Directeur Van Mesdag: 'We moeten niet te veel in de kramp schieten'

Tbs staat onder druk. Na het drama rond Anne Faber pleit een meerderheid in de Tweede Kamer voor verplichte tbs-behandelingen. 'Als psychiater en vakman kan ik daar volledig inkomen.'
Directeur Harry Beintema van de Van Mesdagkliniek in Groningen weet dat de discussie over de regels rondom tbs eens in de zoveel tijd weer oplaaien. 'Ik ben er inmiddels aan gewend. Elke keer dat er iets misgaat, barst de discussie weer los. Dat neemt niet weg er risico's bij dit vak horen. En niets doen zou alleen maar meer risico's en delicten opleveren.'

Kans op recidive

Beintema bedoelt daarmee dat een tbs-behandeling de kans dat een crimineel in herhaling valt, flink verkleint. 'De kans op recidive is twee keer zo groot bij iemand die alleen een gevangenisstraf heeft gehad. En het verschil wordt steeds groter, want het lukt ons steeds beter om recidive te voorkomen.'
Een goede ontwikkeling, maar met een neveneffect, vindt de Van Mesdag-directeur. 'Die keren dat alles wel goed gaat, komen niet in beeld. Het voorkomen van misdaden is onze kracht, maar tegelijk ook onze zwakte, want mensen zien een groot deel van ons werk eigenlijk niet.'

Fout gegaan

De keren dat het wel fout gaat met een (ex-)tbs'er worden uitgebreid bediscussieerd. 'Dat komt ook bij ons steeds hard aan. In de eerste plaats voor het slachtoffer en de familie, maar ook voor de direct betrokken collega's van de tbs-kliniek.' 
'Ons grootste falen is voor ons eigen gevoel het moment dat er iemand in de fout gaat. Dat betekent niet altijd dat er iets fout is gedaan, maar wel dat er iets fout is gegaan', aldus Beintema.

Verplicht

Maar hoe voorkom je dat? In de zaak van Anne Faber, waardoor de tbs-discussie weer ontbrandde, had de dader geen tbs-behandeling gekregen omdat hij weigerde mee te werken. Moeten mensen in sommige gevallen verplicht worden mee te werken?
Beintema: 'Als directeur van een tbs-kliniek vind ik er niet zo veel van, want wij zijn enkel de uitvoerende partij. Maar als vakman en psychiater vind ik altijd dat mensen met problemen behandeld moeten worden. Zolang het maar wel binnen de regels gebeurt.'

Boete

Een maatregel die het ministerie al wel doorvoerde, is een boete voor te lang behandelen. Minimaal de helft van de tbs'ers moet binnen acht jaar weer op straat staan.
Terecht? Beintema: 'Het gaat in geld niet om hele grote bedragen, dus we liggen er als kliniek niet wakker van. Om die reden delen we cijfers hierover ook niet met ons personeel, zodat ze hierdoor niet onder druk komen te staan. Daarnaast is dit een beslissing van het ministerie. Wel hebben we gezegd dat het in ons opzicht niet heel verstandig is.'

Behandelduur

Critici van deze boete vrezen dat tbs'ers mogelijk te snel weer op straat terechtkomen. 'We moeten niet direct in de kramp schieten en alleen maar op veilig spelen. De behandelduur liep telkens op, waardoor mensen ook weigerden mee te werken. Er moet een gedegen afweging worden gemaakt.'
Waar volgens Beintema wel druk op staat, is op feit dat medewerkers van de tbs-kliniek in de rechtbank steeds moeten uitleggen of patiënten nog vast moeten blijven zitten. 'Er is gewoon een deel van de mensen dat hele langdurige zorg nodig heeft. Niet iedereen is daar heel erg ongelukkig mee, sommigen willen juist blijven.'