Verkiezingen: wat zeggen de partijen over de gaswinning?

Wat zeggen de politieke partijen voor de verkiezingen op 15 maart over  gaswinning en de aardbevingen? Veel partijen willen minder gas winnen in Groningen, sommige hetzelfde. Een enkele juist veel méér.
RTV Noord worstelt zich door de verkiezingsprogramma's van de politieke partijen die meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen op 15 maart 2017 en zet de belangrijkste punten op een rij. We behandelen de belangrijkste thema's voor Nederland, en voor provincie Groningen.

PvdA: opbrengst gas investeren in Groningen

'Een vast deel van de opbrengst van de gaswinning willen we investeren in de regio Groningen. Er wordt een fonds gevuld door een derde van de gasbaten apart te zetten. Het fonds wordt voor de helft gebruikt voor investeringen in de regio en voor de andere helft voor een toekomstige duurzame energievoorziening van Nederland. Het wordt een afspraak voor tien jaar.'
'De schadeafhandeling moet bij de NAM worden weggehaald. Schade moet ruimhartig worden vergoed en huizen, scholen en monumenten preventief versterkt. Er moet een onafhankelijk toezicht komen op de gaswinning.'

CDA: Slachtoffers volledig compenseren

'Heel Nederland heeft de afgelopen decennia geprofiteerd van het Gronings gas. Nu de lasten van de gaswinning zichtbaar worden, moeten we bereid zijn om de Groningers royaler te laten delen in de opbrengsten. De Groningers moeten daar net zo veilig kunnen wonen als in de rest van Nederland. Daarom moeten het kabinet en de NAM ervoor zorgen dat de inwoners en bedrijven in Groningen die schade lijden of hebben geleden door de gaswinning, volledig worden gecompenseerd. Investeringen zijn nodig om ervoor te zorgen dat Groningen ook in de toekomst een vitale, leefbare provincie blijft met voldoende bedrijvigheid en werkgelegenheid.'

VVD: Veiligheid moet voorop staan

'Schade die als gevolg van gaswinning in Groningen ontstaat, moet worden gecompenseerd. Als gevolg van de gaswinning is er een complexe situatie in Groningen ontstaan. Inwoners en ondernemers ondervinden problemen met betrekking tot hun veiligheid, de versterking van panden en de afhandeling van schade. Verantwoordelijkheden moeten volstrekt duidelijk zijn en via eenvoudige procedures moeten inwoners en bedrijven hun recht snel kunnen halen. Indien nodig wordt wet- en regelgeving daartoe aangepast. De veiligheid voor de omwonenden en bedrijven bij de gasproductie moet bovendien altijd voorop staan. Als uit onafhankelijk onderzoek blijkt dat de gaswinning daarvoor moet worden aangepast, dan doen we dat.'

D66: Gaswinning aanpassen voor veilig wonen

'D66 wil dat de gaswinning structureel laag blijft. Gas speelt nog enige tijd een rol als brandstof in de industrie tijdens de overgang naar duurzame energie. Dat betekent dat we gasverbruik moeten verminderen, maar ook dat het resterende gas voor bijvoorbeeld de scheepvaart en zwaar transport zal moeten vergroenen en aardgas langzaam zal verdwijnen.'
'In Groningen moeten mensen even veilig kunnen wonen als in de rest van Nederland. Daarop moet de gaswinning worden aangepast. D66 wil dat schade veroorzaakt door gaswinning altijd vergoed wordt. Er moet één aanspreekpunt voor schade zijn, waar mensen terecht kunnen. Besluitvorming hierover moet onafhankelijk van de NAM plaatsvinden en er moet snel een onafhankelijk onderzoeksprogramma komen.' 
'D66 wil de aansluitplicht op gas laten vervallen. In nieuwbouwwijken wordt geen gasnetwerk meer aangelegd. D66 wil geen nieuwe mijnbouwinstallaties in beschermde natuurgebieden. Zo beschermen we de Waddenzee.'

GroenLinks: Gaswinning terugschroeven

'De gaswinning in Groningen wordt teruggeschroefd naar maximaal 21 miljard kuub per jaar.* Jaarlijks wordt een nieuw besluit genomen over de verdere verlaging. We stappen zo snel mogelijk af van het gebruik van fossiel gas. Proefboringen en zoutwinning in het Waddengebied worden niet toegestaan.'
'Met een investeringsplan voor energiezuinige woningen worden Nederlandse huishoudens binnen een periode van vijftien jaar onafhankelijk van gas voor hun warmte- en stroomvoorziening. De aansluitplicht op gas wordt zo snel mogelijk geschrapt en alle nieuwbouw is gasloos.'
*Buiten het verkiezingsprogramma om, zet de partij erop in om de gaswinning terug te schroeven naar 12 miljard kuub per jaar.

SP: Forse vermindering naar 12 miljard kuub

'Onafhankelijk onderzoek moet duidelijk maken bij welk niveau van gaswinning in het Groningerveld de risico's worden geminimaliseerd. Tot die tijd kiezen we voor een forse vermindering van de gaswinning tot 12 miljard kubieke meter per jaar. Shell en ExxonMobil (verenigd in de NAM) gaan niet langer meer over het onderzoek, de schadevaststelling, de afhandeling en de versteviging van huizen.'
'We boren niet meer naar gas op land en in het Waddengebied. Het verbod op bouwen langs de Noordzeekust blijft gehandhaafd. Voor bodemdaling komt een speciaal actieprogramma.'
'Om het gasgebruik versneld af te bouwen, worden gebouwen en woningen zo snel mogelijk geïsoleerd. De aansluitplicht voor nieuwbouw vervalt.'

ChristenUnie: Snelle afbouw gaswinning

'De ChristenUnie wil snelle afbouw van de gaswinning, directe versterking van woningen op kosten van de NAM, onafhankelijke schadebeoordeling en ruimhartige compensatie voor gedupeerden.'
'De gaskraan in Groningen wordt zo snel mogelijk teruggedraaid. De verwarming van huizen en gebouwen is in 2035 voor 90% onafhankelijk van aardgas. In 2018 gaat de gaswinning in Groningen terug naar 21 miljard kuub en vervolgens in jaarlijkse stappen omlaag via 12 miljard kuub naar nul.'
'De NAM komt met een ruimhartige compensatie voor waardedaling van woningen, voor versterking van woningen, scholen, bedrijven en dijken en voor investeringen in leefbaarheid. Er is bijzondere aandacht nodig voor het behoud en herstel van cultureel erfgoed in de provincie Groningen. De provincie wordt een voorloper bij de toepassing van innovatieve e nergietransitie en besparing. Dit levert een impuls voor de economie en werkgelegenheid op. Geen gaswinning bij de Waddeneilanden. De aansluitplicht op gas bij nieuwbouwprojecten vervalt.'

Partij voor de Dieren: Terug naar 12 kuub

'De gaswinning in Groningen wordt zo snel mogelijk gestaakt. We bouwen zo snel mogelijk af naar een maximale winning van 12 miljard kuub per jaar. Er wordt in geen geval meer gewonnen dan 21 miljard kuub per jaar. Gasleveringscontracten aan het buitenland worden waar mogelijk opgezegd.'
'Om aardbevingen en schade te voorkomen, wordt de gaswinning in Groningen teruggebracht tot het als veilig beschouwde niveau van 12 miljard kuub per jaar en uiteindelijk tot 0.'

50PLUS: Nooit een bedreiging

'Gasboringen mogen nooit een bedreiging voor de bewoners zijn. 50PLUS is tegen het boren naar schaliegas.'

SGP: Minder winning maakt kwetsbaar

'De jaarlijkse gaswinning uit het Groningenveld moet verder omlaag als de veiligheid dat vereist. Leveringsverplichtingen aan het buitenland worden afgebouwd. Inwoners van Groningen verdienen steun bij het versterken van hun huizen en het herstellen van schade.'
'De aardbevingsdreiging in Groningen moet omlaag om de Groningers te beschermen tegen nóg meer aardbevingen. Maar de kwetsbaarheid van minder gaswinning moeten we niet willen, zeker niet tegen de achtergrond van de wetenschap dat steeds meer ontwikkelingslanden in toenemende mate een beroep gaan doen op de toch al spaarzame grondstoffen en energiebronnen.'

PVV: Kunnen nog niet van het gas af

In  het verkiezingsprogramma van de PVV staat weinig - en ook niks over gaswinning in Groningen. Eerste Kamerlid Ton van Kesteren zegt tegen RTV Noord dat zijn partij al jaren aandacht vraagt voor de problemen in Groningen. Hij haalt uit naar partijen die in hun verkiezingsprogramma's melden dat de gaswinning drastisch omlaag gaat. 'Ze doen aan volksverlakkerij. Wij vinden ook dat de gaskraan verder dicht moet, maar duurzame energiebronnen als wind en zon zijn geen echte alternatieven. Dus kunnen we nog niet van het gas af.'

DENK: 12 miljard kuub méér gas winnen

'Alle kern- en kolencentrales moeten dicht, de smerigste als eerst. Dit kunnen we opvangen met gas.'
Niet in het verkiezingsprogramma, maar in de berekeningen van het Centraal Plan Bureau, laat DENK weten dat ze per jaar 12 miljard kuub meer gas uit de Groningse grond wil winnen, tot 36 miljard kuub per jaar. Dat moet de staatskas 1,7 miljard euro extra opleveren.
In de doorrekening van het CPB staat ook dat DENK 0,9 miljard euro extra wil uittrekken aan 'overige uitgaven'. Daaronder valt een compensatiefonds in verband met de verhoogde gaswinning in Groningen.

Maar wat berekenen de partijen?

We weten nu wat de politieke partijen zeggen over de gaswinning, maar wat hebben ze laten doorberekenen door het CPB? Politieke partijen en de gaswinning: de woorden versus de daden.
RTV Noord hanteert een selectie van de politieke partijen die in de peilingen substantieel worden gepeild op één of meer zetels.
Lees alles over de verkiezingen bij RTV Noord:
PARTIJEN OVER GRONINGENGevestigde partijen over gaswinning | Nieuwe partijen over gaswinning | Gaswinning: woorden versus cijfers | Krimp
PARTIJEN OVER LANDELIJKE THEMA'SGezondheidszorg | Werk en geld | Asielbeleid | Natuur en landbouw | Veiligheid en privacy
DE STANDPUNTEN PER PARTIJVVD |