Deze dag: Joop den Uyl op campagne in Groningen

© Rob Bogaerts
Bij verkiezingen voor gemeente of provincie komen steevast landelijk bekende politici langs om de plaatselijke kandidaten te 'steunen'. Dat is al heel lang zo. In maart 1970 is PvdA-voorman Joop den Uyl in Oost-Groningen.
CPN-kopstuk Fré Meis typeert het bezoek van de sociaal-democratische partijleider kernachtig: 'Flauwekul'. Den Uyl komt langs op deze dag in de geschiedenis, 7 maart 1970.
Joop den Uyl, fractievoorzitter van de PvdA, zet anderhalve week voor zowel provinciale als gemeenteraadsverkiezingen, zelf de toon. Er moeten volgens hem snel maatregelen genomen worden om de problemen van Oost-Groningen aan te pakken, anders 'hebben de demagogen vrij spel'. Daarmee bedoelt hij Fré Meis, de CPN-voorman en leider van stakingsacties in de strokartonindustrie.
Er zijn nogal wat overeenkomsten tussen het hedendaagse politieke landschap en dat van een halve eeuw geleden. Net als nu heeft Meis munitie genoeg om de Partij van de Arbeid frontaal aan te vallen. Den Uyl wil voor Oost-Groningen arbeidsplaatsen creëren en daarom bedrijven met fikse investeringspremies naar Groningen lokken. Daarnaast moeten verbindingen tussen de 'groeipolen' in onze provincie verbeterd worden.
Stuk voor stuk prima maatregelen, maar Meis wijst er op dat Den Uyl als minister van Economische Zaken (midden jaren zestig) deel uitmaakte van de regering en de problemen weliswaar onderkende, maar hij en zijn partij het daarbij lieten. Of 'als ze al iets deden, was het een frontale aanval in de rug van de stakende strokartonarbeiders', aldus Meis.
In Stadskanaal praat Den Uyl met jongeren die niet aan de bak komen in de bouw, omdat er simpelweg geen werk is. In 'De Snikke' in Oude Pekela krijgt hij tekst en uitleg bij de acties in de strokarton. Op zijn beurt belooft Den Uyl later in 'Concordia' dat alleen bedrijven gesloten mogen worden, als er aanvullende en vervangende werkgelegenheid voorhanden is. Een loze verzekering, want hij deed die ook als minister bij de sluiting van de Limburgse kolenmijnen. Daar kwam toen weinig van terecht.
Er is in maart 1970 volop campagne gevoerd voor de verkiezingen van Provinciale Staten en gemeenteraden, die zijn gehouden op 18 maart dat jaar. De uitkomst schokte Nederland: de CPN groeide in het Groninger provincieparlement van twee naar acht zetels. En in de stad Groningen sprongen de communisten van twee naar vijf raadsleden. Dat was zeker niet wat Joop den Uyl hoopte te bereiken met zijn bezoek aan Oost-Groningen op deze dag in de geschiedenis, 7 maart 1970.
Pieter de Hart is redacteur bij RTV Noord en historicus. Elke woensdag schrijft hij over 'deze dag' in het verleden van Groningen.