Hoe geloofwaardig is de linkse oppositie?

Wat een arrogantie: een tegenbegroting! Nota bene twee partijen die iedere regeringsverantwoordelijkheid uit de weg gingen en gaan, en een partij die wel iets had kúnnen doen, zullen nu even vertellen hoe het wél moet. Jammer, en een bewijs dat politiek voor sommigen eerder een spelletje is dan een serieuze zaak. Wat moet 'men' hiervan wel denken? Is dit nu wat volksvertegenwoordigers doen? Veilig vanaf de zijlijn degenen die de kolen uit het vuur moeten halen bekritiseren?

En dat dan ook nog met onrealistische voorstellen zoals die vermindering van de gaswinning. Weten dat het nooit zó zal gebeuren, dát is pas kiezersbedrog! Gemakkelijke voorstellen, geen enkele kans van slagen en zonder enige verantwoordelijkheid aangaande het resultaat. In een woord: volksverlakkerij!

Het kan kennelijk niet vaak genoeg gezegd: verkiezingsprogramma's staan niet vol beloften, het zijn verlanglijstjes! Met onbekende beperkingen: wordt je lootje getrokken, is er geld, zijn er mensen om het samen mee te vieren? Compromissen, water bij de wijn, inschikken: in elk goed functionerend gezin gaat het niet anders. Maar ook binnen dat gezin zal je nog steeds horen: 'Als ik het voor het zeggen had…'. Regeren in Nederland gaat (gelukkig) in coalities en kan (helaas) makkelijk ten koste gaan van eigen partijprofiel en herkenbaarheid.

Nooit meeregeren is handen schoonhouden en soms toeteren vanaf de zijlijn, maar monddood hoef je jezelf natuurlijk ook niet te laten maken: gezamenlijk vanuit de oppositie met tegenvoorstellen komen en laten zien dat andere keuzes gemaakt kunnen worden is serieuze politiek, geen spelletje. En overigens ben ik van mening dat 'normale' Nederlanders Sinterklaas vieren en niet 'iets' onder de Kerstboom doen...

Wat decennia lang niet lukte, linkse samenwerking, lijkt nu ineens te ontstaan. Toch verwacht ik dat het niet lang zal standhouden. Natuurlijk moeten oppositiepartijen zich kritisch opstellen tegenover een nieuwe regering. Dat verwachten kiezers ook. Maar het moet wel geloofwaardig zijn. En met name het plotseling opkomend 'linkse liefdestrio' komt mij niet geloofwaardig over.

Deze partijen snuffelen al decennia aan elkaar, maar tot nu toe altijd met resultaat dat minstens één de anderen weer de rug toekeert. Zolang ze samen kunnen schieten op Rutte en zijn kornuiten gaat het nog wel even goed. Maar als het kabinet echt bredere steun voor voorstellen gaat zoeken, zal de liefde ongetwijfeld weer verdwijnen. Rozen verwelken, tomaten vergaan, linkse ruzie zal altijd bestaan.

Samen of ieder voor zich? Samenwerken of concurreren? Mensen of multinationals? Zorg voor elkaar of zorg voor jezelf? Gas terug of doorpompen? Banken laten dokken of duurdere boodschappen? Betaalbaar wonen of huur door het dak? Vaste baan of flextremisme? Zekerheid en zeggenschap of ploeteren en mond dicht? SP, GL en PvdA hebben elkaar gevonden op de inhoud. En dat is nodig. Geen geouwehoer over fusies en lijstverbindingen maar concrete analyse en alternatieven voor het rechtse regeerakkoord.

Cynisme daarover is begrijpelijk. Er was een complete onttakeling van de PvdA nodig om de blik naar links te wenden en uiteraard had dit allemaal veel eerder gemoeten. Wat staat is een stevig en vastberaden plan dat Nederland (en Groningen!) zo veel meer brengt dan de onverschilligheid van Rutte 3. Tegenover georganiseerde afbraak plaatsen zij georganiseerde solidariteit. Met hoop, optimisme en voorstellen voor andere, betere tijden. Hup links!

Ik vind het een goede zaak als oppositiepartijen of niet-regeringspartijen aangeven welke andere keuzes zij zouden maken als ze het voor het zeggen zouden hebben. Maak maar duidelijk wat de verschillen zijn tussen de partijen. Maak maar duidelijk dat er iets te kiezen valt. Het is wel belangrijk om daarbij een constant beeld te vertonen. Natuurlijk moet je compromissen sluiten als je regeert, maar je doelen moeten duidelijk blijven.

Je moet wel steeds helder maken waar je een compromis hebt moeten sluiten en wat je daarvoor terug hebt gekregen. Als je net uit de regering komt en je wilt ineens allemaal zaken heel anders, dan heb je het de afgelopen jaren niet goed gedaan. Dan zijn het verhalen voor de bühne en daar zit niemand op te wachten. Dat is ook de kiezer duidelijk geworden en die heeft het laten weten. Lijkt me ook een duidelijke boodschap aan de huidige partners van de VVD in het kabinet.

Het is blijkbaar de gewoonte dat de oppositie een tegenbegroting presenteert. Wat opvalt is, dat alle linkse partijen mee konden doen in de regering. Geen van allen wilde dit. Dan is het wel heel gemakkelijk om vanaf de zijlijn te staan roeptoeteren. Ik ben ervan overtuigd dat wanneer men verantwoordelijkheid neemt in een coalitie je daadwerkelijk iets van je idealen kunt bereiken.

In de oppositie blijft het bij roeptoeteren. Van de Pvda is het natuurlijk heel sneu, die partij heeft vier jaar geregeerd. Heeft niets gepresteerd en nu schreeuwen ze dat het anders moet. De SP loopt van incident naar incident. En doet niets voor hun achterban. GroenLinks liep er mooi voor weg en liet haar kiezers in de steek. Kortom: neem de verantwoordelijkheid om daadwerkelijk je stem te laten gelden.