Oud-wethouders: wel of niet terug in de raad?

© RTV Noord
Mariska Sloot, de onlangs opgestapte wethouder van Haren, is terug als gemeenteraadslid. Het zal de komende tijd vaker gebeuren wanneer wethouders buiten de boot vallen bij de vorming van een nieuw college. Wat vinden jullie daarvan, Beter Weters?

Belemmert college en raad

Consistente dualistische aanpak van de lokale democratie verhindert dat tussentijds aftredende wethouders vervolgens weer in de gemeenteraad kunnen plaatsnemen. Het belemmert een goed functioneren van het achterblijvende college en tevens dat van de raad. Besluitvorming, argumenten en overwegingen van college én raad vormen onderdeel van 'het spel' tussen raad en college.

Schijn van chantage

Na verkiezingen is tegen hernieuwd raadslidmaatschap geen bezwaar. Mogelijk vertrek belemmert overigens ook het functioneren van het college, ook al is van vertrek nog geen sprake. Het dreigen met vertrek en terugkeren in de raad (en daarmee uit de school klappen!) wekt de schijn van chantage. Niet doen dus. Dat kiezers het misschien kiezersbedrog vinden, weegt hier niet tegenop. Zuiverheid van bestuur is voor de democratie van groter belang.
Fokke Fennema is predikant op 't Hoogeland. Hij is lid van D66 en was namens die partij raadslid in Haren en nu raadslid in Oldambt. Meer...

Algemeen belang eerst

De gemeenteraad is het hoogste orgaan en neemt heel erg belangrijke beslissingen. Daar hoort samenwerking bij, naast verschil van opvattingen. Wat besturen bijkans onmogelijk maakt is het op de man/vrouw spelen, oude vetes koesteren, oeverloos jij-bakken en je eigen ego groter vinden dan het algemeen belang. Wie op een lijst gaat staan als verkiesbaar volksvertegenwoordiger (uitzondering: de lijstduwer) draagt een grotere verantwoordelijkheid dan enkel het eigenbelang.  

Wennen aan nieuwe rol

En ja, het kan lastig zijn om als wethouder terug te keren in de raad, maar dat moet je maar van tevoren afwegen. Wie enkel geïnteresseerd is in een wethouders functie hoeft niet op de kieslijst: wethouder van buiten de raad kan ook. Zo goed als vroegere kameraden na een afsplitsing fatsoenlijk hun werk moeten doen, zo moeten ex-wethouders wennen aan hun nieuwe rol. Niet makkelijk, maar wel te doen. Kijk maar naar Lodewijk Asscher...
Marjo van Dijken vertegenwoordigde de PvdA in de Tweede Kamer tussen 2003 en 2010. Eerder was ze gemeenteraadslid in Groningen. Meer...

Teveel betrokken

Deze week ben ik ervaringsdeskundige. In 2011 was ik lijsttrekker voor mijn partij en gedeputeerde. Na de verkiezingen werden we door de PvdA ingeruild voor de VVD (die wat makkelijker voor ze was). Ik heb er toen bewust voor gekozen om niet terug te keren in Provinciale Staten. Als gedeputeerde was ik bij te veel projecten en ontwikkelingen betrokken en had ik veel kennis van vertrouwelijke zaken.

Geen spijt

Voor mij stond dat goed oppositie voeren in de weg. Kennis is vaak een pre, maar kan in de politiek ook belemmerend werken als je die kennis niet mag inzetten. Uiteraard moet elke politicus zelf deze afweging maken. Dit was die van mij en daar sta ik nu, zeven jaar later, nog steeds achter.
Marc Jager werkt als zelfstandig adviseur en was van 2009 tot 2011 gedeputeerde van verkeer, vervoer en energie in Groningen. Meer...

Recht op blijven

Laten we het passief en actief kiesrecht eer aan doen en zo min mogelijk mensen uitsluiten van het democratisch recht om te kiezen en gekozen te worden. Wethouders, vaak politieke kopstukken van hun partij, hebben wat mij betreft het volste recht om blijvend in de politieke frontlinie te opereren. Goede raadsleden moeten de discipline hebben om eigen belang en haantjesgedrag te scheiden van echte volksvertegenwoordiging. 

Betrouwbaarheid

Wethouders die niet terugkeren en die dat niet kunnen scheiden, hadden nooit op een verkiesbare plek moeten staan. Zij die vertrekken omdat hun ambitie zich niet kan meten aan de stembusuitslag zijn niet geschikt voor het hoogste orgaan in de gemeente: de gemeenteraad! Omdat betrouwbaarheid voor politici geen mooie bijvangst hoort te zijn maar een noodzakelijke eigenschap.
Lisa de Leeuw studeert in Groningen en is sinds 2017 voorzitter van ROOD, de jongerenorganisatie van de SP. Meer...

Juist verrijking

Ongetwijfeld komt het voor dat hier en daar een oud-wethouder een nieuw gekozen fractie en/of bestuurder voor de voeten loopt. Doch doorgaans is dat niet het geval. Veelal verhindert het eigen sociale inzicht van de oud-wethouder of de oud-bestuurder dit. Veel meer zijn oud-wethouders - als ze meedoen - een verrijking van nieuwe fracties.

Zo goed mogelijk bestuurd

Hun tips blijken nogal eens een waardevol surplus. Het gaat er om dat gemeenten, provincies en het land zo goed mogelijk bestuurd worden. Daar kunnen veel mensen aan bijdragen. Nieuwe wethouders en nieuwe fracties uiteraard. Maar ook gewone partijleden en insprekende burgers; vooral dezen. En onder hen zeker creatieve betrokken oud-wethouders!
Jan Evenhuis was namens de VVD gemeenteraadslid van de gemeente Groningen. Hij maakte maar liefst 32 jaar deel uit van de raad. Meer...

Onwenselijk

Er zullen na de formatie heel wat wethouders zijn die niet terugkeren in het college. Zij kunnen gebruik maken van het over het algemeen behoorlijk goede ontslaguitkeringen. Wanneer oud wethouders terugkeren is het meestal voor een korte periode, tot men weer een ander functie heeft gevonden. Ik vind het een onwenselijke situatie.

Invloed afgenomen

Belangrijkste reden is dat men aan de andere kant van de duale tafel heeft gezeten en men op de hoogte is van hoe het daar werkt en dat men misschien gebruik gaat maken van informatie die (nog) niet voor raadsleden is bestemd. Daarnaast is de invloed van degene over het algemeen enorm afgenomen. Om daar mee om te gaan blijkt in de praktijk erg lastig. Het is wel goed dat gewezen wethouders geholpen worden om zo snel mogelijk weer een nieuwe betaalde baan te laten vinden. Dat is goed voor die persoon, maar zeker ook voor de kosten van de gemeenschap.
David de Jong is directeur van het Gomarus College. Hij was 15 jaar gemeenteraadslid in Groningen voor de ChristenUnie. Meer...

Schaadt herindeling

Het antwoord is: nee. Een wethouder als Mariska Sloot moet niet terugkeren in de raad. Deze terugkeer zal zeker leiden tot onrust in de raad en onder de bevolking. Immers, ze zal niet datgene waar kunnen maken in de raad,  wat ze eerder heeft beloofd. Los hiervan zal ze het proces herindeling schaden.

Slecht voor de politiek

Ze had moeten blijven zitten in het college. Daar had ze daadwerkelijk iets kunnen betekenen voor Haren. In de oppositie zal dat minimaal zijn.
Haar optreden zal zich beperken tot wat speldenprikjes en pogingen, haar vroegere collega's onderuit te halen. We hebben dit inderdaad vaker gezien. Heel jammer en slecht voor de politiek.
Hendrik Klap was tussen 2003 en 2013 wethouder Sociale Zaken, Welzijn en Volkshuisvesting in Vlagtwedde namens Gemeentebelangen. Meer...