Waarom ik meeloop met de fakkeltocht

Jacqueline Nauta
Jacqueline Nauta © RTV Noord
In de vakantiewoning vlak bij het Schildmeer staan de verhuisdozen opgestapeld. In een hoek ligt een hond in een kooi. Er lopen nog wat huisdieren rond. Hoeveel? Geen idee, dat zie ik niet zo snel, maar de kleine woning is vol. Veel te vol.
Het is voorjaar, ruim twee jaar geleden. Erik bivakkeert er met zijn vrouw en twee puberzonen. Noodgedwongen, acuut uit hun huis verjaagd omdat het er niet veilig is. Ik heb een gesprek met Erik. Hij vertelt op de radio hoe de situatie is. Dat ze geen idee hebben waar ze straks naartoe moeten. Dat de kinderen er bijna aan onderdoor gaan. Dat ze gek worden van het op elkaars lip zitten. Hij probeert zich sterk te houden, maar ik voel en zie de wanhoop.
Na het interview moet ik snel weg, op naar een volgend interview. Ik wens ze ongemakkelijk sterkte, roep nog 'hou vol' en ben weg. In de reportagewagen vloek ik hartgrondig. Ik voel me beschaamd. Stap hun leven binnen, registreer en stap uit de problemen. Niet eerder voelde ik me zo onmachtig. Hoe het nu met ze is? Ik weet het niet.
Het is nog donker als ik in alle vroegte Krewerd binnenrijd. Ik moet naar een boerderij, van voor naar achter in de stutten. 'Je moet helemaal door de schuur lopen als je er bent. Soms horen we de bel niet', had Liefke van tevoren gezegd. Ik struikel nog wat slaperig in het pikkedonker bijna over een stut en hoor even later in de warme keuken het verhaal van Liefke en Jan.
Ze zitten altijd in de keuken, de veiligste plek van de boerderij. Liefke toont me de ordners met correspondentie met de NAM en tekeningen hoe de boerderij versterkt gaat worden. Ooit. Ze hebben geen idee hoe de toekomst eruit gaat zien. Drie jaar duurt hun strijd al, vertelt ze op Radio Noord. Langzaam wordt het licht. Door het raam is nog een klein stukje van het vlakke Groningse landschap te zien. Een houten stut belemmert voor een groot deel het uitzicht. Tijdens het avondeten probeer ik aan mijn man en kinderen uit te leggen hoe de situatie in de boerderij is. Maar het is niet uit te leggen.
Gebukt loop ik over de zolder van de prachtige boerderij van de voormalige voorman van de Groninger Bodem Beweging. Overal dikke balken ter versteviging van het dak. Ik voel me er niet erg prettig bij. 'Het is toch wel veilig he', vraag ik nog. Ik schaam me dat ik het zeg. Deze mensen wonen er, 24 uur per dag.
Ik heb een interview met Lambert. Niet over zijn huis, daar wil hij op de radio niet over praten. 'Het gaat niet om mij.' Lambert is inmiddels vertrokken uit het aardbevingsgebied. De boerderij is opgekocht door de NAM.
Suzanne laat me de nieuwe haarscheurtjes zien in haar huis. Het is september vorig jaar. Ik ben met collega Martin in Rottum om bij te kletsen met een aantal bewoners. 'Het houdt nooit op', zucht Suzanne. Moedeloos wordt ze ervan. Het huis is net pico bello opgeknapt. Het circus met het CVW begint opnieuw. Anneke vertelt dat ze Rottum gaat verlaten. Ze verhuist met haar man naar het westen van het land. Hun lieflijke huisje is op een haar na verkocht. Blij verlost te zijn van de aardbevingsellende, verdrietig om het gemis van het dorp en vrienden.
Geregeld kom ik in Rottum nadat een aantal inwoners drie jaar geleden op RTV Noord vertelde over het leven in een dorp waar bijna ieder huis aardbevingsschade heeft. Altijd is er een verhaal en altijd ben ik welkom. Na de beving in Zeerijp ben ik nog niet in Rottum geweest. Ik durf er bijna niet naartoe. Hoeveel schademeldingen uit Rottum zullen er zijn?
'Ik wil er geen gedonder van hebben', zegt mijn 82-jarige vader. Ik kijk met hem omhoog naar een scheur in de muur niet ver onder de dakgoot. De scheur lijkt steeds groter te worden, vermoedelijk ontstaan door de ondergrondse gasopslag niet ver van mijn ouderlijk huis. Ik maak er foto's van, kijk op gemeentepagina's en besluit samen met mijn zussen om de schade te melden bij het CVW. We krijgen brieven terug. 'Buiten de contouren', komt vaak terug in de correspondentie. En zo beland ook ik in de wereld van het CVW.
Dinsdagavond kijk ik naar het gasdebat. Er is een nieuwe minister, een nieuwe Tweede Kamer, RTV Noord heeft twee nieuwe aardbevingsverslaggevers. Ik hoor Kamerleden die nog steeds niet door hebben hoe nijpend de situatie is in Groningen. Er zijn zo veel verhalen, zo veel leed. Genoeg is genoeg.
En daarom loop ik mee met de fakkeltocht vrijdagavond. Voor mijn vader, voor Erik, voor Liefke en Jan, voor Mirjam, Suzanne, Odilia, Willem, voor Ger, Hans, Annemarie, voor Hiltje, voor de kinderen van Zeerijp en Loppersum, voor Albert, voor Inge, en voor alle andere inwoners van het aardbevingsgebied.

Jacqueline Nauta

Redacteur en verslaggever RTV Noord
De fakkeltocht begint vrijdagavond om 19:30 op de Vismarkt in Groningen en wordt live uitgezonden door RTV Noord.