In onze wet is dat niet mogelijk'

Groningen kampt met overlast door asielzoekers uit veilige landen als Marokko en Algerije, die hier misdrijven plegen. Dijkhoff zei maandag in het programma

dat hij 'Keulse toestanden' tijdens de jaarwisseling wil voorkomen en daarom asielzoekers 'huisarrest' wil opleggen. Vorig jaar werden tijdens de jaarwisseling in de Duitse stad honderden vrouwen lastiggevallen en nog meer mensen gezakkenrold.

Maar volgens de Groninger hoogleraar Brouwer is dat makkelijker gezegd dan gedaan. 'Het is mij een raadsel welke bevoegdheid de staatssecretaris dat wil doen. Maar ik zie in onze wet geen mogelijkheden en ook het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens staat het niet toe om mensen preventief vast te zetten.'

Brouwer is er dan ook stellig van overtuigd dat het huisarrest er op deze manier nooit zal komen.'Het is pure verkiezingsretoriek. Een loze belofte.'

Hoewel het wettelijk gezien moeilijk wordt, ziet Brouwer wel één oplossing voor de staatssecretaris. 'Ik zie één escape. Als Dijkhoff als Staat particulier eigenaar is van de azc's, kan hij huisregels opstellen waar mensen zich aan moeten houden. Net als de hospita vroeger bij studenten.'

Ook burgemeester Peter den Oudsten houdt een slag om de arm na de uitspraken van Dijkhoff. Als regiovoorzitter zit hij aan tafel bij de overleggen met Dijkhoff, maar ook in de stad Groningen heeft de burgemeester met overlast te maken.

'De woorden van de staatssecretaris zijn al wat afgezwakt', zegt gemeentewoordvoerder Niko Beets namens Den Oudsten. 'We moeten kijken wat we per individueel persoon kunnen doen, bijvoorbeeld door een gebiedverbod op te leggen of iemand te verplichten zich te melden. Maar dan moeten we al aan dossieropbouw hebben gedaan. Zomaar een groep iets verbieden dat kan niet.'

Maar wat kan Den Oudsten dan doen om te voorkomen dat veilige landers naar de stad trekken en daar voor overlast zorgen? 'Weinig', zegt Brouwer. 'In het uiterste geval kan hij een algemene avondklok instellen, maar dat geldt dan voor iedereen, niet alleen voor de asielzoekers.

Bovendien kan dat niet zomaar. Er moet een ernstige vrees voor ernstige ongeregeldheden zijn.'

Volgens Beets ligt de oplossing vooral in goed contact tussen de burgemeesters in de regio. 'Je moet voorkomen dat ze naar de stad Groningen komen. En daarvoor zijn we aan het kijken welke maatregelen we kunnen nemen. Dat zegt de staatssecretaris ook, we moeten op regionaal niveau kijken wat voor maatregelen we kunnen nemen om overlast tegen te gaan.'

Hoewel het een nieuwe vraag lijkt, is de vraag om mensen preventief vast te zetten niet nieuw. 'Het is een eeuwenoude wens bij mensen die mogelijk overlast veroorzaken.

Denk bijvoorbeeld aan de jaren zestig in Amsterdam. Als er een hoogwaardigheidsbekleder kwam, lichtte de politiecommisaris Koppejan alle provo's en ander tuig -zoals hij dat noemde- van het bed. Ze mochten niets meenemen en werden op een bus naar de Veluwe gebracht waar ze werden achtergelaten. Tegen de tijd dat ze terugwaren, was het probleem opgelost.'

Volgens Brouwer zijn hier in de loop der jaren vele varianten op geweest. 'Er is ook veel over gediscusieerd. Er wordt gezegd 'het kan niet', maar tot nu toe is het niet gelukt om hier juridische maatregelen voor te vinden.'

De laatste keer dat dit gebeurde was tijdens de EU-top in 1997 in Amsterdam. 'Krakers uit heel Europa kwamen naar Amsterdam om te gaan rellen. Het OM heeft toen alle krakers opgepakt met als reden dat ze verdacht werden van deelname aan een criminele organisatie.'

Dit was overigens niet zonder gevolgen. 'Achteraf kregen de krakers gelijk en zijn er schadevergoedingen voor betaald, maar ze waren wel van het probleem af. Dus dan maakt men de afweging, wat is de schade als we ze loslaten en wat is de schade als we het moeten betalen.'

- Dijkhoff: huisarrest tijdens jaarwisseling voor overlastgevende asielzoekers
- Zijn daders van Keulse nieuwjaarsnacht nu 'onze' asielzoekers?
- 'Mooi dat Dijkhoff rotte appels in azc's wil aanpakken, maar we willen resultaat zien'
- Overzicht: Overlast met asielzoekers uit velige landen tot nu toe