'De Groningse taal geeft een gevoel van thuiskomen'

Goffe Jensma
Goffe Jensma © Stefan Keukenkamp/RTV Noord
Het Centrum Groninger Taal & Cultuur werkt aan een digitaal woordenboek om de Groningse streektaal een plek te geven. Maar wat is eigenlijk de rol van het Gronings anno 2018?
'Het is wij tegen de Randstad', ziet Goffe Jensma, hoogleraar Friese taal- en letterkunde aan de RUG en projectleider bij het Centrum Groninger Taal & Cultuur.

'Gronings zegt iets over onze identiteit'

De paasvurendiscussie die afgelopen weekend oplaaide liet zien dat het samenhorigheidsgevoel in de provincie leeft. 'Daarin heeft de Groningse taal een belangrijke nieuwe functie gekregen. Gronings is geen taalding, het zegt iets over onze identiteit.'

Woordwaark

Jensma leidt Woordwaark, een project waarbij Groningse woorden worden verzameld in een digitaal woordenboek. De basis wordt gevormd door vier Groningse woordenboeken die in het verleden zijn uitgegeven. 
'De laatste jaren verlangen Groningers meer terug naar hun roots. Dat zie je bij de paasvurendiscussie, maar bijvoorbeeld ook aan t-shirts met het woord 'moi' erop. Wij hopen met onze databank een slinger te geven aan de streektaal.'

Eindeloze mogelijkheden

Volgens Jensma zijn de mogelijkheden eindeloos. 'In een van de functies vraagt de databank om jouw vorm van een bepaald woord te kiezen uit een lijstje. Aan het einde van de quiz raadt een app waar jij vandaan komt. Elke windstreek in de provincie heeft namelijk haar eigen varianten van het Gronings.' 

Geen gedrukt woordenboek

De bedenkers van het onlinewoordenboek kiezen er bewust voor om geen gedrukte versie uit te geven. 'Ons e-woordenboek is nooit af. Gebruikers kunnen straks ons woordenboek raadplegen, maar ook op een interactieve manier woorden toevoegen. Het lijkt ons ook nuttig om een woordvoorspeller in te bouwen.'
Het project is een monsterklus die nog zeker anderhalf jaar in beslag neemt. 'We moeten de bestaande woordenboeken inscannen en verwerken. Maar we willen ook werken met geluid en uitspraak. De kunst is om zo veel mogelijk te automatiseren, daar ligt de uitdaging.'

Veel gesproken op social media

En wie zegt dat de streektaal een uitstervend fenomeen is, heeft het volgens Jensma mis. 'Al driehonderd jaar zegt men dat de streektaal achteruit loopt. Maar kijk eens op sociale media: daar wordt nog heel veel Gronings gesproken.'
Het belang is volgens de hoogleraar groot. 'Misschien is een van de belangrijkste redenen dat je kunt communiceren met je opa of oma.' Daarnaast hebben mensen er volgens Jensma plezier aan. 'De Groningse taal geeft een gevoel van thuiskomen.'