Aardbevingsnieuws januari 2018: Beving 3.4 in Zeerijp en nieuw schadeprotocol

Op maandag 8 januari wordt Groningen getroffen door de zwaarste aardbeving in vijf jaar. Een beving van 3.4 met als epicentrum Zeerijp, kan volgens berekeningen door zo'n 270.000 mensen worden gevoeld. Het is de zesde beving in Zeerijp in iets meer dan een maand tijd, en verreweg de stevigste. Voor het eerst komen er ook veel bevingsmeldingen uit de stad Groningen. Niet alleen uit stadswijken Beijum en Lewenborg waar eerder bevingen werden gevoeld, maar ook in centraal gelegen wijken. Inwoners overal uit de provincie noemen het de heftigste beving tot nu toe gevoeld.

De beving ontneemt de hoop bij experts dat de verminderde gaswinning voor minder zware bevingen zorgt. Begin februari blijkt dat er 5654 schademeldingen na Zeerijp zijn gedaan bij Centrum Veilig Wonen. In tien gevallen is er sprake van 'acuut onveilige situaties'. Schade is er ook op andere manieren. Zo kampt een bed and breakfast in Zeerijp bijvoorbeeld met geannuleerde boekingen.

Is er aan het begin van januari nog een enkele boerderijkraak voor het behoud van een monumentaal pand die succesvol wordt afgerond; de beving van Zeerijp wordt opgevolgd door talloze nieuwe protestacties. Zo worden Nederlanders opgeroepen een dag geen gas te gebruiken en niet meer te tanken bij de Shell. Komiek Bram Douwes zet een evenement op voor 'Bier gooien naar de NAM', maar die wordt door Facebook weer verwijderd. Actievoerders zetten hun wensen voor 2018 op borden bij het bezoek van 'gasminister' Eric Wiebes op 10 januari in Martiniplaza, en op 19 januari wordt een nieuwe fakkeltocht georganiseerd.

Die wordt groter dan de twee vorige edities. Zo'n 12.000 Groningers lopen mee en 23 boeren luisteren de fakkeltocht in Stad spontaan op met getoeter van hun trekkers. Columnist Jan Mulder roept in een video op een volle Vismarkt op tot het aflasten van Koningsdag april dit jaar in Groningen - een geluid waar 40 procent van stemmers op ons Lopend Vuur zich achter schaart. Ook de Groninger Bodembeweging geeft een signaal af: 'Volgende acties zullen harder zijn.' De laatste dag van de maand kondigen boeren aan met de trekkers naar Den Haag te gaan voor een actie.

Na de beving in Zeerijp en de protestacties lijken maatregelen in een stroomversnelling te raken. Minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat roept het Groninger Gasberaad en de Groninger Bodem Beweging terug aan de onderhandelingstafel en maakt na maandenlang gesteggel tussen alle betrokkenen, op 31 januari het nieuwe schadeprotocol bekend. Het nieuwe schadeprotocol stelt dat Groningers bij een bewijsvermoeden van aardbevingsschade worden vergoed. De contourlijn van wat bevingsgebied is en watniet, gaat daarbij van tafel. Iedereen kan bevingsschade melden.

Schades worden niet langer gekeurd door het Centrum Veilig Wonen en de NAM, maar door de nieuwe, onafhankelijke commissie Mijnbouwschade. 'Gedupeerden hoeven niet meer te knokken met de NAM', zegt Wiebes. 'Dat is een grote winst.'

Het nieuwe schadeprotocol moet in maart 2018 ingaan en geldt voor iedereen met schademeldingen van ná maart 2017. Mensen die daarvoor melding hebben gedaan, blijven hangen in de oude constructie met en tegen de NAM en CVW. Heb je vóór en ná maart 2017 schade, dan kies je zelf voor een procedure. De constructie met de commissie Mijnbouwschade is een tijdelijke oplossing tot er een publiekelijk schadefonds is, benadrukt de minister. Details van het schadeprotocol lees je hier.

55 procent van de Groningers zegt in onze Lopend Vuur-stelling vertrouwen te hebben in het schadeprotocol. Dat is meer vertrouwen dan de NAM ooit in onze stellingen heeft genoten. Ook politieke reacties zijn positief gestemd.

Dagblad Trouw komt er eind januari achter dat Shell, mede-eigenaar van de NAM, haar zogenaamde 403-aansprakelijkheidsverklaring voor de NAM heeft ingetrokken. De angst is daardoor dat de Shell de NAM failliet laat gaan om niet op te draaien voor bevingsschade en afwikkeling daarvan.

Volgens Trouw heeft de NAM zelf nauwelijks reserves en kan het bedrijf de schade alleen betalen als het bedrijf gas blijft oppompen. Problematisch, want minister Wiebes wil de productie van gas terugschroeven.

Shell-directeur Marjan van Loon zegt de problemen van Groningers serieus te nemen. Ook stelt ze dat de NAM miljarden beschikbaar heeft voor schade, ook als NAM failliet is. Dat is voor partijen in de Tweede Kamer niet genoeg. De Shell wordt op 1 februari op het matje geroepen in een hoorzitting. Daarin stelt Shell opnieuw dat ze opdraait voor Groningers en bevingsschade.

Overigens heeft ExxonMobile als andere aandeelhouder van de NAM nooit een aansprakelijkheidsverklaring over aardbevingsschade meegenomen. Ook zij neemt plaats bij de hoorzitting.

Dezelfde 1 februari als de hoorzitting, maakt Eric Wiebes bekend dat de gaswinning 'zo snel mogelijk' teruggaat naar 12 miljard kuub per jaar, ten opzichte van de huidige 20,1 miljard kuub. Dat doet hij op basis van een adviesrapport van het Staatstoezicht op de Mijnen.

- 1 januari 15:46 uur: 0.8 in Tjuchem
- 8 januari 15:00 uur: 3.4 in Zeerijp
- 9 januari 16:46 uur: 0.7 in Zeerijp
- 17 januari 05:37 uur: 1.0 in Groningen
- 20 januari 09:19 uur: 0.9 in Groningen
- 22 januari 08:23 uur: 0.9 in Harkstede
- 22 januari 16:42 uur: 0.5 in Siddeburen
- 31 januari 14:11 uur: 1.6 in Siddeburen