Column: Anoniem blijven

Willem van Reijendam
Willem van Reijendam © RTV Noord
Van Meld Misdaad Anoniem en Veilig Thuis tot aan de haringkliklijn, er is een royaal aanbod van anonieme kliklijnen en meldpunten ten behoeve van bezorgde burgers, rancuneuze buren en jaloerse middenstanders. Maar de 'sociale teams' in Hoogezand-Sappemeer leggen anonieme tips terzijde.
Jammer, vinden de plaatselijke SP en D66, want daardoor komen allerlei signalen uit de haarvaten van de samenleving niet op de plaats van bestemming. Want zo bezorgd als we mogen zijn over de vele dozen met wijn die onze buurvrouw haar hol binnensleept, even aanbellen en vragen wat er scheelt, is ook weer zo 'confronterend'. Voor je het weet heb je ruzie. En je wilt al helemaal niet dat ze weet dat je even het sociale team hebt ingelicht over haar drankgebruik, onverzorgde uiterlijk, de vele mannen die er op bezoek komen en, nu we toch bezig zijn, al dat onkruid in haar tuin. Het moet anoniem, en anders maar niet. Dus krijgt het sociale team niks te horen, drinkt de buurvrouw gewoon door en woekert dat fluitekruid ongestoord voort.
Niet alleen aangevers en getuigen blijven liever anoniem, ook misdadigers zien hun naam niet graag in de krant vermeld. Als ze hun straf hebben uitgezeten, verdienen ze een nieuwe kans. De tijd van brandmerken is voorbij. Een mooie taak voor zowel de pers als de politie om aan die bescheiden wens gehoor te geven. Soms is dat ingewikkeld, zoals afgelopen week weer bleek rond Azim A. De man die op 15 oktober in de Korrewegwijk zomaar een student in de rug schoot, die daarbij voor het leven verlamd raakte. In de eerste week dat hij als verdachte voortvluchtig was, stond hij bekend als Azim A., maar twee weken geleden staarde hij de kijkertjes van Opsporing Verzocht plotseling trouwhartig aan met zijn bruine ogen en deelde de politie, dringend naar hem op zoek, zijn hele naam met ons. Maar nu hij is opgepakt, heeft hij ineens weer het recht van een verdachte op anonimiteit. Hij heet nu weer Azim A., mét balkje voor zijn ogen.
Nou is het de vraag of een volledige naam veel toevoegt aan onze kennis. Wie Azim A. intikt op Google, stuit al gauw op een exotische achternaam, die niet goed in het geheugen ligt. Geen familie of bekende ook. Azim A. onthoud je tenminste. Het bekt lekker, net als Johnny B., Robert M. of Ferdy E. Mohammed Bouyeri? Doesn't ring a bell. Een identiteit is iets anders dan een begrip. De moordenaar van Pim Fortuyn heet Volkert van der Graaf, maar hij staat bekend als Volkert van der G. Zoals we ook van Kafka's personage Joseph K. niet hoeven te weten waar dat initiaal voor staat.
Anonimiteit schept een gepaste afstand, beide kanten op. Wij willen niet bij iedereen bekend zijn en ook niet iedereen kennen, ondanks onze duizend (allemaal echte) Facebook-vrienden. Maar onbekend maakt ook onbemind.
Het voorstel van D66 en de SP in Hoogezand-Sappemeer om anoniem klikken mogelijk te maken, haalde het niet in de gemeenteraad. En dat is maar goed ook. Want zó groot is de afstand tussen buren nou ook weer niet, dat je niet eerst zelf even kunt aanbellen bij die buurvrouw waar je zo bezorgd om bent. Zelfs als er een oerwoud van fluitekruid in de weg staat.

Willem van Reijendam