Aardbevingsnieuws april 2017: De gaswinning gaat omlaag

Vijf jaar lang 24 miljard kuub uit de grond, met uitschieters bij een koude winter. Dat was het Gasbesluit dat minister Henk Kamp afgelopen najaar nam, met instemming van de Tweede Kamer. Nu wordt er toch vanaf geweken. De demissionair minister maakt bekend dat de gaskraan met 10 procent wordt dichtgedraaid naar 21,6 miljard kuub. Dat gebeurt met ingang van oktober, het nieuwe gasjaar.

Kamp reageert daarmee binnen een half uur op een rapport van Staatstoezicht op de Mijnen, die op 18 april stelt dat de gaswinning omlaag moet, bij voorkeur gelijkmatig om de bodem niet te veel te ontwrichten. Ook stelt ze dat het gasveld onder Loppersum ontzien moet worden.

Dick Kleijer van de Groninger Bodem Beweging is verbaasd dat de gaswinning nu wel kan worden verlaagd, terwijl Kamp eerder zijn poot stijf hield. Volgens het Groninger Gasberaad zorgt dat zwabberende beleid voor nog minder vertrouwen. De VVD viert de nieuwe plannen, maar de ChristenUnie vindt de situatie voor Loppersum nog te onzeker. Milieudefense vindt het een goede stap, maar haast zich erbij te zeggen dat het geen eenmalige verlaging moet zijn.

Het Openbaar Ministerie moet strafrechtelijk onderzoek doen naar de aardbevingsschade die is veroorzaakt door de gaswinning van de NAM. Dat stelt het Hof vast op 20 april. Ze zegt dat er aanwijzingen bestaan dat de NAM zich tussen 1 januari 1993 en 14 april 2015, schuldig heeft gemaakt aan het baschadigen van woningen, waardoor levensgevaar zou kunnen ontstaan. De officier van justitie wordt aanbevolen daar verder onderzoek naar in te stellen. De NAM zegt verrast te zijn, maar zal wel 'volledig meewerken'.

In maart kondigt de NAM aan ze uit de schade-afhandeling stapt en die overhevelt aan de Nationaal Coördinator Groningen Hans Alders. Volgens Kamp kan dat, omdat 'Alders zijn werk bijzonder goed' doet. De raad in Ten Boer zegt het vertrouwen in hem en zijn organisatie echter unaniem op. 'Wat opvalt is dat de NCG in ruim twee jaar vrijwel niets heeft bereikt. Het vertrouwen is zelfs verder afgenomen.' Het loopt voorlopig met een sisser af. Burgemeester André van de Nadort vindt de 'motie van wantrouwen' niet slim. Daarop past de raad de motie aan.

In de nieuwe motie dringt Ten Boer erop aan dat er snel een onafhankelijk instituut voor schadeafhandeling moet komen. De volledige gemeenteraaden van buurgemeentes Bedum en Appingedam scharen zich achter het voorstel.

Een brief van minister Kamp waarin hij de lijnen schetst over het nieuwe, NAM-loze schadeprotocol voor aardbevingsschade bij Groningers, zet kwaad bloed. De Groninger Bodem Beweging trekt zich terug uit het overleg over de afhandeling omdat ze geen vertrouwen heeft dat open overleg mogelijk is. Bovendien lijkt het er volgens de GBB op dat Kamp wil de afhandeling van Witteveen en Bos wil volgen; het onderzoeksbureau dat alle schade buiten het bevingsgebied afdeed als 'geen aardbevingsschade'. Eerder in april stelt de SP Kamervragen over de betrokkenheid van de NAM bij de nieuwe schadeafhandeling. Volgens Alders moet de NAM wel in het overleg betrokken blijven, omdat ze aansprakelijk is voor de schade. Kamp zegt later in de maand dat het nieuwe schadeprotocol nog niet vaststaat.

Het plan van de NAM om in 5 tot 10 jaar tijd de laatste miljard kubieke meter aardgas uit de bodem te halen, stuit op verzet in Warffum. 'Onderdeel van het bestaande winningsplan, en er is nauwelijks kans op bevingen', zegt de NAM. Burgemeester Marijke van Beek van Eemsmond kan het zich niet voorstellen. Op 20 april protesteren bewoners en andere Groningers tegen de plannen. De NAM schrapt een open avond over het onderwerp vanwege het protest.

De grote aardbevingsbijeenkomst die gedupeerde Annemarie Heite in De Molenberg in Delfzijl houdt, trekt op 20 april zo'n driehonderd mensen en honderden livestream-kijkers. De insteek om er een positieve avond van te maken, komt volgens Heite goed uit de verf. Behalve persoonlijke verhalen, worden de eerste plannen gesmeed over aardbevingscafés in verschillende dorpen en worden voorstellen gedaan over de nieuwe, NAM-onafhankelijke schadeafhandeling.

Is er een gascrisis ergens in Europa? Dan kan het wel eens zijn dat er meer gas uit de Nederlandse bodem gewonnen moet worden. Bij een gascrisis binnen Europa worden buurlanden straks verplicht om elkaar te helpen, bepaalden de lidstaten en het Europees Parlement eind april. Het akkoord moet nog formeel worden goedgekeurd.

Aardbevingen in april 2017:
- 4 april 12.00 uur: 1.8 in Woldendorp
- 5 april 00:36 uur: 0.1 in Garrelsweer
- 7 april 19.43 uur: 0.5 in Westerbroek
- 9 april 10.41 uur: 0.6 in Meedhuizen
- 10 april 02.17 uur: 1.3 in Steendam
- 10 april 23.40 uur: 0.6 in Froombosch
- 11 april 01.37 uur: 1.1 in Uithuizermeeden
- 19 april 19.11 uur: 0.5 in Loppersum
- 26 april 15.56 uur: 2.0 in Scharmer