Belastingbetaler, en niet de NAM, betaalt de meeste bevingsschade

Hoewel de gasexploitant verplicht alle schade te betalen heeft het ministerie 750 miljoen betaald, en de NAM 422 miljoen. Dat blijkt uit cijfers die de NOS heeft opgevraagd bij het ministerie van Economische Zaken.

De NAM betaalt daarmee een derde van de schade en versterkingen. De meeste schade wordt dus indirect vergoed door de Staat, en daarmee de belastingbetaler.

Bij elkaar opgeteld is er tot en met het derde kwartaal van 2017 bijna 1,2 miljard euro betaald aan kosten voor afwikkeling van de schade, preventie en een leefbaarheidsprogramma. Er is een verdeelsleutel afgesproken tussen de Staat, Shell en Exxon, de oliebedrijven die samen eigenaar zijn van de NAM. In die afspraak staat dat 64 procent van de kosten voor rekening van de Staat komt en Shell en Exxon ieder 18 procent bijdragen, oftewel 211 miljoen euro.

Het kabinet moet dus het grootste deel van de kosten voor z'n rekening nemen, zo is al decennia geleden afgesproken met Shell en Exxon. De samenwerking van de regering met de oliegiganten dateert al van halverwege vorige eeuw.

Ook bij de kosten voor bijvoorbeeld preventief versterken van huizen zit de NAM in een gunstige positie. Het gasconcern is wettelijk verplicht om al die kosten te betalen. Maar ze worden vervolgens in mindering gebracht op de winst die met de gaswinning wordt gemaakt.

Daarom vloeit er minder geld naar de schatkist, en betalen indirect alle belastingbetalers mee. Met het gas uit onze provincie zijn sinds het begin van de winning, begin jaren '60 van de vorige eeuw, al honderden miljarden euro's verdiend.

De Tweede Kamer debatteert dinsdagavond voor het eerst over het schadeprotocol. De Groninger Bodem Beweging (GBB) en het Gasberaad stapten dinsdagmiddag uit de onderhandelingen. Ze zijn het niet eens met het concept-protocol dat voorligt.

Het oude schadeprotocol was niet langer houdbaar, omdat het ongewenst werd geacht dat de NAM daar nog een rol in speelde. Sinds april vorig jaar staat de NAM daarom op afstand, en zijn er onderhandelingen over een nieuw protocol. Maar volgens de GBB was de NAM al akkoord met het concept-schadeprotocol. Dat betekent volgens hem dat het gasbedrijf er dus aan meegeschreven heeft, terwijl de NAM op afstand zou moeten komen te staan.

Het debat begint dinsdagavond om 18.45. In onze site en app houden we een liveblog bij en peilen we alle reacties achteraf.