Psychose te lijf met virtual reality: 'Dit geeft goede moed'

Aan dat onderzoek deden ruim honderd patiënten mee. Een van de betrokken onderzoekers is psychiater Wim Veling van het UMCG. Hij is enthousiast.

'We hebben in ieder geval iedereen drie maanden later weer opgezocht. Toen zagen we dat het effect er nog steeds even goed was. Dat geeft goede moed.'

Ook iemand die twee jaar geleden meedeed, heeft er nog steeds baat bij, hoorde Veling. 'Die patiënt merkte dat hij wel weer eens achterdochtige gedachten had. Maar dan zag hij de beelden van de VR-bril voor zich en dan kan hij het toch weer een beetje relativeren.'

De behandeling met de VR-bril is getest op mensen met een psychose. 'Deze patiënten hebben een vertekening van de werkelijkheid. Ze worden heel erg achterdochtig en hebben snel het idee dat ze gevaar lopen. Ook betrekken ze veel op zichzelf.'

Het gevolg daarvan is dat mensen behoorlijk bang worden, legt Veling uit. 'Veel mensen trekken zich terug en durven veel dingen niet meer te doen.'

De behandeling met de VR-bril haalt volgens Veling de omgeving de spreekkamer in. 'Door die bril zien ze bijvoorbeeld een winkelstraat, supermarkt, café of bus. En we kunnen die virtuele wereld invullen zoals we zelf willen.'

Dat doet de psycholoog met de patiënt samen. Veling: 'We overleggen met de patiënt. Wat wil je oefenen? En dat regelen we dan. We kunnen bijvoorbeeld ook instellen hoeveel mensen er in een bepaalde setting voorbij komen.'

Het voordeel is volgens de psychiater dat de patiënt zo heel gecontroleerd kan oefenen, net zo lang tot de angst wat zakt.

Dat oefenen begint al als de patiënt nog in de psychose zit, aldus Veling. 'Als patiënten nog klachten hebben, bijvoorbeeld angst en achterdocht, dan kun je mensen leren dat waar ze zo bang voor zijn, helemaal niet gebeurt. En als er wel iets gebeurt, dat ze daar wel mee overweg kunnen.'

Of de behandeling er ook voor zorgt dat de patiënt minder medicijnen nodig heeft, kan Veling niet zeggen. 'Dat wisselt per persoon. We schrijven zo min mogelijk voor. Je ziet wel dat sommigen kunnen afbouwen tijdens de behandeling.'

De volgende stap is nu om de behandeling met de VR-bril op grotere schaal in te voeren. Velinga: 'We zijn nu met veel instellingen aan het praten om te kijken of ze het ook willen doen. En met zorgverzekeraars zijn we in gesprek over de kosten en de vergoeding.'