Innovatie in het Noorden: cijfers vertellen meer dan buikgevoel

© RTV Noord
Borrelpraat helpt de regio niet vooruit, zegt innovatiehoogleraar Dries Faems. Zinnige dingen over innovatie kun je pas zeggen wanneer je de juiste getallen hebt. In zijn opinie legt hij uit waarom.
Ondertussen maakt hij wat promotie voor zijn eigen onderzoek. Maar dat mag. Het is voor het juiste doel.

Door Dries Faems

'Noord-Nederland is een achterstandsgebied als het op innovatie aankomt.' 'In Noord-Nederland kun je alleen maar succesvol innoveren als je de juiste personen kent.' 'Groningers hebben gewoonweg niet de juiste genen om aan innovatie te doen.' 'We moeten in deze regio al ons innovatiegeld op waterstof zetten, zodat we de beste waterstof-valley in de wereld worden.'
De cijfermatige onderbouwing voor onderbuikuitspraken is meestal flinterdun
Dries Faems

Biertjes

Het zijn typische uitspraken die je regelmatig hoort op regionale netwerkbijeenkomsten. Vaak zijn er al wat biertjes genuttigd. Het probleem ermee is dat ze dikwijls gebaseerd zijn op het buikgevoel van een select groepje van luidruchtige 'beïnvloeders'. De cijfermatige onderbouwing voor dit soort uitspraken is meestal flinterdun.
Sinds 2015 organiseer ik samen met het SNN de Noord-Nederlandse Innovatiemonitor. Jaarlijks benaderen we meer dan vijfduizend Noord-Nederlandse mkb'ers met een vragenlijst waarmee we een beter beeld kunnen krijgen van hun innovatie-activiteiten en resultaten. Het is een onderzoek dat gesteund wordt door een aantal strategische partners (TCNN, NOM, MKB Noord, VNO NCW Noord, Water Alliance, Octrooicentrum, PNO). Het maakt het draagvlak voor deze monitor zo groot mogelijk.

Diamanten

Wat kunnen we leren uit de cijfers van de Noord Nederlandse Innovatiemonitor? Een eerste belangrijke vaststelling is dat er flink wat potentiële innovatiediamanten in Noord-Nederland zitten. In de laatste innovatiemonitor identificeerden we bijvoorbeeld meer dan tweehonderd innovatiekoplopers.
Koplopers vinden we ook in meer traditionele sectoren zoals landbouw, tourisme en de zorg
Dries Faems
Deze koplopers identificeerden we niet alleen in trendy high-tech sectoren zoals ICT, biotechnologie of advanced manufacturing, maar vonden we ook in meer traditionele sectoren zoals landbouw, toerisme en de zorg.

Uitzoeken

Academici en beleidsmakers hebben de neiging vooral te praten met ondernemers die intensief investeren in onderzoek en ontwikkeling. De Innovatiemonitor geeft echter aan dat heel wat koplopers in Noord-Nederland weinig of niet investeren in onderzoek en ontwikkeling. Hoe dat precies zit zijn we aan het uitzoeken.

Weinig aandacht

De Innovatiemonitor laat dus zien dat naast de usual suspects zoals de high-tech ondernemingen, er heel wat andere innovatieve bedrijven in de regio zijn die (te) weinig aandacht krijgen. Die high-tech bedrijven worden op elke regionale netwerkborrel uitgenodigd voor een praatje, maar die andere categorie hoor je vrijwel niet.

Heiligmakend

Een tweede belangrijke vaststelling is dat een sterk netwerk geen noodzakelijke voorwaarde is voor succesvolle innovatie. Het klopt dat heel wat regionale koplopers actief samenwerken met externe partners. Tegelijkertijd zien we ook dat regionale samenwerking niet heiligmakend is.

Aandacht

Sommige Noordelijke innovatiekoplopers kiezen er bewust voor niet met andere partners samen te werken. Daarnaast stellen we vast dat samenwerking enkel leidt tot betere innovatieprestaties wanneer ondernemers ook voldoende aandacht besteden aan innovatie binnen het bedrijf zelf.

Financieren

In de nieuwste versie van de innovatiemonitor, die door Noord-Nederlandse ondernemers hier ingevuld kan worden, verzamelen we cijfermateriaal over belangrijke thema's die verband houden met innovatie. Zo willen we in deze versie meer te weten komen over hoe noordelijke mkb'ers hun innovatie-activiteiten financieren.

Cafépraat

Daarnaast brengen we in kaart brengen of deze bedrijven vooral economische, of juist maatschappelijke doelstellingen nastreven met hun innovatie-activiteiten. Op die manier hopen we verder bij te dragen aan een goed onderbouwde discussie over het innovatiebeleid in de regio zonder in anekdotische cafépraat te vervallen.
Dries Faems is hoogleraar Innovatie & Organisatie aan de faculteit Economie van de Rijksuniversiteit Groningen

Lees ook eerdere opinies van Dries Faems: