DUO beboet jaarlijks studenten door onduidelijkheid over afstudeerdatum

De financiële gevolgen zijn enorm aangezien de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) boetes uitdeelt aan studenten die langer studiefinanciering krijgen en reisrecht gebruiken dan waar ze recht op hebben.  Ieder jaar krijgen circa 21.600 studenten zo'n boete van de DUO. Dat blijkt uit een analyse van het consumentenprogramma Radar

Radar werd benaderd door Katherine Ausma, die vorig jaar haar opleiding 'Helpende Zorg & Welzijn' afrondde aan het Noorderpoort in Groningen. Enkele maanden nadat ze klaar was kreeg ze van de DUO een rekening in de bus. Of ze even de 628 euro teveel uitbetaalde studiefinanciering wilde terugbetalen met daar bovenop een boete van 291 euro voor het gebruik van het studentenreisproduct. Dit omdat Katherine te lang ingeschreven zou hebben gestaan bij de DUO als student.

Ze ging in bezwaar en vertelde dat ze toch echt onderwijs gevolgd had. Zo had ze in het Martini Ziekenhuis in Groningen stage gelopen na wat (volgens DUO) de officiële afstudeerdatum zou zijn. Haar diploma kreeg ze nog later pas. Toch was de DUO onwrikbaar, want volgens het Noorderpoort zou de datum toch echt kloppen. Het Noorderpoort wilde op haar beurt de gegevens niet aanpassen.

Katherine is niet de enige die dit overkomt. Uit onderzoek in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap blijkt dat jaarlijks 240.000 studenten hun studentenreisproduct (OV-chipkaart) stopzetten. Eén derde van deze groep doet dit te laat. Het zorgt jaarlijks voor zo'n 80.000 boetes, die de DUO in 2016 nog 40,7 miljoen euro opleverden.

Radar ontdekte in een ander rapport dat 27 procent te laat hun OV-chipkaart opzegt vanwege onduidelijkheid over de afstudeerdatum. In totaal gaat het om zo'n 21.600 ex-studenten per jaar, die in dezelfde situatie komen als Katherine.

Na een belletje van Radar naar het Noorderpoort laat de school weten de problemen op te willen lossen. ' We gaan haar gewoon compenseren', zegt woordvoerder Harry Bouma.
'Wij vinden dit een hele vervelende situatie en vinden niet dat de student daar de dupe van moet worden.' De school wil komende week met haar contact opnemen om de gemaakte kosten terug te betalen. Ook wijzen zij leerlingen erop dat op verschillende plekken gecommuniceerd wordt over de uitschrijfdatum, die ook aan de DUO doorgegeven wordt. 

Advocaat Caspar Janssens heeft tips om te voorkomen dat je in dezelfde situatie terecht komt als Katherine. 'Vraag bij de onderwijsinstelling na op welke datum je onderwijsverplichtingen zijn afgelopen en vraag goed door op welke datum je diploma wordt gedateerd. Als je een onbevredigend antwoord krijgt of je krijgt helemaal geen antwoord dan kan je een klacht indienen bij de onderwijsinstelling zelf of bij de Landelijke Klachtencommissie Onderwijs.'

Hij raadt leerlingen aan om de school te wijzen op de onderwijsovereenkomst en de data die daarin staan. 'Je sluit niet voor niets een onderwijsovereenkomst en daarin wordt niet voor niets een einddatum genoemd. Ik vind het een taak van de onderwijsinstelling dat ze je informeren als er een andere einddatum wordt gehanteerd dan in de onderwijsovereenkomst is vermeld. De gevolgen kunnen groot zijn, zoals we bij Katherine zagen.'