De kerk krimpt en groeit: 'Je kunt God niet de schuld geven'

Er vindt een verschuiving plaats in kerkelijk Nederland. Daar waar de traditionele kerken als de PKN en de Gereformeerde Kerk terrein verliezen, groeien de charismatische bewegingen als kool.
Platteland

Op het platteland zien dominee's en ouderlingen met lede ogen aan hoe kerkgangers kiezen voor charismatische bewegingen als de Evangelische gemeente Immanuël in Winschoten en de Stadskerk VBG in Groningen. De laatste gemeente is met 1500 leden de grootste kerk in de provincie Groningen. In Noord-Nederland is de Bethelgemeente in Drachten met 3000 leden de grootste.

Laagdrempelig

'Aan de ene kant begrijp ik de groei van deze gemeenten', verzucht predikant Heleen Maat van de PKN in Aduard. Voordat Maat de herder en leraar in Aduard werd, predikte ze Gods woord op het Hogeland: Warffum was haar standplaats. 'Evangelische gemeenten zijn laagdrempelig, ze gebruiken muziek die zo op de radio gedraaid kan worden.'
Kritische kanttekening
Maat plaatst echter ook een kritische kanttekening. 'Aan de andere kant begrijp ik het ook niet. Als je kijkt naar maatschappelijke thema's als het homohuwelijk en vrouwen in het ambt, zijn deze evangelische kerken buitengewoon conservatief.'

Theo van den Heuvel is voorganger van de Stadskerk VBG in Groningen. Een kerk waar de laagdrempelige liederen gezongen worden. 'Maar', zo benadrukt hij, 'het gaat niet om de vorm. Het gaat om de eeuwenoude waarheden die we verkondigen.'

Eeuwenoude waarheden

Want die eeuwenoude waarheden zijn nog altijd aansprekend, zo betoogt hij. 'En als het om zaken als het homohuwelijk gaat, daar gaan we heel voorzichtig mee om. In het verleden was er veel veroordeling. Wij willen juist zonder veroordeling, naast elkaar, het gesprek met elkaar aangaan. Zoals Jezus zelf handelde.'
Maat erkent dat de traditionele gemeenschappen iets kunnen leren van groeigemeenten als de VBG. 'Als ik nu kijk naar de dingen zoals we ze nu doen: dat is goed. Maar we mogen ook nadenken over de eigentijdse invulling van het geloof. Dat is iets om te overwegen.'

Samen optrekken

Van den Heuvel wil juist samen optrekken om niet te spreken van krimp en groei in de kerk. 'In de eerste eeuw groeide de kerk tegen de verdrukking in. Als een kerk het moeilijk heeft, kunnen we God niet de schuld geven. Ook kunnen we de omstandigheden niet de schuld geven. We kunnen er vooral zelf iets van leren en verbeteren. Het begint bij het uitdragen van de boodschap.'

Lees ook: