Raadsel van de ondergrondse tank is opgelost

Er zit geen tank onder de grond bij de Reigerlaan aan het Paterswoldse meer. Dat hebben onderzoekers van Geomaat, Terra Carta en Armaex vastgesteld.
Met een bodemradar en een geavanceerde ijzerdetector hebben ze twee onderzoeken uitgevoerd op de plek waar in 1945 een Canadese Shermantank in het veen zou zijn weggezakt. Maar er is geen tank aangetroffen.

Beschadigingen in de grond

Wel hebben de onderzoekers de plek gevonden waar de tank in het veen heeft gezeten. De ondergrond is daar nog steeds beschadigd. Maar van de tank zelf is ook op grote diepte, niets te vinden.
'Het is jammer, maar we kunnen met zekerheid zeggen dat er op die plek geen tank in de grond zit', zegt Niels Woltman van Geomaat

Jaren

De vraag of er nou wel of geen tank onder de grond zat hield de gemoederen al jaren bezig. Eind vorig jaar werd de kwestie nieuw leven ingeblazen door Sietze Dunning uit Haren. Die had zich in het verhaal verdiept en was er van overtuigd dat er nog steeds een Shermantank van 32 ton aan het eind van de Reigerlaan onder de grond zat.
Dat er in de zomer van 1945, vlak na het einde van de oorlog, een tank was weggezakt in het veen aan het eind van de Reigerlaan in Paterswolde staat vast. Een familie die daar woonde wilde een liter jenever ruilen tegen benzine van de Canadezen om weer te kunnen varen met hun motorbootje.

Drie tanks weggezakt

Maar tot schrik van iedereen kwamen de Canadezen met een tank de benzine brengen en raakten prompt vast in de losse veengrond aan het eind van de weg. Een tweede tank die de eerste wilde vlottrekken raakte ook vast en zelfs een derde Sherman zakte weg.
Tank twee en drie zouden er weer uitgehaald zijn maar de eerste tank zat al te vast in het veen om hem er weer uit te krijgen. Deze zou doorgezakt zijn tot de vaste zandgrond op een diepte van zeven of acht meter en daar nog steeds liggen.
Foto's uit de zomer van 1945 bevestigen het verhaal. Daar is een tank op te zien die al een flink eind in de grond is gezakt.

Bodemradar

Niels Woltman van het landmeetkundig buro Geomaat zocht het uit. Hij vroeg het collegabedrijf Terra Carta met een bodemradar de Reigerlaan in kaart te brengen. Die bestaat uit een laag veen van een meter of vier, gevolgd door een dunnen zandlaag en daarna weer een laag veen van een meter of vier tot dat op de diepte van zeven of acht meter een vast zandlaag zit.
En tot ieders verbazing was precies op de plek waar volgens de fotos een tank in de grond is gezakt, een gat te zien in de zandlaag die op vier meter diepte zit. Ook was er een massief voorwerp van een meter bij een meter te zien wat de koepel van de tank zou kunnen zijn.

Explosieven

Op verzoek van Woltman voerde het bedrijf Armaex dat gespecialiseerd is in het opsporen van explosieven een aanvullend onderzoek uit om te zien of de tank door de eerste zandlaag heen was gezakt en diep in de grond zat. Iets wat met een bodemradar niet is vast te stellen omdat die maar tot een diepte van vier meter werkt.
Maar onderzoek van Armaex heeft uitgewezen dat er geen tank meer in de bodem zit. Het massieve voorwerp dat op de bodemradar te zien was is vermoedelijk de fundering van een lantaarnpaal.

Puin van Vliegveld Eelde

Ondertussen is afgelopen weekend het boek 'Jeugdherinneringen' van Wiebe Kruijer (84) verschenen. Hij woonde in 1945 aan de Paterswoldseweg en weet hoe het is afgelopen met de tank. 'De Canadezen zijn weken bezig geweest om de Reigerlaan te verharden. Dat deden ze met puin van het verwoeste Vliegveld Eelde. Dat voerden ze met vrachtauto's aan en geïnterneerde NSB'rs moesten daarmee de weg verharden. Er is wel 40 cm puin opgestort.'

Eruit getrokken

Toen konden ze een zware bergingstank naar de weggezakte Sherman rijden en zo hebben ze hem er uit getrokken. 'Ik mocht als kind daar niet bij in de buurt komen maar mijn ouders hadden een groentekwekerij en meneer Hoekman die op de Reigerlaan woonde, kwam dagelijks bij ons om groente te kopen en deed dan verslag van de vorderingen. Zo weet ik uit de eerste hand dat de tank er na een aantal weken uit is gehaald.'
'Het is jammer, maar we kunnen met zekerheid zeggen dat er op die plek geen tank in de grond zit', concludeert ook Niels Woltman van Geomaat.

Lees ook: