Schadefonds laat nog zeker een jaar op zich wachten

© RTV Noord/Goos de Boer
Het door zowel Groningen als de Tweede Kamer gewenste schadefonds laat nog minimaal een jaar op zich wachten. Dat blijkt uit de nieuwste versie van het schadeprotocol, waar RTV Noord de hand op heeft weten te leggen.
Deze week wordt de aangepaste versie van het schadeprotocol besproken met alle betrokken instanties. Het is onduidelijk wanneer het schadeprotocol wordt gepresenteerd. Of, zoals één van de bestuurders het zegt: 'Er valt nog heel wat uit te discussiëren.'
Belangrijk onderdeel van het protocol is de vorming van een schadefonds door de staat. Dat is een vurige wens van de regio en gedupeerden. De Tweede Kamer drong begin juli aan op zo'n fonds. Demissionair minister van Economische Zaken Henk Kamp heeft al toegezegd dat zo'n fonds er komt.

Wettelijke basis

Uit de begeleidende brief van de Nationaal Coördinatior Groningen wordt duidelijk dat zo'n schadefonds nog lang op zich laat wachten. 'Duidelijk is dat het instellen van een fonds een wettelijke basis vereist en dat de totstandkoming nog zeker tot halverwege 2018 zal duren. Totdat een fonds operationeel is, zal het schadeprotocol zoals het voorligt functioneren op basis van de samenwerkingsafspraken EZ-NAM-NCG, waarbij de NAM zich committeert aan uitspraken van het IM,' schrijft Hans Alders.
En: 'Nu de minister van Economische Zaken heeft uitgesproken dat er een schadefonds komt, richt het onderzoek zich op de precieze vormgeving. [...] De NCG zal zich ervoor inzetten dat er daadwerkelijk een fonds komt. Beslissingen hierover worden echter door de staat genomen,' waarschuwt de NCG alvast.

Instituut Mijnbouwschade

Alle touwtjes van de schade-afhandeling komen straks in handen van het Instituut Mijnbouwschade (IM). In het eerdere concept heette dat nog de Onafhankelijke Commissie Schade (OCS). Met de gewijzigde naam wordt aangegeven dat alle mogelijke schade door gaswinning door deze commissie wordt behandeld.

Wie krijgt touwtjes in handen?

Grote vraag is nog wie het voor het zeggen krijgen in dat nieuwe Instituut Mijnbouwschade. Opvallend is dat de eerste stap wordt gezet door het ministerie van Economische Zaken. 'De eerste benoeming wordt gedaan door de minister van EZ, vervolgens kunnen benoemingen plaatsvinden op aangeven van het IM zelf,' laat Alders weten.
Verder meldt hij in de uitgebreide toelichtingsbrief dat het IM onder leiding komt van een secretaris/directeur. 'Die wordt door het IM benoemd. Het secretariaat is voor zijn werkzaamheden uitsluitend verantwoording schuldig aan het Instituut Mijnbouwschade. De NCG draagt zorg voor de bemensing van het secretariaat.'

Vier pijlers

Het nieuwe schadeprotocol rust op vier pijlers: verantwoordelijke staat, rechtvaardige schadebepaling, menselijke maat en onafhankelijkheid. Het Burgerlijk Wetboek is het uitgangspunt. Ook wordt het zogenoemde 'bewijsvermoeden' toegepast. Dat betekent dat er geen hard bewijs nodig is om schade door gaswinning aannemelijk te maken.

Kwartiermaker

De vorming van het Instituut Mijnbouwschade wordt voorbereid door een eind augustus te benoemen kwartiermaker. kondigt Alders aan. Nieuwe schademeldingen worden al vanaf eind maart dit jaar in afwachting van het nieuwe schadeprotocol niet in behandeling genomen. Dat zijn er inmiddels 1800.
De kwartiermaker zal het Centrum Veilig Wonen (CVW) vragen deze schades toch in behandeling te nemen. De verwachting is dat ze dan binnen negen maanden worden afgewikkeld. De kwartiermaker ziet in afwachting van de komst van de nieuwe schadecommissie, toe op de juiste afwikkeling.
Volgens Alders heeft de NAM inmiddels laten weten onder voorwaarden zich te schikken in de uitspraken van het nieuwe Instituut Mijnbouwschade. 'De NAM heeft aangegeven daartoe bereid te zijn, mits onderzoek plaatsvindt en indien het IM deskundig en onafhankelijk is. De NCG is nog in gesprek over de vraag in welke gevallen afgezien kan worden van onderzoek.'

Effectgebied

Het schadeprotocol geldt alleen voor het 'effectgebied' van het Groninger gasveld. Onduidelijk is wat dit betekent voor de buitengebieden en delen van Drenthe waar ook schade is door gaswinning.
Zo vindt de Tweede Kamer dat het nieuwe schadeprotocol ook moet gelden voor de gasopslag in Langelo en kleine gasvelden. Alders houdt zich op de vlakte: 'De NCG beraadt zich nog op de vraag hoe om te gaan met omliggende gasvelden en de gasopslag te Langelo.'

Presentatie

Een woordvoerder van de NCG laat weten nog niet te kunnen zeggen wanneer het schadeprotocol wordt gepresenteerd. 'Het hang af van de gesprekken die nog gaande zijn.'
'Beslissingen over schadefonds worden door de staat genomen'
Hans Alders, Nationaal Coördinator Groningen (NCG)

Lees ook: