Rijden treinen in de toekomst zonder machinist?

9 maart 2018, 15:25 • 2 minuten leestijd

Zijn er straks nog wel machinisten nodig? Het is de eerste vraag die rijst als ProRail, Arriva en de provincie Groningen een proef aankondigen met een gedeeltelijk zelfrijdende trein.

Of het zover komt is niet te zeggen. Wel zijn er in het buitenland, vooral op spoorlijnen naar vliegvelden, al heel wat treinen die zonder machinist rijden. Bijvoorbeeld bij vliegvelden in New York, maar ook dichterbij, bij metro's in Parijs.

Toch verwacht gedeputeerde Fleur Gräper (D66) dat het in Groningen zo'n vaart niet zal lopen.

Helemaal uitsluiten doet ze een machinistloos spoornet echter niet: 'Op het moment dat dat gaat gebeuren zijn we waarschijnlijk een groot aantal jaren verder.'

Wel denkt Gräper dat, mochten er straks geen machinisten meer nodig zijn, dienstverlening alleen maar belangrijker wordt. 'Dan komt er andere werkgelegenheid', verwacht ze.

Menselijk toezicht zal nooit verdwijnen. Toen er robots kwamen, dachten we ook dat er geen personeel meer nodig zou zijn. Maar het bleek dat we alleen maar meer mensen nodig hebben.

Anne Hettinga - Arriva-directeur

Volgens ProRail heeft de keuze voor automatisch rijdende treinen meerdere redenen. 'Dit is bedoeld om meer treinen te laten rijden, beter op tijd te kunnen rijden en duurzamer te kunnen rijden', zegt regiodirecteur Jan Mulder.

Volgens Mulder heeft het ook te maken met de technologische vooruitgang van deze tijd. 'De techniek staat niet stil. Als je wilt overleven in deze tijd, moet je daarin meegaan.'

Foto: ANP / Niels Wenstedt

Een aantal machinisten gaat aan de proef meedoen, die begint op het traject tussen Groningen en Zuidhorn.

Kees SSneeboer is één van die machinisten. 'Het is van deze tijd', zegt hij. 'Het wordt allemaal steeds meer geautomatiseerd.' Sneeboer ziet niet op tegen de komst van gedeeltelijk zelfrijdende treinen.

Ik denk dat de functie gaat veranderen. Dat je moet inschatten wat je moet doen als de apparatuur het even niet doet. Het wordt een iets andere machinist.

Kees Sneeboer - Machinist

Machinistenvakbond VVMC liet eerder al weten 'het zich niet te kunnen voorstellen dat treinen zonder machinist gaan rijden.'

Vakbondsbestuurder Wim Eilert voegt eraan toe dat de buitenlandse treinen die machinistloos rijden, in een 'gesloten systeem' operatief zijn. 'Daar is geen kruisend verkeer. Dat is op het Nederlandse spoor wel zo.'

De FNV laat weten 'niet tegen vooruitgang' te zijn, maar dat de veiligheid op het spoor nooit in het geding mag komen.

'Naar ons idee moet er, ook in de toekomst, altijd iemand op de trein blijven zitten. 'Bijvoorbeeld om calamiteiten op te lossen', zegt vakbondsbestuurder Pieter Beuzenberg. 'Ook als er straks geen machinist meer nodig is.'