Wat is dat toch, die magie van natuurijs? 'Ik geniet van elke slag'

Schaatsen kan elke winter en zelfs delen van de zomer. Binnen, op kunstijsbanen. Toch is er maar een selecte groep die dat ook trouw doet. Maar zodra er buiten een ijslaagje zichtbaar wordt op het water, ontstaat er een run op schaatsen en is het druk op sloten. Wat is de magie van schaatsen op natuurijs?

'Het is onze Nederlandse spirit ten voeten uit', vat Groninger psycholoog Jeffrey Wijnberg het samen. 'Het is het échte schaatsen. Van oudsher wordt het gevoed door verhalen van familieleden: van opa, oma, oom en tante. Hollandser dan dit kan niet.'

Daar komt volgens Wijnberg bij dat er elke winter over wordt gesproken. 'Men denkt nu: het kan even, we moeten de kans grijpen en er even van profiteren. Ook dat is natuurlijk wel een beetje typisch Hollands.'

Bijkomend voordeel: je hoeft in de meeste gevallen geen entreekaartje te kopen en het levert een hoop gezelligheid op. 'Met z'n allen op het ijs, dat geeft saamhorigheid. Ouders die hun kinderen leren schaatsen achter een stoel, lekker nostalgisch.'

Bovendien wordt de hype ook wel gevoed in de media, denkt Wijnberg. 'Zodra het meerdere nachten vriest, wordt in de weerberichten al gespeculeerd of er geschaatst kan worden. Dat steekt mensen ook weer aan met de schaatskoorts.' Een soort sneeuwbaleffect op ijs dus.

Een van grootste schaatsliefhebbers in onze provincie is misschien wel RTV Noord-presentator Derk Bosscher. Vier keer per week staat hij op de ijzers, op kunstijs, om te trainen. 'In principe doen we dat allemaal voor dit werk. Het scheuveln buiten, op natuurijs.'

'Het is gewoon fascinerend', beschrijft Bosscher. 'Het geluid, de wind. Op natuurijs kun je veel langer rechtuit schaatsen, je komt in een soort trance. Ik geniet van elke slag. De koude wind op de kop. Het is bijna iets magisch', vertelt hij vanaf het Paterswoldsemeer.

Daarbij zit Bosscher in een groepsapp met trainingsmaten. 'Dan zie je geweldige plaatjes voorbij komen, van bijvoorbeeld de Weerribben. Je maakt mekaar ook wel de kop gek daarmee.'

Toch staat hij niet na de eerste nachtvorst op het ijs. 'Het moet wel verstandig en vertrouwd zijn. Ik ben niet één van de eersten.'

Niet alleen voor recreanten, maar ook voor marathonschaatsers is het rijden op natuurijs iets bijzonders. 'Het is echt ook een strijd tegen de elementen. Bovendien: in Nederland kan het niet altijd, maar je moet er wel altijd klaar voor zijn. Op het moment dat het kan, moet je er staan. Dat geeft toch een apart soort spanning', vertelt oud-marathonrijder Willem Hut.

Tegenwoordig is Hut marathoncoördinator van de KNSB. Hij geeft toestemming voor een marathon op natuurijs. 'Het is heel bijzonder als je hoort dat schaatsers het op de Olympische Spelen al hebben over de mogelijkheid dat ze in Nederland een marathon op natuurijs kunnen rijden', vertelt hij.

Elk jaar gaat het peloton van marathonschaatsers naar de Weissensee en naar Zweden of Finland om daar op natuurijs te rijden. 'Dat is toch anders, je gaat daar kilometers rechtdoor. Hier is het van bocht naar bocht rijden.'

Zelf bewaart Hut goede herinneringen aan de marathon in Gramsbergen, die hij in 2010 won. 'Maar ook het NK op natuurijs. Dat was hier jaren niet mogelijk en toen ineens vijf jaar achter elkaar. Dat was echt heel mooi.'