'Advies SodM moet direct worden opgevolgd' (update)

Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) adviseerde de bewindsman donderdagmorgen de gasproductie te verlagen van de huidige 21,6 miljard kubieke meter naar 12 miljard kuub.

De SP, PvdA en GroenLinks willen dat minister Wiebes het advies van de toezichthouder met onmiddellijke ingang opvolgt.

'Dit is de zoveelste rode kaart voor Rutte. Hier hebben we jarenlang voor gestreden. Het kabinet moet dit advies direct overnemen', aldus SP-Kamerlid Sandra Beckerman.

'Minder gaswinning is noodzakelijk voor de veiligheid van Groningen. En voor het beperken van nog meer en nog grotere schades. Daar mag nu niet nog langer mee gemarchandeerd worden', stelt PvdA-Kamerlid Henk Nijboer.

Ook GroenLinks wil onmiddellijk actie. 'Goed dat nu, net als in 2013, de toezichthouder adviseert dat de winning fors lager moet. Rutte II heeft dat advies jarenlang genegeerd. We zijn nu vijf jaar verder, vijf jaar ellende, vijf jaar schades en nóg een zware beving. Ik ga er vanuit dat de minister en de bedrijven dit duidelijk advies deze maand nog opvolgen', zegt GroenLinks-Kamerlid Liesbeth van Tongeren.

Ook regeringspartij CDA verwacht van Wiebes dat hij de gaswinning zo snel mogelijk terugbrengt naar het door het SodM geadviseerde niveau. 'In het regeerakkoord staat dat de veiligheid van de Groningers voorop staat. Het CDA houdt de minister daaraan', zegt Kamerlid Agnes Mulder.
Volgens Kamerlid Carla Dik-Faber van coalitiepartij ChristenUnie kondigt het SodM-advies 'overduidelijk een nieuwe fase aan in het afscheid van het Gronings gas: we moeten zo snel mogelijk, zo ver mogelijk naar beneden.'

'Jarenlang is er te weinig oog geweest voor de gevolgen van de gaswinning en is de veiligheid van de Groningers niet de hoogste prioriteit geweest. (...) Dit kabinet werkt aan nieuw perspectief voor Groningen. Ik wil van de minister weten hoe hij opvolging geeft aan het advies van het SodM', aldus Dik-Faber.

Ook Kamerlid Rob Jetten van regeringspartij D66 wil dat het kabinet aan de slag gaat met het advies: 'Bij gaswinning moet de veiligheid van Groningers voorop staan. Het fors verlagen van de gaswinning is daarbij belangrijk.'

De VVD noemt het SodM-advies 'niet mals'. 'De veiligheid van Groningers is van groot belang', stelt Kamerlid Dilan Yesilgöz, maar ze wijst erop dat ook de leveringszekerheid telt. 'We moeten kijken hoe we zo spoedig mogelijk op verantwoorde wijze kunnen verlagen.' Ze wil daarover de minister spreken.

Gedeputeerde Eelco Eikenaar vindt dat 'alles uit de kast moet' om de gaswinning snel naar 12 miljard kuub te verlagen.

'Dat lukt niet in één dag. Sneller dan snel kan niet, maar op z'n allersnelst kan wel. We moeten nog niet een dag wachten om een klap te geven op een stikstoffabriek, waardoor we een deel van het gas uit Groningen kunnen vervangen door buitenlands gas', aldus Eikenaar.

'Ook de industrie moet afbouwen. En ik wil ze niet meer zien tegenspartelen op tv. Dat is onverantwoord gedrag. Op langere termijn moeten ook de woningen van het gas af. En voor iedereen geldt: hou je de verlaging van de gaswinning nu tegen? Dan heb je een probleem met de Groningers', stelt de gedeputeerde.

'Ik ben blij met het advies van het SodM en opgelucht dat de veiligheid bovenaan staat', reageert burgemeester Albert Rodenboog van de gemeente Loppersum.

Hij is vooral blij dat de Loppersumclusters dichtgaan. 'Ik heb altijd al gezegd dat het wel een heel grote waakvlam was.' De Lopster gasputten draaiden stationair zodat ze bij flinke vorst vol open gedraaid kunnen worden.

'Ik hoop dat minister Wiebes het advies van het SodM overneemt. Ik verwacht vandaag nog een reactie van hem.' Rodenboog is echter niet vergeten wat er in 2013 gebeurde, toen het SodM ook adviseerde de gasproductie te verlagen, waarna het kabinet en de NAM de gaskraan juist vol openzetten. 'Ik hoop van ganser harte dat nu wél invulling wordt gegeven aan het advies van het SodM.'

De burgemeester wil niet op de zaken vooruitlopen als de minister toch zijn besluit laat afhangen van de leveringszekerheid.

Volgens secretaris Susan Top van het Groninger Gasberaad staat de minister nu voor een duivels dilemma: 'Stelt hij de veiligheid van de Groningers of de leveringszekerheid voorop? De Gasunie stelt dat er minimaal 14 miljard kuub aardgas moet worden gewonnen om aan de leveringszekerheid te voldoen en dat is 2 miljard kuub meer dan het advies van SodM.'

Top vervolgt: 'Uiteindelijk is het natuurlijk verbijsterend dat het zover is gekomen. We zijn echt op een punt beland dat Wiebes niet anders kan dan naar de veiligheid te kijken. Er ligt een helder en expliciet advies, laat hem dat overnemen.'

Vice-voorzitter Derwin Schorren van de Groninger Bodembeweging is blij met het advies van het SodM: 'We hebben natuurlijk altijd al gezegd dat de gaswinning naar 12 miljard kuub moet. We zijn er ook blij mee dat het SodM niet alleen heeft gekeken naar de leveringszekerheid, maar ook echt heeft gekeken naar de veiligheid.'

'Om dit glasheldere advies kan niemand meer heen: de veiligheid van Groningers gaat boven de leveringszekerheid. De gaswinning moet worden gehalveerd', reageert Jorien de Lege van Milieudefensie blij.

'Het is nu zaak dat de regering dit advies wél opvolgt. Het is beschamend dat we zó lang hebben toegelaten dat Groningen de prijs betaalt voor onze gasverslaving. Wij vertrouwen erop het kabinet én de politiek hun belofte waarmaken en dit rapport nu niet weer naast zich neerleggen. Nederland moet nu zonder morren aan de slag met de omschakeling naar duurzame warmte', aldus De Lege.