'Noodmaatregel burgemeester deugt vaak niet'

'Burgemeesters hebben moeite met het opstellen van juridisch houdbare noodvoorschriften. Ze zoeken de grenzen van de wet op en die worden af en toe ook overschreden. Ook worden noodbevelen niet altijd helder geformuleerd', zegt Adriaan Wierenga van het COOV.

Vrijwel elke week is er ergens in Nederland een noodmaatregel van kracht. Dat is een tijdelijke maatregel van de burgemeester om een noodsituatie te voorkomen of te bestrijden. Jaarlijks zijn landelijk honderden politieagenten betrokken bij de handhaving hiervan.

Volgens de onderzoekers druisen de maatregelen ook geregeld in tegen de grondrechten. Zo werden onlangs bij sinterklaasintochten nog noodbevelen gegeven om het demonstratierecht aan banden te leggen.

Ook in onze provincie zijn er voorbeelden van noodverordeningen die onwettig waren. 'Zo gold er een noodverordening toen de koning en koningin Groningen bezochten. Die gaf de politie de mogelijkheid om binnen te treden in woningen. En toen er in Winschoten een pyromaan actief was, mocht er van de burgemeester van Oldambt preventief gefouilleerd worden', aldus Wierenga.

Volgens de onderzoeker kan dit soort zaken niet in een noodverordening of met een noodbevel geregeld worden. 'De politie kan geen extra bevoegdheden krijgen, dat is in strijd met de wet. Het is een taak van de gemeenteraad, de rechter en ook de wetenschap om daarop te controleren. Ook met het doel om dit soort maatregelen op een andere juridische grondslag te baseren', vindt Wierenga.

De onderzoekers analyseerden in totaal ruim 250 noodverordeningen en noodbevelen op legaliteit, juridische houdbaarheid en handhaafbaarheid.