Aardbevingsnieuws februari 2018: terug naar 12 miljard en veel protest

Het SodM adviseert op 1 februari om de gaswinning naar 12 miljard kuub per jaar terug te brengen en vindt dat de winlocaties rondom Loppersum dicht moeten.

Politiek Den Haag vindt dat het advies direct opgevolgd moet worden, NAM en Shell leggen de bal bij minister Wiebes. Die zegt vervolgens het advies 'zo snel mogelijk' te willen opvolgen. Een dag later wordt besloten dat de gaswinning in Loppersum per direct stopt.

Op 1 februari gebeurt er meer: Tweede Kamerleden voelen de directeuren van Shell, Exxon Mobil en de NAM aan de tand over het intrekken van de zogenoemde 403-verklaring door Shell. Daardoor is Shell, volgens experts, niet meer aansprakelijk voor schulden van dochteronderneming NAM.

Mocht de NAM de gaskraan zover dicht moeten draaien dat het de aardbevingsschade in Groningen niet meer kan vergoeden, dan 'kan de rekening naar Shell', zegt Shell topvrouw Marjan van Loon tegenover de Kamer. ExxonMobil, mede-eigenaar van de NAM, wil geen garanties afgeven.

Dat is wat de NAM 'oude' schademelders zal geven. Het is een reactie op het nieuws dat de NAM nog geen begin heeft gemaakt met de afhandeling van 6000 schadegevallen van voor 31 maart 2017.

Minister Wiebes belooft in een Kamerdebat de boel in de gaten te houden en te zorgen voor 'een passende oplossing'.

Dat vragen de Belgen zich af. Immers, de gaswinning gaat omlaag en dat kan zorgen voor een tekort. Daar is de Gasunie bang voor. Zij zeggen minimaal 14 miljard kuub per jaar nodig te hebben om aan alle afgesproken leveringen te voldoen.

Er moet worden gezocht naar andere oplossingen. Minister Wiebes wil dat de grootverbruikers van het gas gaan. Het Duitse energiebedrijf EWE gaat sneller stoppen met het importeren van Gronings gas en de Gasunie vindt dat de bouw van een stikstoffabriek in Zuidbroek weer een optie is.

Die vraag wordt steeds meer gesteld in februari. Het Dagblad van het Noorden heeft een geheime overeenkomst uit 1963 in handen gekregen. Daaruit zou te herleiden zijn dat de overheid financieel net zo aansprakelijk is voor de aardbevingsschade als de NAM.

Er is na het advies van het SodM ook kritiek op de besluiten van het vorige kabinet. Dat beleid wordt 'meedogenloos' genoemd. Minister-president Mark Rutte ontkent vervolgens dat de gaswinning begin 2013 bewust is verhoogd.

Hoe dan ook is de rol van de overheid anno 2018 anders. Volgens commissaris der Koning René Paas is minister Wiebes ongeveer stamgast geworden en inmiddels bemoeien zich meerdere bewindspersonen uit het kabinet met het dossier. Wiebes is zelfs zo druk met de gaswinning dat hij taken overdraagt.

Ook in februari komt Groningen in actie. De meest prominente actie is van een groep boeren die met tientallen tractoren naar Den Haag gaan. Daarmee willen ze protesteren op het Binnenhof, maar de politie houdt hen vlak voor Den Haag tegen. Uiteindelijk mogen er twee tractoren naar de Hofvijver en komt minister Wiebes even langs.

Het is niet de enige actie. Zo wordt een Shell-tankstation bezet en een groep Groningers wil zelf een gasproductielocatie bij Leermens slopen. De demonstraties verbinden ook, want er wordt een gezamenlijke demonstratie met een groep Friezen georganiseerd in Opende.

Er zijn ook kleinere acties. Zoals voor behoud van een beeldbepalende woning in 't Zandt. Die sloop gaat, na een eerste uitstel, uiteindelijk wel door. Een 'kraakactie' in december om een woning in Middelstum te behouden blijkt overigens nog geen garantie opgeleverd te hebben, tot frustratie van de krakers.

Ondertussen wordt er in het aardbevingsgebied gewerkt aan het oplossen van de schade. Dat kan aardig in de papier lopen, blijkt uit een schatting van 25 miljard die wordt gemaakt door website Follow the Money op basis van gegevens van de Nationaal Coördinator.

Regelmatig wordt de vraag gesteld of het niet goedkoper is om panden te slopen en er nieuwbouw neer te zetten. Woningcorporaties zijn vóór, net als de huurdersverenigingen, maar er zijn ook kritische geluiden. 'Is Groningen straks nog wel ons thuis', vraagt de provincie zich af en ook de Vereniging Groninger Monument Eigenaren plaatst vraagtekens.

Aan de andere kant melden zich in de eerste week van de nieuwe opkoopregeling 44 huishoudens bij de Nationaal Coördinator Groningen (NCG). In april horen de aanvragers of ze ook daadwerkelijk geselecteerd zijn voor de regeling.

Aardbevingsbestendig bouwen is het credo en dat laat zich in februari zien.

De eerste bevingsbestendige zorglocatie wordt geopend, Spijk krijgt een aardbevingsbestendig kindcentrum, Minister Slob opent twee voorbeeldscholen en een brede school in Scheemda wordt naast bevingsbestendig ook gasloos.

De manier waarop toekomstige bouwplannen vorm krijgen verandert ook. In Overschild wordt het samen opgepakt met een toparchitect, de inwoners van Ten Post beslissen mee over de locatie van zestig wisselwoningen en als experiment krijgt elke inwoner van Krewerd een eigen architect.

Ook op andere vlakken wordt er naar de toekomst gekeken. Zo buigt initiatiefgroep 'Het beste voor Groningen' zich, met steun van VNO-NCW Noord, over een 'masterplan' voor Groningen. In navolging van Overschild (dat een witboek heeft) wordt er in Ten Post een platform gestart om te kijken hoe men sterker uit de versterkingsopgave komt.

Het Samenwerkingsverband Noord-Nederland roept verder op beter te kijken naar het verlies aan banen wanneer de gaskraan verder of helemaal dicht wordt gedraaid.

In februari is er ook nog veel te doen om de proefboringen in de Noordzee boven Schiermonnikoog. Het nieuws dat er een tweede proefboring komt is reden voor Greenpeace om het boorplatform te bezetten. Burgemeester Ineke van Gent van Schiermonnikoog voegde zich bij de actievoerende inwoners en deelt hun zorgen.

Het heeft echter weinig resultaat: twee weken nadat de actievoerders het boorplatform bezet hielden, is de proefboring naar gas inmiddels in volle gang.

- 5 februari 23:49 uur: 0.4 in Loppersum
- 7 februari 20:07 uur: 0.2 in Garrelsweer
- 8 februari 16:25 uur: 2.0 in Loppersum
- 10 februari 09:58 uur: 1.7 in Scharmer
- 11 februari 18:11 uur: 2.2 in Garrelsweer
- 12 februari 10:44 uur: 0.9 in Garsthuizen
- 17 februari 08:17 uur: 1.0 in Uithuizermeeden
- 18 februari 01:26 uur: 1.0 in Loppersum
- 18 februari 14:04 uur: 0.5 in Wagenborgen
- 20 februari 18:28 uur: 0.4 in Noordbroek