Analyse: dit betekenen de uitslagen van de raadsverkiezingen

© RTV Noord
De raadsverkiezingen in zeven Groningse gemeenten hebben geen politieke aardverschuivingen teweeg gebracht. De lokale partijen versterkten hun positie en in een aantal gemeenten zal een andere coalitie komen. Wat is de analyse van de verslaggevers van RTV Noord?
Martin Drent (verslaggever Appingedam, Delfzijl en Loppersum), Marco Grimmon (verslaggever Oldambt en Pekela) en Martijn Folkers (verslaggever Stadskanaal en Veendam) zetten een aantal opvallende ontwikkelingen op een rij.

Wat waren de verrassingen?

Martijn Folkers: 'Dat Gemeentebelangen van zes naar zeven is gegaan in Veendam vond ik toch wel een verrassing. De SP zette zich heel erg tegen ze af en dat heeft averechts gewerkt. Want de SP verloor en Gemeentebelangen won. De Veendammers zeggen dan toch: 'Wij gaan door met wat er nu in Veendam gebeurt'.'
Martin Drent: 'In Appingedam heeft de SP heel veel campagne gevoerd en de partij behoudt drie zetels. Terwijl Gemeentebelangen er nu eentje meer heeft: zes.'
Marco Grimmon: 'De PvdA herstelt zich in Oldambt en Pekela. In Oldambt zijn ze zelfs de grootste geworden. De PvdA staat weer een beetje op de kaart.'

Hoe heeft de PVV het gedaan?

Grimmon: 'Twee zetels in Pekela, zoals het nu lijkt. Bij de landelijke verkiezingen waren ze de grootste in Pekela, boven de SP. Maar die is nu de grootste. Dan had je misschien drie of vier zetels mogen verwachten, al had de PVV zelf ook twee zetels in het hoofd.'
Drent: 'De PVV in Delfzijl had de lat vrij laag gelegd, ze zetten in op één zetel. En dat werd het ook, al hoopten ze wel op twee. Bij de landelijke verkiezingen in Delfzijl waren ze de op-één-na grootste. Maar het is honderd procent winst zeggen ze en dat klopt ook.'
Grimmon: 'De SP heeft al gezegd de PVV uit te sluiten bij het vormen van een coalitie.'
Misschien heeft regeringsdeelname er ook mee te maken dat je verliest
Martin Drent - verslaggever

Wie zijn de verliezers?

Drent: 'In Delfzijl en Loppersum komt D66 niet terug in de raad. In Delfzijl verliezen ze nu door GroenLinks. Die deden vorige keer niet mee, hun kiezers stemden D66. Maar nu deden ze zelf mee en kregen een zetel. En in Loppersum had D66 een lijstverbinding met Gemeentebelangen, maar daar werd lokaal vooral gestemd op Loppersum Vooruit. Ook daar zit D66 straks niet meer in de raad.'
Grimmon: 'Als het landelijk goed gaat, kan je er als partij profijt van hebben. Maar D66 is ook minder goed in het nieuws gekomen, denk aan het referendum dat van de baan is en het penthouse van Pechtold.'
Drent: 'En misschien heeft regeringsdeelname er ook mee te maken dat je verliest. Dat zag je vier jaar geleden met de PvdA en nu met D66.'
Folkers: 'Maar als je klein bent en verliest, dan verlies je ook flink hè? In Veendam en Stadskanaal houdt D66 nog nipt een zetel. Vier jaar geleden was dat nog een dikke zetel.'

Hoe deden de lokale partijen het?

Folkers: 'De Veendammers zien dat Gemeentebelangen het niet zo slecht doet, wat je ook van hun beleid vindt. Er gaan bijvoorbeeld miljoenen naar de Langeleegte, om daar weer wat van te maken. En ook naar het centrum. Wethouder Schmaal heeft ook de economie mee, er komt weer wat bedrijvigheid bij in Veendam. Links zegt dan dat er wat moet gebeuren aan het armoedebeleid, maar als het goed gaat sneeuwt die boodschap onder.'
Drent: 'Lijsttrekker Geert Jan Reinders van Loppersum Vooruit wil wel heel graag in de coalitie. En dat zou ten koste kunnen gaan van het CDA en de ChristenUnie, want Reinders wil graag met PvdA en GroenLinks. En dan zou je daar een echt links blok krijgen.'
De VVD en ozb-verhoging: dat gaat niet samen
Martijn Folkers - verslaggever

Waar wordt een coalitie vormen ingewikkeld?

Grimmon: 'Oldambt kan pittig worden, maar het linkse blok van SP, PvdA en Partij voor het Noorden houdt daar waarschijnlijk elkaars hand wel stevig vast. Ze hebben de afgelopen jaren al samen geregeerd. Dan zit je al op elf zetels, ze hebben er dertien nodig. De vraag is: welke partij moet erbij komen? Met het CDA dat met hen samen was zijn de laatste tijd wat dingen gebeurd, zoals een afsplitsing, een wethouder die vertrok en gedoe rond de ozb-verhoging.'
Folkers: 'Het college viel daardoor bijna uit elkaar. Dat wordt wel interessant: als ze in Oldambt het CDA inruilen voor de VVD, wordt het weer een gevecht. Want de VVD en ozb-verhoging: dat gaat niet samen.'
Grimmon: 'In Pekela gaat de SP de boel weer aansturen. Ze hebben genoeg keuze.'
Folkers: 'In Veendam kan de huidige coalitie qua zetelaantallen gewoon door. In Stadskanaal wint het christelijk blok en verliest de PvdA wat. En daar was toch al wat wrijving in de coalitie. Ik sluit niet uit dat CDA en ChristenUnie naar de VVD gaan kijken.'
Drent: 'Delfzijl had al een heel grote coalitie, van zes partijen. Ik verwacht dat daar niet heel veel gaat veranderen. In Appingedam zijn CDA en Gemeentebelangen samen, die willen gewoon door. Loppersum zou nog anders kunnen worden, als Loppersum Vooruit in de coalitie komt. Want dan gaat daar wel wat veranderen.'
Tussen Veendammers, Pekelders en Knoalsters botert het niet zo
Marco Grimmon - verslaggever

Wat zijn de gevolgen voor de herindelingen?

Grimmon: 'In Pekela niet heel veel. De SP was al tegen de herindeling, de rest van de raad voor. De PVV komt er nu bij, die is ook tegen. Maar samen hebben ze geen meerderheid, dus de meerderheid blijft voorstander van de herindeling.'
Folkers: 'Als je de aantallen van de tegenstanders in Veendam optelt, is er nog steeds een ruime meerderheid tegen. Ik verwacht niet dat het verandert.'
Grimmon: 'Tussen Veendammers, Pekelders en Knoalsters botert het niet zo. Dus dat de herindeling niet zo makkelijk tot stand komt, is geen verrassing. Het is gewoon heel ander volk.'
Drent: 'In de DAL-gemeenten was het eigenlijk al afgetikt voor de verkiezingen. En daar verandert nu ook niet veel.'