Windmolens in Groningen: waar staan ze, waar komen ze en hoe veel wekken ze op?

Het windpark bij Delfzijl
Het windpark bij Delfzijl © RTV Noord
De Raad van State gaf 21 februari groen licht voor een groot windmolenpark in de Veenkoloniën. Hoe veel windparken - en plannen daarvoor - telt onze provincie en hoe veel stroom wekken ze op?

1. Hoe veel stroom moet Groningen opwekken?

In totaal moet Nederland in 2020, over twee jaar dus, 6000 megawatt aan windenergie opgewekt kunnen worden. In 2035 moet 60 procent van de energie in Nederland op een groene manier worden gerealiseerd; met wind op zee, wind op land, biomassa en zonne-energie.
Eerst eens kijken naar de doelstelling van 2020: 6000 Nederlandse megawatt aan windenergie. Onze provincie moet daar 855,5 megawatt van leveren. Volgens de snelle rekensom dat 1 megawatt goed is voor ongeveer 1000 huishoudens, en als we bedrijven en fabrieken even uit het plaatje denken, moeten in 2020 dus zo'n 855.500 huishoudens van windstroom kunnen worden voorzien. Hoe bereiken we dat?

2. Hoeveel plannen voor parken zijn er?

In onze provincie zijn verschillende plannen voor grootschalige windparken. Voor windpark Zuidoost geldt dat de gemeente Eemsmond hier de vergunningen verleent. Windpark N33 en Eemshaven West zijn Rijksprojecten. Voor de overige vijf parken is de provincie het bevoegd gezag voor het afgeven van de omgevingsvergunning, die nodig is voor de bouw van de turbines. Alle vergunningen zijn inmiddels verleend.

3. Welke parken en plannen zijn er?

N33: 35 turbines

Het beoogde windmolenpark aan de N33 tussen Bareveld en Zuidbroek (roze op de kaart), bestaat uit drie kernen langs de snelweg. 'N33 Noord' bestrijkt het grootste gebied. Het begint in het noorden bij Zuidbroek aan de A7 en stopt zuidelijker bij Meeden. Hier komen 27 turbines.
Windmolenpark 'N33 Midden' begint onder Meeden. De windmolens lopen tot de N366 Drieborghweg. Bijna direct eronder begint het zuidelijke gedeelte, dat langs de N33 loopt tot Wildervank. Beide gebieden krijgen vier turbines.
De drie deelparken tellen samen 35 turbines.

Delfzijl: uitbreiding op komst

Het windpark in Delfzijl (groen op de kaart) bestaat momenteel uit 34 windmolens. Volgens de plannen wordt het park in 2019 op twee plekken uitgebreid. Het grootste gedeelte daarvan komt tussen Geefsweer en Oosterhorn te staan.
Bij Geefsweer komen veertien turbines. Bij Oosterhorn gaat het om achttien windmolens.
Ook zijn er plannen om het park aan de zuidkant uit te breiden met 16 nieuwe turbines van 100 tot 136 meter hoog, tot aan de dorpen Wagenborgen (minder dan 1 km afstand) en Nieuwolda (3,5 km afstand).

Eemshaven: de grootste, de hoogste

Met een zogeheten tiphoogte van 200 meter, heeft de Eemshaven (rood op de kaart) twee van de hoogste windturbines van Nederland. Ze zijn per stuk goed voor de energievoorziening van 4,5 megawatt, dat is energie voor 5000 inwoners. De bouw van deze turbines is inmiddels klaar.
Er staan nu 88 'kleinere' windmolens in de Eemshaven. Het totale vermogen van dit windpark is 276 megawatt en het is daarmee op dit moment het grootste draaiende windpark op land in Nederland.
Er zijn nog diverse uitbreidingsplannen voor het Eemshavengebied. In het plan voor de Oostpolderdijk zijn drie windmolens ingetekend. En in Oostpolder komen 21 turbines.
Eemshaven-West krijgt windmolens die samen 100 tot 130 megawatt produceren. Hier wordt geëxperimenteerd met prototypes van verschillende windmolens. Omdat de plannen hiervoor nog niet klaar zijn, draait dit deelpark in ieder geval niet in 2020. Deze molens tellen daarom nog niet mee in de doelstelling van 855,5 megawatt.

Veenkoloniën: 150 megawatt

Het park in de Veenkoloniën (grijs op de kaart hierboven), bij Stadskanaal en Nieuw-Buinen, gaat 45 molens tellen. Officieel is dit een Drents project, wel loopt er een kabeltracé over Gronings grondgebied.
De molens worden tussen de 175 en 210 meter hoog. Ze moeten zo samen 150 megawatt gaan leveren.

4. Hoe staan we ervoor?

De vraag is of de provincie met bovenstaande parken - Veenkoloniën niet meegeteld - de gestelde doelstelling van 2020 haalt. Belangrijk om te weten is dat windmolens op zee niet meegeteld mogen worden. De 855,5 megawatt moet gehaald worden door de turbines op het Groninger land.
Uit de jaarlijkse monitor van het Rijk, hét officiële meetinstrument, blijkt dat Groningen in 2016 op 444,1 megawatt aan windenergie kwam. Daar zijn vorig jaar twee turbines van 4,5 megawatt bijgekomen, waardoor Groningen nu net boven de 450 megawatt komt.

5. Haalt Groningen het doel?

Of Groningen boven de 855,5 megawatt komt, hangt af van twee factoren. Ten eerste de keus voor de turbines. De eigenaren van de windparken kiezen zelf welke molen ze neerzetten.
Inclusief de uitbreidingsplannen tellen de windparken straks 223 turbines. De trend is dat de meeste turbines momenteel ongeveer 4 megawatt opleveren. Gebeurt dat ook met de parken in Groningen, dan wordt de doelstelling gehaald. Bovengenoemde uitbreidingen leveren dan samen 441 megawatt op, wat in totaal dan 891 megawatt maakt.

6. Wat gebeurt er met 'oude' windmolens?

Als de exploitanten kiezen voor windturbines die 3 megawatt opleveren, dan wekt Groningen in 2020 783 megawatt op. Daarmee halen we de doelstelling dus niet. Een tweede factor die meespeelt, is het soort molens op bestaande parken. Voor deze molens is de subsidie afgelopen of loopt die binnenkort af.
De vraag is of de eigenaren de turbines houden, ze verkopen of vervangen voor nieuwere en zwaardere modellen. De provincie gaat ervan uit dat alle molens in ieder geval blijven staan. Of dit ook gebeurt, moet de komende jaren blijken.