Verkiezing Midden-Groningen: slecht internet, wel veel bekenden

Acteur Marcel Hensema komt uit Hoogezand-Sappemeer
Acteur Marcel Hensema komt uit Hoogezand-Sappemeer © Netflix
Op woensdag 22 november zijn de eerste gemeenteraadsverkiezingen voor Midden-Groningen. Vanaf 1 januari 2018 houden Slochteren, Menterwolde en Hoogezand-Sappemeer op te bestaan. Welke erfenis nemen de gemeenten mee?
De nieuwe gemeente wordt de op één na grootste van de provincie Groningen. Midden-Groningen heeft straks 62.000 inwoners die wonen in 25.000 huizen. We zetten een aantal cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en de gemeenten op een rij.

Verkiezingen Midden-Groningen:

Een rondje Slochteren

In 1811 werd de streek rondom Slochteren ingedeeld in drie gemeenten: Siddeburen, Slochteren en Harkstede. Tien jaar later, in 1821 en 1826, werden de zelfstandige gemeenten Harkstede en Siddeburen toegevoegd aan de gemeente Slochteren.
Slochteren heeft volgens de laatste metingen van het CBS 14.746 inwoners. Er wonen meer mannen dan vrouwen. Gemeentebelangen is er nu de grootste partij met 4 zetels. Het college van burgemeesters en wethouders wordt gevormd door PvdA en ChristenUnie.

Weinig winkels, weinig boetes

Slochteren is rijk aan musea, met onder andere de Fraeylemaborg en het politiepettenmuseum. Maar wie een middagje wil shoppen, is snel weer thuis: er staan relatief weinig winkels.
Op elke duizend inwoners in Slochteren krijgen er jaarlijks maar drie een boete voor gedrag. Toch valt er wat te klagen. Op elke 100 inwoners in Slochteren, dienen er twaalf een klacht in bij de gemeente. Dat is meer dan het landelijk gemiddelde. De meeste klachten gaan over afval en zwerfafval.
Inwoners van Slochteren hebben 3 procent meer zorgkosten dan de rest van Nederland. In buurgemeente Menterwolde is dat zelfs 9 procent meer, net als in Hoogezand-Sappemeer.
Jongere ouders in Slochteren noemen hun kinderen vaak Esmee of Lucas. De ouders van Sisia wisten de meest zeldzame naam te verzinnen. In Slochteren is een aantal bekende Groningers geboren, zoals bijvoorbeeld wielrenner Tom-Jelte Slagter, taalkundige Kornelis ter Laan, springruiter Jur Vrieling en Christiaan Hof, de singer-songwriter.

Menterwolde: ooit veel grote landbouwbedrijven

Menterwolde is een stuk minder oud dan Slochteren. Pas in 1990 werden de gemeenten Oosterbroek, Muntendam en Meeden samengevoegd tot Menterwolde. De gemeente heette tussen 1990 en 1991 nog Oosterbroek, maar werd al snel omgedoopt tot Menterwolde. Een jaar later werd het gemeentehuis in Muntendam geopend.
Als je door Menterwolde rijdt, merk je de langgerekte vorm van de landerijen op. Dat komt doordat in de Middeleeuwen het veen werd ontgonnen. Tussen 1850 en 1940 was Menterwolde een hoogvlieger. Er kwamen veel grote landbouwbedrijven. De verschillen tussen de rijke boeren en het arme werkvolk waren groot.

Menterwolde: altijd wat te doen

Menterwolde en Slochteren delen samen één burgemeester: Rein Munniksma. Menterwolde heeft 12.119 inwoners. In de gemeente wonen ongeveer net zoveel mannen als vrouwen.
Het bevolkingsaantal daalt. De meeste inwoners zijn 50 jaar of ouder. Ze verdienen in 2012 gemiddeld 31.500 euro per jaar. Van iedere 1000 inwoners hebben er 50 een WW-uitkering.
Menterwolde Gewoon is de grootste partij in de gemeenteraad. De partij haalde meer zetels dan SP, VVD, Kritisch Menterwolde en de PvdA.
Volgens het buurtonderzoek van Elsevier scoort Menterwolde goed op het onderdeel ruimte, maar presteert het op bereikbaarheid, werk en basisvoorzieningen onvoldoende.

Menterwolde: vette hap, criminaliteit en bekende Groningers

Inwoners van Menterwolde ergeren zich bij de gemeente het meest aan hondenpoep en zwerfafval. Voor een vette hap ben je in Menterwolde niet aan het beste adres. Er zijn maar vijf snackbars per 10.000 inwoners. Dat is flink minder dan in de gemeenten Hoogezand-Sappemeer en Slochteren.
Sanne is in Menterwolde een populaire hondennaam. Veel katten heten Felix. Eva is een populaire meisjesnaam, jongens worden vaak Sem genoemd. Menterwolde leverde een paar bekende Groningers af, zoals Kees Spiering en recent de winnares van Heel Holland Bakt, Sarena Solari.

Hoogezand-Sappemeer: wie is belangrijker?

Hoogezand en Sappemeer hebben net als de andere gemeenten al wat fusie-ervaring.
Hoogezand-Sappemeer bestond voor de 17de eeuw vooral uit woeste veengronden. Tijdens de ontginning ervan ontstonden de dorpen Hoogezand en Sappemeer. Sappemeer was ooit de belangrijkste plaats van de twee. Later bloeide Hoogezand op, waardoor Hoogezand de belangrijkste plaats werd. Pas op 1 april 1949 gingen Hoogezand en Sappemeer samen. Per 1 januari horen ze dus bij de gemeente Midden-Groningen.
Peter de Jonge is momenteel de waarnemend burgemeester van Hoogezand-Sappemeer. In Hoogezand-Sappemeer wonen veel mensen met een rode voorkeur. Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen gingen de meeste meeste zetels naar de SP en de PvdA.
Hoogezand-Sappemeer scoort volgens het buurtonderzoek van Elsevier goed op plusvoorzieningen en bereikbaarheid, maar slecht in 'groene en blauwe kwaliteit'. Dat is dus: bomen en water.

Veel thuiswoners

De gemeente Hoogezand-Sappemeer is in inwonertal de grootste van de drie. Er wonen 34.105 mensen. Een gemiddeld huishouden in Hoogezand-Sappemeer verdient 20.600 euro per jaar. Dat ligt behoorlijk onder het landelijk gemiddelde van 23.500 euro. Van de drie gemeenten heeft Hoogezand-Sappemeer het hoogste aantal mensen met een WW-uitkering: 52 op de 1000 inwoners. Het grootste deel van de inwoners is de 40 gepasseerd.
Kinderen in Hoogezand-Sappemeer blijven lang bij hun ouders wonen. Liefst 2150 personen van 18 jaar en ouder wonen nog bij papa en mama. Dat is 7% meer dan het landelijk gemiddelde.

Woninginbraken komen het meest voor

Vorig jaar werden 122 boetes uitgeschreven in Hoogezand-Sappemeer vanwege gedrag. Verder worden er gemiddeld 45 fietsen als gestolen aangegeven. Het vaakst worden fietsen gestolen op het treinstation. De meest voorkomende vorm van criminaliteit is woninginbraak.
Net als in de andere twee gemeenten liggen de zorgkosten per persoon hoger dan in de rest van Nederland. Je bent al snel zo'n 2.534 euro per persoon per jaar kwijt.
In Hoogezand-Sappemeer worden meer jongens dan meisjes geboren. Dylano en Yara zijn populaire namen. Honden heten het vaakst Spike. Katten heten vaak Max in Hoogezand-Sappemeer. En Bekende Groningers die er woonden? Die heten bijvoorbeeld Aletta Jacobs, Marianne Timmer, Stef Nijland en acteur Marcel Hensema.

Internet onvoldoende in alledrie de gemeenten

Andere gegevens die voor alle drie de gemeenten gelden? Het internet scoort in de drie gemeenten een zware onvoldoende van de inwoners. Verder zijn er steeds meer jongeren die vanuit Midden-Groningen naar Groningen of de Randstad trekken. Het gemiddelde opleidingsniveau van de bevolking daalt in de gemeenten.
Vanwege steeds verdere uitkleding van de retail, moet de nieuwe gemeente het straks vooral hebben van de industrie en de handel, stellen onderzoekers. Er zijn dus zowel kansen als bedreigingen voor bedrijven in Midden-Groningen.

Verkiezingen Midden-Groningen: